لیدا اشجعی 02.08.2017
واکنش‌ها به موضوع کودک‌آزاری در فضای مجازی همچنان ادامه دارد. فراخوان طوفان توییتری برای بازتاب “فریاد کودکان” از جمله تازه‌ترین حرکت‌ها بود. فعالیت‌های سازمانی مردم‌نهاد هم نمونه‌ای از فعالیت در دنیای واقعی است.
در روزها و هفته‌های اخیر اخبار مربوط به کودک‌آزاری در شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌های رسمی دست به دست می‌شوند. داستان کودکانی روایت می‌شود که قربانی تجاوز جنسی نزدیکان هستند یا با مرگ از آزار جسمی رهایی می‌یابند.
همزمان با اوج‌گرفتن اعتراض‌ها و گلایه‌گزاری از “بی‌عملی نهادها و مسئولان”، به کمبودهای قانونی موجود اشاره می‌شود و این‌که از اساس حساسیت لازم برای موضوع کودک‌آزاری وجود ندارد. برخی هم دست‌اندرکاران را به انکار موضوع و پاک‌کردن صورت‌مسئله متهم می‌کنند.
پس از مرگ آتنا اصلانی، دختربچه‌ی ۸ ساله در پارس‌آباد مغان، موضوع خلاء قانونی برای تشخیص کودک‌آزاری و برخورد با عاملان مطرح شد. این‌که لایحه‌ای در این مورد در دولت محمود احمدی‌نژاد تصویب و به مجلس ارائه شده، اما از آن زمان مسکوت مانده است.
بر اساس داده‌های پایگاه اینترنتی مجلس شورای اسلامی، لایحه‌ی موسوم به “لایحه‌ی حمایت از کودکان و نوجوانان” در تاریخ ۷ تیرماه ۱۳۹۱ اعلام وصول شده است.
شهیندخت مولاوردی، معاون حسن روحانی در امور زنان و خانواده، به تازگی گفته بود که لایحه‌ی حفظ زنان و کودکان از خشونت به قوه قضائیه ارسال شده اما هنوز تصمیمی درباره آن گرفته نشده است.
موضوع برجسته‌ی دیگر، ناآگاهی عمومی و به‌طور مشخص ناآگاهی والدین از این پدیده است که به موازات تابوهای فرهنگی، مقابله با کودک‌آزاری را پیچیده‌تر کرده است. حس مالکیت بر فرزندان و آزار آنها برای رفع عطش قدرت‌طلبی یا آزار آنها در حالت غیرعادی (اعتیاد یا مستی) و البته فقر آموزشی در مدارس هم سویه‌های دیگر این معضل هستند. همیشه سرپرست کودک، که معمولا پدر اوست، در برابر قانون از مصونیت به مراتب بیشتری برخوردار است.
تذكر نمايندگان مجلس برای لزوم رسيدگی فوری به معضل كودک ازاری در كشور.
نمونه‌ای از فعالیت‌ها در دنیای واقعی
#فریادکودکان از جمله هشتگ‌هایی است که کاربران توییتر در کنار #کودک_آزاری یا#قربانیان_خاموش از آن برای گفتن از موضوع کودک‌آزاری استفاده می‌کنند. فراخوانی هم برای طوفان توییتری در شامگاه دوشنبه (۳۱ ژوئیه/ ۹ مرداد) منتشر شده بود.
فعالیت و آگاهی‌بخشی اما به مرزهای دنیای مجازی محدود نمانده است، از جمله باید اشاره کرد به فعالیت‌های سمن یا سازمانی مردم‌نهاد به نام “راه” که از سال گذشته پروژه آگاهی‌رسانی درباره کودک‌آزاری جنسی را دنبال می‌کند.
“قایم‌باشک” یکی از پروژه‌های مرتبط با سمن “راه” است که پیشگیری از آزار جنسی کودکان را هدف خود ساخته است. در قالب این پروژه کارگاه‌های آموزشی هم برای کودکان و والدین برگزار می‌شود.
“راه” همچنین در قالب پروژه “کنترل اِس” (ctrl+s) به پرسش‌هایافراد در سنین مختلف درباره رابطه جنسی و آمیزشی پاسخ می‌گوید. بیماری‌های مقاربتی و سلامت جنسی مهمترین محورهای فعالیت “کنترل اس” هستند که کارشناسان و متخصصان پزشکی هم با آن همکاری می‌کنند.
علاوه بر نهادهای غیردولتی، برخی از سازمان‌ها و نهادهای دولتی مانند سازمان بهزیستی یا ارژانس اجتماعی در زمینه حمایت از کودکان فعالیت می‌کنند. مسئولان بهزیستی در ایران می‌گویند که بیشترین تماس‌ها با تلفن اورژانس اجتماعی استان تهران برای اعلام موارد کودک‌آزاری است. اورژانس اجتماعی با شماره تلفن ۱۲۳ در سال ۱۳۷۸ تأسیس شد و خدمات آن در ادامه به شهرهای کوچک هم گسترش یافت.
کشور ما نسبت به مسئله #کودک_آزاری نگاه سیاسی دارد نه نگاه اجتماعی#موسویچلک#رییس_انجمن_مددکاران_اجتماعی
هم اندیشی #قربانیان_خاموش
این نهادها اما با توجه به خلاء قانونی یا وجود قوانین نارسا در مقابله با این پدیده با مشکلاتی روبه‌رو هستند.
سقف مجازات کودک‌آزاری در ایران ۶ ماه حبس است. این مجازات به گفته‌ی دست‌اندرکاران متناسب با جرم نیست. البته مجازات هم در صورتی در نظر گرفته می‌شود که کودک‌آزاری اعلام شود، بررسی شود و برای آزاردهنده حکم صادر شود.
در کنار موانع قانونی، جای خالی یک بخش تخصصی نیز در نظام قضائی برای رسیدگی به پرونده‌های کودک‌آزاری نکته‌ی دیگری است که کارشناسان بر آن انگشت تأکید می‌گذارند.
آخرین دیدگاه‌ها