اهمیت آموزش به زبان مادری / سیامک میرزایی

 ۱۳۹۷/۰۲/۰۱

سیامک میرزایی از فعالان ترک (آذری) که در زمینه حقوق فرهنگی و مطالبات قومی فعالیت می کند هم اکنون در حال گذراندن محکومیت ۳ ساله حبس خود در زندان اوین است. او پس از آزادی برای تحمل حکم تبعید راهی منطقه طبس خواهد شد. آقای میرزایی از درون زندان یادداشتی در مورد اهمیت آموزش به زبان مادری نوشته است که دربردارنده نظرات او و دفاع از این مطالبه است.

یادداشت سیامک میرزایی در مورد “اهمیت آموزش به زبان مادری” که برای نشر در اختیار هرانا قرار گرفته است را بصورت کامل در ادامه مطالعه نمایید:
زبان وسیله ای برای ارتباط، تفاهم، درک، انتقال منظور اندیشه ها و تفکرات و همچنین ابزاری برای ابراز عواطف و احساسات بشری می باشد. در أصل ١۵ قانون اساسی کشور بر تدریس آزادانه زبان ادبیات اقوام در سطح مدارس اشاره گردیده است، اما با وجود اهمیت مسئله زبان و فرهنگ در میان مجامع جهانی هنوز هیچ اقدامی مبنی بر تدریس زبان و ادبیات اقوام در مدارس کشور در طول ۴٠ سال صورت نپذیرفته است.

سیامک میرزایی

در خصوص اهمیت آموزش به زبان مادری، همانگونه که واقف هستید زبان وسیله ای برای ارتباط، تفاهم، درک، انتقال منظور اندیشه ها و تفکرات و همچنین ابزاری برای ابراز عواطف و احساسات بشری میباشد.

انسانها دنیا و محیط پیرامون خویش را در چهار چوب زبان مادریشان درک میکنند و تکامل جامعه و فرهنگ ،اندیشه تنها در سایه پیدایی و تکامل زبان امکان پذیر میباشد.

ساخت فکر و به تبع ان برداشت کلی ما از جهان خارج تابع ساخت زبان بومی میباشد و به قول هاید گئر زبان خانه وجودی انسان است.

هر زبانی حاصل تاریخ طولانی تلاش انسان برای کسب دانش از جهان میباشد زبان بخشی مهم از فرهنگ میباشد که فولکلور، اشعار، قصه های عامیانه ضرب المثل ها، اداب و رسوم و باورها، آئین ها و بازی های محلی نیز به عنوان بخشی هایی از هویت فرهنگی فرهنگها بعنوان گنجینه های معنوی انسان در طول تاریخ نمود پیدا کرده اند.

زبان مهمترین بعد هویت جمعی محسوب میشود انسانها در ظرف زبان با نسل های پیشی و امروزی شان ارتباط برقرار نموده و با این وجه مشترک دارای همبستگی اجتماعی میگردند. آموزش به زبان مادری و لزوم حفظ. زبانها مورد تاکید اکثر زبان شناسان، روانشناسان و انسان شناسان قرار گرفته است و انها با استدلال عملی ثابت کرده اند که آموزش به زبان مادری تسهیل در یادگیری و رشد اموزشی و شخصیتی حاصل میشود، سازمان های جهانی مثل یونسکو اسناد و منشور ها و اعلامیه هایی همچون منشور زبان مادری، اعلامیه حقوق زبانی بارسلون به سال ۱۹۹۶، اعلامیه حقوق اشخاص متعلق به اقلیت های قومی ملی زبانی مذهبی و کنواسیون حقوق کودک در جهت حفظ وآموزش زبان های قومیتها تاکید ورزیده و در این راستا فعالیت می نماید.

در کشور ایران از دوره ساخت دولت در کشور ایران از دوره ساخت دولت، ملت که تا به حال قریب صد سال زمان سپری شده است سیستم تک زبانی و تک فرهنگی مورد توجه قرار گرفته و اجرا میگردد و بر همین اساس زبان و فرهنگ فارسی یکه تاز عرضه چند زبانه و چند فرهنگی کشور گردیده است و دیگر زبانها و فرهنگها و هویت ها به حاشیه رانده شده و در معرض نابودی قرار گرفته اند این سیاستهای فرهنگی مغایر با عقاید و منافع دیگر فرهنگهای موجود در کشور میباشد.و مصداق بارزی بر اتنو ساید (Ethno Side ) و یا قوم کشی هستن.

که بر اثر آن فرهنگ یک قوم و یا چند قوم مورد هجوم قرار گرفته و از بین برده میشود و فرهنگ یک قوم خاص جایگزین آن فرهنگ و یا هویت میگردد تسلط و تحمیل یک زبان بر زبانهای دیگر تحت عنوان زبان کشی و یا لینگو ساید (Lingo Sides) یکی از اشکال مهم قوم کشی میباشد که در کشور ما صورت میپذیرد بدین ترتیب قریب ٧٠٪‏ از شهروندان ایران در اثر سیاستهای تک زبانی تک فرهنگی، از حقوق زبانی و فرهنگی شان محروم شده و با بحرانهای هویتی مشکلات تحصیلی آموزشی، مشکلات شخصیتی و روحی و دیگر معضلات اجتماعی مواجه گردیده اند. چرا که به گفته جزف بارت یکی مسؤلان ارشد یونسکو: “زبان تا زمانی که بخشی از برنامه های درسی نباشد در معرض خطر نابودی و انقراض قرار میگیرد و زبان کشی با حذف زبانها از مدارس و اجتماع آموزشی از سرعت بیشتری برخوردار میشود . همانگونه که میدانید چهار مؤلفه در استاندارد سازی زبان وجود دارد که دو بخش آن با گوش و دو بخش با چشم صورت میگیرد صحبت کردن و گوش دادن جزءکار کرد گوش انسان و خواندن و نوشتن از کارکرد چشمی انسان در مسئله زبان میباشد”.

ممنوعیت آموزش به زبان مادری بخش اصلی زبان یعنی خواندن و نوشتن را دچار مشکل نموده است و آمرا حذف کرده است اما بخش صحبت کردن و گوش دادن زبان نیز تحت تاثیر بمباران رسانه ای و فرهنگی مرکز دچار اخلال گردیده است.

در أصل ١۵ قانون اساسی کشور بر تدریس آزادانه زبان ادبیات اقوام در سطح مدارس اشاره گردیده است.

اما با وجود اهمیت مسئله زبان و فرهنگ در میان مجامع جهانی هنوز هیچ اقدامی مبنی بر تدریس زبان و ادبیات اقوام در مدارس کشور در طول ۴٠ سال صورت نپذیرفته است.

علاوه بر آن حکومتیان فعالیت فعالین فرهنگی و اجتماعی اقوام را در سطح جامعه قومیشان را نیز برنتابیده و با ایجاد فضای خفقان و امنیتی شدید و با سرکوبهای مکرر اکثر کسانی را که در صدد حفظ زبانها و فرهنگها و دفاع از هویت جمعیشان قدمی بر میدارند بعنوان متهمین بر هم زننده امنیت کشور بازداشت نموده و روانه زندانها مینماید اعمال محدودیت ها فشارها و بازداشت های غیر قانونی امکان فعالیت را و سر بر آوردن نهادهای فرهنگی اقوام را سلب نموده فضا وعرصه را برای فعالیت های اجتماعی و فرهنگی فعالان قومی تنگ می نماید.

بانیان متولیان، مروجان، سیاست گذاران فارسیزاسیون در کشور که زبان و فرهنگ فارسی را بر اقوام دیگر ایران و جمعیت های چند زبانی تحمیل کرده و حقوق زبانی، فرهنگی اقوام را ضایل میکنند هرگز مجرم و یا پان فارس قلمداد نمیگردند اما کسانی که در برابر این سیل ویرانگر فرهنگی که ماهیت اجتماعی شان را نشانه گرفته ودر صدد حدف و نابودی زبان و فرهنگی قومیشان هستند مقاومت نموده و قد علم مینمایند و از حقوق و آزادی های قومی شان دفاع مینمایند پان ترک پان عرب پان کرد و یا …. قلمداد میشوند.

نهضت های قومی موجود در فضای سیاسی اجتماعی ایران در پاسخ به سیاست های ظالمانه و مغایر با منفعت های قومی و جمعیتی و هویتی اقوام ایرانی شکل گرفته و در کنار دیگر جنبش های اجتماعی مثل جنبش زنان و فعالیت کارگری و حقوق بشری و….. بخش مهمی از سپهر سیاسی اجتماعی کشور را شامل میشود.

این نهضت های قومی برای حفظ و دفاع از موجودیت های فرهنگی و زبانی و احقاق حقوق جمعی شان پا به عرصه گذارند، نهضت ملی اذربایجان یکی از این نهضت های قومی کشور میباشد.

همانطور که مستحضرید یکی از بزرگترین جمعیت زبانی کشور ترکها هستند که با داشتن جمعیتی بالغ بر ۳۰میلیون اعم از ترکهای قشقائی؛ ترکهای خلج؛ ترکهای اصفهان؛ کرمان ترکهای خراسان و ترکهای مرکزی؛ ترکهای شمال کشور و ترکمن ها و بالاخص ترکهای اذربایجان میباشد.

اما با این اوصاف ترکها در ایران از حق آموزش به زبان مادری محروم میباشند و هیچ مدرسه و آموزشکده ای به زبان ترکی دایر نمیباشد.

لازم به ذکر است که بخش اول اصل ۱۵ قانون اساسی کشور که حق انحصاری زبان را در اختیار زبان فارسی قرار داده است در اصل نقض کننده و محروم کننده زبان های دیگر اقوام کشور میباشد چرا که این اصل زبان دولتی و آموزش رسمی مشترک کشور رابدون در نظر گرفتن جمعیت زبانی در دایره حقوقی و سیاسی زبان فارسی در نظر گرفته است. و این حق و امتیاز انحصاری یک زبان باعث حذف دیگر زبانها گشته است.

بایستی توجه داشت که هر اصل و ماده ء قانونی که حقوق و منافع عقاید و دغدغه ها و حساسیت ها گروههای اجتماعی و اقلیت های قومی و مذهبیرا تامین ننماید و آنها را مد نظر قرار ندهد از اعتبار و وجه واقعی حقوقی برخوردار نمی باشد.

اصل ۱۵قانون اساسی کشور بایستی دوباره مورد توجه حقوق دانان؛ فعالان و سیاستمداران قرار گرفته و مورد بازبینی قرار گیرد و اصلاح گردد تا اعلام وصول مواد دیگر قانونی با توجه به وجود ظرفیت ها ی اقوام کشور بایستی ایجاد گردیده و به مرحله اجرا گذارده شود.

سیاست های تک فرهنگی سانترالیزم شدید هرگز منجر به یک پارچه گی کشور نمیشود بلکه به دور شدن و احساس نا برابری و تبعیض اقوام به خاطر عدم رعایت تساوی حقوق فرهنگی؛ زبانی؛ اقتصادی و سیاسی می انجامد.

تاکید بر نسبیت فرهنگی به رسمیت شناختن اقوام و احترام گذاشتن به آنهاو احقاق حقوق آنها توجه و رعایت تنوع و کسرت زبانی و ایجادسطوح امکاناتی برابر امکان همزیستی و یک پارچه گی را فراهم می نماید.

ممنوعیت ها محدودیت ها؛ بازداشت ها و تفاسیر غیر واقع؛ تحریف؛ مغالطه و بازیهای زبانی در مورد حق آموزش به زبان مادری و دیگر حقوق اقوام سیر مطالبات و خواسته های حقوقی آنها را حتی برای لحظه ای متوقف نخواهد کرد و نسل جدید با علم و آگاهی و بیداری اتنیکی بیش از پیش در تحقق مطالبات و دیگر خواسته ها اقدامات عملی انجام خواهند داد.

سیامک میرزایی / زندان اوین / ۳۱ فروردین ماه ۱۳۹۷

لازم به یادآوری است که سیامک میرزایی فعال ترک (آذری) محبوس در بند ۸ زندان اوین است.
بنا به گفته “سید محمد رضا فقیهی” وکیل آقای میرزایی مورخ ۲۱ اسفند ماه ۱۳۹۶، شعبه ۳۵ دیوان عالی کشور، به اتهام “عضویت در گروه و دستجات علیه امنیت داخلی” موکلش به تحمل ۳ سال حبس تعزیری و ۱ سال اقامت اجباری در شهرستان طبس محکوم شده است.

سیامک میرزایی ۲۳ تیر ماه ۹۵، در پارس‌آباد مغان بدون ارائه حکم قضایی بازداشت و به زندان اوین تهران منتقل شد. وی دانشجوی محروم از تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد است که پیشتر در سال ۱۳۹۰ در خصوص پرونده دیگری به پنج سال حبس تعزیری محکوم شده بود.