لیدا اشجعی
عضو هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودک ضمن اشاره به معرفی سه بیمارستان سینا، امام‌خمینی (ره) و بهارلو به منظور ویزیت و درمان رایگان کودکان کار و خیابان از سوی وزارت بهداشت، از عدم همکاری این بیمارستان‌ها برای درمان این کودکان و برخورد سلیقه‌ای در پذیرش آنان خبر داد.
طاهره پژوهش در گفت‌وگو با ایسنا،افزود: گزارش‌های انجمن‌های فعال در حوزه کودکان حاکی از عدم همکاری بیمارستان‌های یاد شده است این در حالیست که وضعیت رسیدگی به درمان کودکان کار که عمدتا فاقد کارت مهاجرت هستند به یکی از مشکلات عمده انجمن های فعال حوزه کودکان کار و خیابان تبدیل شده است.
وی با اشاره به متفاوت بودن تعرفه‌های درمان دریافتی کودکان کار اتباع و ایرانی افزود: در حالی که انتظار می‌رود درمان این کودکان رایگان باشد، اما تعرفه‌های درمان اتباع بیشتر است.
برخی کودکان کار دچار بلوغ دیررس شده‌اند
عضو هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودک با اظهار اینکه کودکان کار بالاخص اتباع آگاهی از شناخت بیماری خود ندارند، گفت: سلامتی کودک در چنین خانواده‌هایی در درجه آخر اهمیت قرار دارد؛ به طوری که حتی کودک ۱۷ ساله‌ای تحت پوشش یکی از انجمن‌هاست که بعد از ۱۷ سال سن، برای اولین بار توسط انجمن به یک مرکز درمانی برای معاینه مراجعه کرد.
پژوهش ادامه داد: پیش از این با پدیده بلوغ زودرس در میان کودکان مواجه بودیم اما اکنون در بین کودکان کار پسر مواردی از بلوغ دیررس دیده شده است. این امر ممکن است علاوه بر مسائل پزشکی به نحوه و شرایط زندگی این کودکان که اغلب زباله‌گردی می‌کنند نیز مربوط شود.
وی با بیان اینکه بسیاری از بیماری‌های کودکان کار و خیابان به دلیل عدم رصد و پیگیری ناشناخته مانده‌اند، تصریح کرد: تنها تعداد کمی از کودکان تحت پوشش NGOها نسبت به تعیین تکلیف وزارت بهداشت برای پذیرش کودکان توسط سه بیمارستان یاد شده به منظور درمان رایگان، اطلاعات دارند.
آمار ی واقعی از تعداد کودکان کار کارگاه‌های زیرزمینی و بازار تهران در دست نیست
هشدار نسبت به کودکان افغانی که تنها و بدون حضور خانواده وارد خاک ایران می‌شوند
عضو هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودک، کودکان تحت پوشش شبکه یاری کودکان کار و خیابان را ١٢٠٠٠ تن معرفی کرد و گفت: آمار واقعی کودکانی که در کارگاه‌های زیرزمینی و بازار تهران مشغول به کار هستند در دست نیست.
پژوهش در ادامه گفت‌وگوی خود با ایسنا، با انتقاد از اداره کل اتباع وزارت کشور به دلیل عدم رسیدگی مناسب به کودکانی که در ایران زندگی می‌کنند،اظهارکرد: یکی از مشکلاتی که با آن مواجه هستیم، ورود غیرقانونی کودکان اتباع به کشور آنهم تنها و بدون حضور خانواده و والدین است، به این امید که کار و مخارج خانواده را در افغانستان تامین کنند.
وی با تاکید بر اینکه اداره اتباع و مسوولان باید احساس مسوولیت بیشتری نسبت به این دسته از کودکان که اغلب آنها در بازار تهران مشغول به کار هستند، داشته باشند، ادامه داد: براساس اطلاعاتی که به دست ما رسیده، هفته گذشته ۱۷ کودک کار اتباع را پس از دستگیری برای بازگشت به کشور خود رد مرز کرده‌اند این در حالی است که به گفته خود مسوولان، آنها پس از خروج از ایران دوباره توسط قاچاقچیان وارد میهن ما می‌شوند.
عضو هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودک با اشاره به مثال دیگری در این رابطه گفت: چندی پیش بهزیستی خانواده‌ای از اتباع را به انجمن معرفی کرد که پدر و پسر را پس از دستگیری رد مرز کرده بودند، حال آنکه مادر و سه فرزند دیگر این خانواده در ایران تنها مانده‌اند. مادر خانواده نیز برای امرار معاش مجبور شده دخترش را برای کار به خیابان بفرستد. در این میان سلامت و امنیت چنین خانواده‌هایی زیر سوال می‌رود.
طبق پیمان‌نامه حقوق کودک، دولت موظف به حمایت ازهمه کودکانی است که در خاک ایران زندگی می‌کنند
لزوم تشکیل پرونده مددکاری برای کودکان کار
پژوهش با بیان اینکه باید خانواده‌های اتباع شناسایی و پرونده مددکاری برای آنها تشکیل شود، یادآور شد: وقتی ایران پیمان‌نامه حقوق کودک را پذیرفته یعنی آنکه دولت موظف است تمام کودکانی که در خاک کشور زندگی می‌کنند اعم از اتباع و ایرانی، مهاجر و غیرمهاجر را تحت حمایت قرار دهد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود بحث هویت کودکان کار اتباع را مطرح کرد و در این باره نیز توضیح داد: اغلب این کودکان به صورت غیرقانونی از مرزها وارد کشور می‌شوند و در کارگاه‌های زیرزمینی به عنوان نیروی کار ارزان به کار گرفته می‌شوند؛ این بدان معناست که بخشی از اقتصاد زیرزمینی روی دوش این کودکان است.
کودکانی که دوست داشتن و دوست داشته شدن را نمی‌آموزند
ضرورت صدور برگه هویت برای کودکان اتباع فاقد برگه شناسایی
عضو هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودک با بیان اینکه به دلیل عدم وجود والدین کودکان اتباع در کنار آنها، این کودکان به ناچار مجبورند در کنار بزرگسالان غیروالد و در مکان‌های بعضا زیرزمینی و یا انباری مغازه‌ها زندگی می کنند و این خود آسیب‌زا است گفت: این کودکان به علت حضور زود هنگام در بازار کار و نبود خانواده، دوست داشتن و دوست داشته شدن را یاد نمی‌گیرند که همین امر ممکن است در آینده آنها را با مشکلات زیادی مواجه کند.
پژوهش با بیان اینکه با انگشت‌نگاری از کودکان اتباع فاقد برگه هویت می‌توان به راحتی با صدور برگه هویت، ورود و خروج و بعضا جرم‌هایی که صورت می‌گیرد را رصد کرد ادامه داد: چنین اقدامی برای حفظ امنیت این کودکان و امنیت کشور ضروری است.
وی با تاکید بر اینکه خرید کار ارزان در بین کودکان اتباع نسبت به سایر کودکان کار به دلیل آنچه در مورد فقدان خانواده آنها گفته شد، بیشتر است اظهار کرد: این کودکان دچار آسیب‌های متعدد جسمی و روحی شده و ممکن است خودشان تبدیل به فردی آسیب‌زا شوند به همین دلیل به هویت‌دار کردن آنها با استفاده از انگشت نگاری تاکید می‌کنم.
خدمات مشاوره‌ای سامانه ۱۲۳ مشمول کودکان اتباع نمی‌شود!
عضو هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودک ادامه داد: تلفن ۱۲۳ را به کودکان کار اتباع معرفی کردیم اما آنها اذعان داشتند که پس از تماس با این سامانه، مددکار به آنها گفته که خدمات مشاوره‌ای تنها در برگیرنده کودکان ایرانی می‌شود.
به گفته پژوهش ۶۲ درصد کودکان کار را اتباع بیگانه تشکیل می‌دهند این در حالی است که تعداد کودکان پاکستانی در میان آنها زیاد نیست.
اغلب دختران پاکستانی در بازار تکدی‌گری می‌کنند
وی افزود: اغلب دختران پاکستانی در بازار به صورت متکدی کار می‌کنند و تحت هیچ شرایطی حاضر نیستند وارد مراکز آموزشی انجمن‌های فعال حقوق کودک شوند. برعکس کودکان پاکستانی، اکثر کودکان افغان مشغول انجام کارهای سخت و زیرزمینی هستند.
افزایش تعداد کودکان کار و دلایل آن
ترک تحصیل دبیرستانیها بالاتر از سایر مقاطع
عضو هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودک، ترک تحصیل، شرایط بد اقتصادی خانواده‌ها، تعطیلی کارخانه‌ها و کارگاه‌های کوچک و خرد، اعتیاد، فقدان سرپرست و … را از علل مهم افزایش تعداد کودکان کار خواند.
پژوهش ادامه داد: متاسفانه مدارس ما مدارس دوستدار کودک نیستند به همین دلیل شاهد هستیم که آمار ترک تحصیل بالاخص از مقطع دوم متوسطه نسبت به سایر مقاطع بسیار بیشتر است. لذا رسیدگی مددکاری به وضعیت دانش‌آموزان دبیرستانی در مدارس امری الزامی است.
ضرورت حضور پررنگ مددکار در مدارس سه منطقه پرخطر تهران
شناسایی خانواده‌های نیازمند از طریق مدارس
وی با تاکید بر اینکه مدارس مناطق محروم و پرخطر بالاخص مناطق ۱۲، ۱۵ و ۲۰ ، ۲ (فرحزاد) و مناطق حاشیه‌نشین تهران نیازمند حضور قوی و جدی‌تر مددکار در مدارس هستند گفت: براساس گزارش‌های دریافتی از ۲۴۰ دانش‌آموز مدرسه ابوذر غفاری منطقه ۱۲؛ ۱۴۰ دانش‌آموز بعد از ساعت مدرسه کار می‌کنند. یا دختران مدرسه حضرت زهرا (س) در منطقه ۱۲ نیز بعد از اتمام ساعت درس، وارد خیابان شده و کار می‌کنند.
عضو هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودک ادامه داد: مسوولان به راحتی می‌توانند کار شناسایی کودکان کار و خیابان و خانواده‌های نیازمند را از مدارس آغاز کنند، می‌توان این طرح را به صورت پایلوت اجرا و تاثیر آن را مشاهده کرد.
پژوهش با انتقاد از طرح شناسایی کودکان کار از طریق کلینیک‌های مددکاری آن را طرحی شکست خورده خواند که صرفا منجر به صرف هزینه‌های اعتباری شد، در این باره گفت: دستگاه‌های متولی می‌توانند با استخدام مددکاران کودک در مدارس به راحتی خانواده‌هایی که به دلیل نیاز مالی کودکان خود را به خیابان می‌فرستند، شناسایی و پس از رفع نیاز خانواده، کودک را به چرخه تحصیل بازگردانند. بدین ترتیب با شناسایی خانواده‌های نیازمند باندهای مافیایی کودک نیز به راحتی شناسایی و تحت پیگیرد قانونی قرار می‌گیرند.
کمتر از ۱۰ درصد کودکان کار در دام باندها و مافیای کار کودک
به گفته وی، براساس تحقیقات ۹۰ درصد کودکان کار و خیابان دارای خانواده هستند، هرچند ممکن است یکی از سرپرستان خانواده خود را از دست داده باشند.کمتر از ۱۰ درصد کودکان به صورت باندی و مافیایی مشغول به کار هستند.
عضو هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودک ضمن اشاره به پایه حقوق ۹۰۰ هزار تومانی امسال گفت: با این حقوق، هزینه‌های خانوار از بعد اجاره خانه، خوراک، پوشاک آموزش و درمان تامین نمی‌شود و همین امر نیز از دلایل مهم افزایش و ورود کودکان به خیابان‌ها و کارگاه‌ها برای کسب درآمد است.
وی ادامه داد: مشکل کودکان کار مسئله‌ای نیست که بشود آن را پاک کرد. ضرورت مساعدت همگانی مردم و دولت را طلب می کند و امیدوارم با برنامه‌ای کارشناسی شده مبتنی بر دانش و تجربه و اصلاح ساختارهای اقتصادی، روزگار بهتری را برای کودکان امروز و آینده کشور رقم بزنیم.
آخرین دیدگاه‌ها