کودکان بدسرپرست؛ گمشده در ‌دالان فراموشی/انتظار۷ ساله برای تصویب لایحه‌ای کارشناسی شده

موضوع کودکان بد سرپرست یکی از ناهنجاری های جدی اجتماعی محسوب می شود. در سال ۱۳۸۸ لایحه ای حمایتی از کودکان بد سرپرست و یا بی سرپرست به مجلس ارسال شد. لایحه ای که برخی کارشناسان عنوان کرده اند، از تجربیات ۴۰ کشور جهان در این لایحه الگو برداری شده است. اما این لایحه در انتظار ۷ ساله ای برای تصویب به سر می‌برد.

به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، کودکان بد سرپرست یا بی سرپرست از نمونه ناهنجاری های جدی اجتماعی محسوب می شود که بصورت بالقوه، مستعد ایجاد بحران ها و چالش های بسیار عمیق و تهدید آمیز است.

کودکانی که بدون حمایت جدی و تاثیرگذار قابل توجهی، درکارگاه ها به سختی کار می کنند، در شرایطی که باید در این مقطع سنی، کودکی، شیطنت و بازی کنند تا بستر و زمینه شکل گیری شخصیت آنها در لابه لای این کودکانه ها رشد پیدا کند.

کارشناسان و صاحب نظران، معتقدند، یکی از نیازهای جدی و اساسی کودکان بد سرپرست در این برهه به پشتیبانی موثر معطوف می شود، حمایت هایی که حصول آن مستلزم فراهم شدن بسترهای قانونی و ضوابط تعیین شده مشخص است.

در کشور ایران، برای نخستین بار قانون حمایت از کودکان بد سرپرست و بی سرپرست در سال۱۳۵۳ هجری شمسی به تصویب رسید، البته نباید از نظر دور داشت که برخی قوانین حمایتی از کودکان پیش از این به تصویب رسیده اما متاسفانه آنچنان که باید کار ساز به نظر نمی رسد.

از نمونه های این ضوابط به قانون حمایت از کودکان و نوجوانان باز می گردد که در ۹ ماده و در سال ۱۳۸۱ به تصویب رسیده اما در مقام اجرا و عمل، نتوانسته آنچنان که انتظار می رود پاسخگوی مطالبات برحق کودکان بی سرپرست باشد.

انتظار ۷ ساله برای تصویب لایحه ای کارشناسی شده

در سال ۱۳۸۸ با ارسال لایحه ای حمایتی از کودکان بد سرپرست و یا بی سرپرست توسط قوه قضائیه به مجلس شورای اسلامی امیدها بار دیگر در دلها زنده شد تا از این منظر بابی گشوده شود تا شاید عرصه و روزنه ای برای این طیف آسیب پذیر باز شود، لایحه ای که برخی کارشناسان عنوان کرده اند، از تجربیات ۴۰ کشور جهان در این لایحه الگو برداری شده است.

حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی کشور در گفتگویی با رسانه ها که در روزنامه جام جم منتشر شد در این خصوص عنوان کرد:با سپری شدن عمر دو مجلس در دوره متوالی همچنان شاهدیم لایحه مذکور به تصویب نرسیده است.

وی معتقد است در صورت تایید، تصویب و اجرای این لایحه بسیاری از مشکلات کودکان بد سر پرست یا بی سرپرست مرتفع خواهد شد.

آنچنان که رئیس مددکاران اجتماعی کشور می گوید: در صورت اجرای تنها ۳۰ در صد از این قانون، بخش قابل توجهی از چالش های پیش روی این طیف (کودکان بد سرپرست یا بی سر پرست) رفع و دفع می شود.

آنچنان که این مقام مسئول و کارشناس مسائل اجتماعی عنوان کرده، رفع و مدیریت مشکلات چنین کودکانی با لحاظ کردن حمایت ها و پشتیبانی لازم، توانمند سازی، آموزش و اعمال برخورد قاطعانه با افرادی که از این کودکان بهره کشی می کنند محقق خواهد شد.

از ایدز تا قاچاق مواد مخدر

آسیب ها و تهدیداتی که متوجه این کودکان است صرفا به مهجور ماندن آنها از کودکانه های شیرین خاص به این دوران خلاصه نمی شود، بلکه متاسفانه بعضا اخبار و گزارشاتی به گوش می رسد که نشان دهنده عمق تهدیدی است که سایه آن بر قامت چنین کودکانی سنگینی می کند.

استفاده از آنها برای حمل و قاچاق مواد مخدر و برخی سو استفاده های دیگر باعث شده تا زمینه انحراف و ظهور و بروز آسیب ها و چالش های هر چه بیشتر همچون ایدز یا حمل و فروش مواد مخدر در آنها تشدید شود.

قاسم ساعدی، عضو مجلس شورای اسلامی و دانش آموخته جامعه شناسی در این ارتباط معتقد است: جامعه نباید در قبال چنین اقشاری (کودکان بد سرپرست) اهمال یا کم کاری کند.

وی افزود: به واقع تشدید اثرات و تبعات این معضل می تواند جامعه را با بحران ها و چالش های بسیار سهمگینی مواجه سازد که رفع و مدیریت آن مستلزم تامین هزینه های بسیار سنگین و اقداماتی گسترده و متنوع است.

لزوم افزایش هر چه بیشتر شفافیت های قانونی

تسلسل باطل بازگردانده شدن کودک بد سرپرست از کارگاه ها و شرایط سخت کار یکی از نارسایی های موجود در ارتباط با کودکان بد سرپرست، به سیکل و تسلسل باطلی معطوف می شود که چنین کودکانی آن را تجریه می کنند.

مکررا و به دفعات پیش آمده که مددکاران با شناسایی کودکان بد سرپرست، مانع فعالیت سنگین آنها در کارگاه های صنعتی، تولیدی و… می شوند.

اما این روند ادامه دار نیست و متاسفانه بعد از مدتی سرپرست کودکان با ورود خود، این افراد را از بهزیستی باز پس می گیرند و متاسفانه مجددا در چنین کارگاه هایی به فعالیت مجدد اقدام می کنند.

در این میان شفافیت قانونی، تعریف و اجرای ساز وکاری که ریسک بکارگیری چنین کودکانی در کارگاه ها را سوی کارفرمایان و والدین و سرپرست آنها تشدید کند ضرورتی اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.

در پایان باید به نقش بسیار موثر آموزش و فرهنگسازی در جامعه ایرانی برای سهولت پذیرش فرزندان بد سرپرست یا بی سرپرست از سوی متقاضیان اشاره کرد که در نوع خود عنصری بسیار تعیین کننده در برخورداری کودکان از سرپرستان کارآمد و معقول به شمار می رود.خبرگزاری هرانا – تاریخ : ۱۳۹۵/۰۵/۱۸