آیا ایران در چارچوب سند ۲۰۳۰، موظف به ارائه آموزش جنسی به دانش آموزان شد؟

مهدی موسوی۲۹ فروردين ۱۳۹۶

سند بین‌المللی آموزش ۲۰۳۰ حدود ۱۵۰ تعارض با اسناد بالادستی ایران دارد.

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، مدتی است که بحث پیرامون چارچوب عمل ملی آموزش 2030 در کشور بالا گرفته است و بررسی شواهد نشان می‌دهد که این سند می‌تواند نگرانی‌هایی را در رابطه با سلطه نظام بین‌الملل بر آموزش‌وپرورش کشور به همراه داشته باشد. اکنون و با افشا شدن محتوای این سند، بیشتر می‌توانیم به معنای هشدار سال گذشته رهبر معظم انقلاب در دیدار با معلمان پی ببریم که فرمودند «ما برای تربیت نسل آینده با حریفی به نام نظام سلطه بین‌المللی مواجه هستیم که برای نسل جوان ملت‌ها به ویژه ملت ایران برنامه دارد. نوسازی نظام آموزشی به شیوه تقلیدی و رونویسی از دست غربی‌ها کاری غلط است. آموزش و پرورش در قانون اساسی، مسئله‌ای حاکمیتی است و دولت باید نقش آفرینی کند.»

نکات مهمی را در مورد سند آموزش 2030 بررسی می‌کنیم:

در حالی که نظام آموزشی کشور از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است، متأسفانه در تصویب‌نامه هیئت وزیران در تاریخ 25 شهریور سال 95 در بحث تشکیل کارگروه ملی آموزش 2030 آمده است: به منظور هماهنگی و ارائه راهکار تحقق اهداف و تعهدات برنامه آموزش 2030 همسو با اهداف و تعهدات برنامه اهداف توسعه پایدار، کارگروه آموزش ملی 2030 تشکیل می‌شود. این متن در حالی پیگیری اهداف توسعه پایدار در آموزش را مورد تاکید قرار می دهد که اهداف مزبور کاملا مغایر با اهداف ملی و دینی ما هستند.

** توجه به آموزش مسائل جنسی در سند 2030

همچنین اخیرا اظهاراتی بدین مضمون صورت گرفته است که ایران در مورد سند آموزش 2030 حق تحفظ دارد و به عنوان نمونه با اعتراض ایران، هند و پاکستان بحث آموزش جنسی از سند حذف شده است. این ادعا در حالی است که صفحه 75 چارچوب عمل ملی آموزش 2030 و در راهبردهای اساسی، به آموزش جامع مسائل جنسی اشاره شده است همچنین در قسمت شاخص‌های موضوعی به بحث ارائه آموزش مهارت‌های اساسی زندگی مبتنی بر HIV و مسائل جنسی در مدارس اشاره شده است.

دفتر یونیسف در ایران طی خبری آورده که با همکاری وزارت بهداشت اقدام به راه اندازی باشگاه‌های سلامت و مشاوره نوجوانان با هدف ارائه خدمات مناسب با نیاز نوجوانان برای پیشگیری از ایدز تا پایان سال 2030 خواهد کرد. این در حالی است که طبق اظهارات دفتر یونیسف، ایران تنها کشور در خاورمیانه است که برای اجرای برنامه باشگاه‌های سلامت و مشاوره نوجوانان انتخاب شده است. رئیس جمهور آمریکا در سال 2013 در سخنرانی خود در دانشگاهی در نیویورک به صراحت نهادهایی مانند یونیسف، یونسکو و دیگر آژانس‌های سازمان ملل را به عنوان نهادهای پیش برنده اهداف ایالات متحده نام برده است. حال با این اوصاف آیا همکاری با چنین سازمانی در امر خطیر آموزش می‌تواند منافع کشور را تأمین کند؟

هر چند گفته می‌شود این سند با توجه به باورهای فرهنگی، بومی شده است ولی مشخصا بدیهی‌ترین نکات نیز در آن مراعات نشده، چنان که برای مثال در بخشی از اهداف و تعهدات این سند آمده است «باید سرویس بهداشتی مستقل برای دختران و پسران در مدارس تهیه شود» (ص 30) به طور طبیعی این بخش صرفاً از اسناد خارجی ترجمه شده است و نویسندگان این سند نیز حواسشان نبوده است که در ایران مدارس مختلط وجود ندارد.

** 150 تعارض سند آموزش 2030 با اسناد بالادستی ایران

با توجه به کار کارشناسی صورت گرفته بر روی چارچوب عمل ملی 2030، حدود 150 تعارض با اسناد بالادستی احصا شده و این همه در حالی است که مسئولان مربوطه ادعا دارند، این سند هیچ تعارضی با اسناد بالادستی کشور ندارد. خوب است قسمتی دیگر از متن چارچوب عمل ملی 2030 را مرور کنیم تا دلیلی دیگر باشد بر رد این ادعا که «ما چارچوب عمل 2030 جهانی را با توجه به معیارهای داخلی بومی کرده‌ایم». در صفحه 24 از چارچوب عمل ملی 2030 آمده است: این برنامه در سطح جهانی تدوین و تصویب شده، در سطح منطقه‌ای – ملی مورد تقسیم کار قرار گفته است در سطح ملی تدوین و اجرا می‌شود و در سطح جهانی- منطقه‌ای مورد ارزیابی و نظارت قرار می‌گیرد بنابراین ضروری است همزمان با همسویی با دستور کار جهانی، اقدامی ملی برای تدوین برنامه کشوری (مشتمل بر سیاست‌گذاری، شاخص‌سازی و نظارت) در راستای محتوای جهانی برنامه، انجام گیرد.

حال آیا طبق این متن، اساساً امکان بومی‌سازی برنامه موردنظر وجود دارد؟ علی زرافشان معاون وزارت آموزش‌وپرورش در مناظره تلویزیونی اظهار داشت که چون کمیسیون تطبیق مجلس به تصویب نامه هیئت دولت ایرادی نگرفته است، پس مشکلی ندارد اما این مسئله، دلیلی بر صحت حرکت دولت نیست و کمیسیون تطبیق نیز باید به طور جدی وارد عمل شود و کوتاهی خود را سریعا جبران کند.

ناگفته نماند که شواهد موجود نشان می‌دهد، مسئولان کشور در برخورد با سند آموزش 2030 کاملا آگاهانه قدم برداشته‌اند، محمود مهرمحمدی -سرپرست دانشگاه فرهنگیان- در تاریخ 12 اسفند سال 93 در همایش «تربیت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، اقتضائات تربیت معلم» در مشهد گفته بود: ایده اصلی این پروژه از برگزاری کنفرانس جهانی آموزش برای توسعه پایدار که در اکتبر سال 2014 در ژاپن با حضور همه وزیران آموزش و پرورش کشورها برگزار شد، گرفته شده است. همایش جهانی مزبور نماد یک اراده برای شکل‌گیری تفکر و سبک زندگی هماهنگ با توسعه پایدار در جهان است که وزیران آموزش و پرورش کشورهای مختلف متعهد به اجرای عملیات این طرح در سال ‌ای 2015 تا 2030 براساس فرهنگ آموزشی خود شدند.

وزیر آموزش و پرورش ایران پس از بازگشت از این همایش، ستاد ملی آموزش توسعه پایدار را تشکیل داد و این ستاد ویژگی‌های خاصی را براساس باورهای دینی و فرهنگی ایران برای مقوله‌ای به نام توسعه پایدار در آموزش تعریف کرد در این سخنان به خوبی مشهود است که برخی مسئولان کشور در عین اطلاع از اهداف این سند، اقدام به همکاری با یونسکو و تدوین چارچوب عمل ملی 2030 کرده‌اند.