آسیب‌های جدی‌ای که ولایت مطلق والدین بر فرزندان به کودکان وارد کرده‌است

لیدا اشجعی  8 مرداد 1396

جامعه > خانواده – حقوقدانان و فعالان حقوق کودک که در نخستین جلسه کارشناسی رسیدگی به لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان در کمیسیون فرهنگی مجلس شرکت داشتند تاکید کردند ولایت مطلق والدین بر امور کودکان آسیب‌های جدی به آنان وارد می‌کند.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین؛ نخستین جلسه تبادل نظر کارشناسی در مورد بررسی لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان با حضور خانم‌ها طیبه سیاوشی، پروانه سلحشوری و سیده‌فاطمه ذوالقدر اعضای کمیسیون فرهنگی و با حضور جمعی از حقوقدانان، وکلا و نمایندگان نهادهای مردمی فعال در زمینه کودکان تشکیل شد.

اعضای کمیته زن و خانواده کمیسیون فرهنگی در پی مطالبات مردمی مبنی بر توجه ویژگی به کودکان و جلوگیری از تکرار وقایعی چون قتل و آزار «آتنا اصلانی» و موارد مشابه دیگر با درخواست از کارشناسان در جهت تسهیل در رسیدگی به‌این لایحه بنا دارند دیدگاه‌های کارشناسان مختلف را دریافت و پس از جمع‌بندی آن‌ها این نظرات را به عنوان کمیسیون فرعی رسیدگی‌کننده به لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان در این لایحه اعمال کنند.

طیبه سیاوشی عضو کمیسیون فرهنگی مجلس درباره نشست کارشناسی این کمیسیون و کارشناسان حقوقی حوزه کودک و نوجوان گفت: همان‌طور که می‌دانید قانون حمایت از کودکان و نوجوانان در سال ۱۳۸۱ در قالب ۹ ماده به تصویب رسید و ابلاغ شد که به سبب کمبودهایی که این قانون داشت در دولت دهم لایحه‌ای ۵۴ماده‌ای تحت همین عنوان به مجلس تقدیم شد. در همین حال کارگروهی در مجلس تشکیل شد که متنی پیشنهادی در ۸۱ ماده تدوین کرده‌است. در حال حاضر کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی به عنوان کمیسیون اصلی بررسی این لایحه در حال تطبیق این دو متن است.

*ولایت مطلقه والدین بر فرزندان آسیب‌زاست
طیبه سیاوشی به مهمترین ایراد مطرح شده به لایحه توسط فعالان حقوق کودک اشاره کرد و افزود:
بحث حد و حدود ولایت والدین برکودکان باید مشخص شود زیرا آسیب زیادی از ناحیه والدین به کودکان وارد می‌شود. کما اینکه شاهد هستیم هنوز وقتی پدر به فرزند خود آسیب می‌زند تا آنجا که موجب قتل فرزند می‌شود قانون مجازات قتل عمد را برای او لحاظ نمی‌کند و از این بابت قانون از کودک حمایت نمی‌کند.

این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با تأکید براینکه نیاز این لایحه به نگاه و روح فرهنگی در این است که حدود و ورود والدین به امور کودکان مشخص شود توضیح داد: براساس آمار بیشترین موارد کودک‌آزاری یعنی ۴۲درصد توسط افراد خانواده واقع می‌شود و حدود ۳۹ درصد از کودک آزاری‌ها در محیطی خارج از خانواده رقم خورده‌است. در شرایطی که مخاطب حدود ۴۲ درصد از کودک‌آزاری‌ها والدین و اعضای اصلی خانواده است باید موضوع ولایت مطلقه والدین به امور کودکان که آسیب‌های زیادی به آنان می‌زند در مجلس مشخص شود.
نماینده مردم تهران، ری ، شمیرانات ، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی به نکته دیگری از موارد آسیب‌زای ولایت مطلق والدین در امور کودکان اشاره کرد و گفت: در بسیاری موارد دست قوه قضاییه و اورژانس اجتماعی کشور (۱۲۳) نیز بسته بوده و اجازه ورود به خانه‌ای که در آن کودک‌آزاری گزارش شده بود داده نشده است و همین موجب شده بسیاری از موارد با وقوع قتل کودک وارد مرحله دیگر شود.

*تطبیق لایحه با پیشنهادها در کمیسیون حقوقی مجلس
سیاوشی با اشاره به برگزاری ۱۰ جلسه‌ای که کمیسیون حقوقی و قضایی در بررسی تطبیقی این دو متن مربوط به حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان برگزار کرده افزود: تا کنون این بررسی تطبیقی در حد ۹ماده از لایحه پیشنهادی پیش رفته‌است و هنوز نیازمند صرف وقت و انرژی است.
نماینده مردم تهران، ری، اسلامشهر و پردیس در مجلس شورای اسلامی با اشاره به بحث‌هایی که در جلسه با کارشناسان حقوق کودک مطرح شده توضیح داد: به نظر کارشناسان حاضر در این نشست لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان دارای نواقصی است که از این جمله می‌توان به عدم تشریح شرح وظیفه دستگاه‌های مختلف از جمله دستگاه‌های امور فرهنگی نظیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و صدا و سیما اشاره کرد.

سیاوشی با تأکید براینکه مطالبه در مورد لایحه این است که دیدگاه فرهنگی در این لایحه برجسته باشد افزود: طبق نظر استادان حقوق یکی از عمده‌ترین مشکلات موجود در مورد حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان این است که قوانین در مورد آن‌ها جامع و مانع نیست. به ویژه آنکه بسیاری از قوانین و لوایح پیشنهادی در مورد کودکان و نوجوانان گرته‌برداری از کنوانسیون‌های بین‌المللی است و در کشور اصل بر رجحان قوانین داخلی است لذا در بسیاری از موارد این متون کارکرد خود را ازدست داده‌اند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی یکی دیگر از ایرادهای مطرح شده در مورد لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان را مرزبندی نشدن تعاریف موجود درباره «کودکی» عنوان کرد وگفت:
علاوه بر عدم تعریف دقیق از کودکی مواردی از جمله تعریف «کودک‌آزاری» نیز به خوبی در این لایحه انجام نگرفته است ودر برخی مواد مصادیق آن ذکر شده‌است.

براساس گزارشی که طیبه سیاوشی از این جلسه کارشناسی ارائه کرده‌است یکی از موارد پیشنهادی تشکیل شورای عالی حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان است. سیاوشی در این مورد گفت: با توجه به اینکه کودکان محور تمام برنامه‌ها و راهبردها در همه کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه است و این برخاسته از نگاه به منابع انسانی به عنوان مهمترین سرمایه هر کشوری است لذا تشکیل شورای عالی حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است که امیدواریم در تدوین و اصلاح لایحه مورد توجه قرار گیرد.

در این نشست علاوه بر سه زن عضو کمیسیون فرهنگی خانم‌ها شیوا دولت‌آبادی، ثریا عزیزپناه، مطهره ناظری از انجمن حمايت از حقوق كودكان و خانم‌ها شهناز سجادی و مرضیه قاسمپور از کانون وکلای دادگستری حضور داشتند.
دیگر میهمان این نشست مرضیه محبی وکیل دادگستری در مشهد و مدیرعامل انجمن زنان حقوقدان سورا بود که سال گذشته پرونده شکنجه زنی به نام وو و دوفرزندش را وکالت کرده‌بود.
همچنین آقاى زهروى از بخش حقوقى قضايى مركز پژوهشهادر این نشست شرکت کرده بود. از دیگر فعالان حقوق کودک که در این نشست حضور داشت خانم رحيمى از جمعیت امام على و خانم اشرفى از انجمن حامى بود.
مهمان دیگر این نشست خانم زهراداور حقوقدان بود.

به گفته طیبه سیاوشی قرار است طی روزهای آینده نیز کارشناسان و فعالان حقوق کودک توسط اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس دعوت شوند و نظراتشان درباره لایحه حمایت از کودکان و نوجوانان گرفته شود تا براین اساس پیشنهادهای اصلاحی ارائه شود.