کودکان کار در ایران، در روز جهانی لغو کار

 خرداد 21, 1397

با آنکه از سال ۲۰۰۰ تا کنون تعداد کودکان کار در سطح جهان به میزان ۳۰٪ کاهش داشته است، اما این آمار در ایران در حال افزایش بوده و هست.
در ایران حدود ۲میلیون کودک کار شناسایی شده‌اند. فقر خانواده‌ها علت اصلی کار کودکان می‌باشد و بخش مهمی از درآمد خانواده‌ها به کار کودکان آنها وابسته است.

این در  حالی است که نیمی از کودکان کار در شرایط سخت و خطرناک کار می‌کنند. از نظر فعالان حقوق بشر حتی اگر کار کودکان به طور کامل حذف نشود، ایجاد شرایط بهتر برای کودکانی که مجبور به کار هستند و آموزش آنها می‌تواند وضعیت آنها و خانواده‌شان را بهتر کند. این مهم در ایران هیچگاه در نظر گرفته نشده است؛ هر چند که دسترنج کودکان کار، چرخ‌های صنایعی را می‌گرداند که محصولات آنها به طور قانونی و زیر نظر دولت به فروش می‌رسد و مصرف می‌شود.

به مناسبت روز جهانی لغو کار کودک، شبکه یاری کودکان کار با صدور بیانیه‌ای بر لزوم پرداختن به علل زیربنایی کار کودک تاکید ورزیده است.
در زیر به قسمت‌هایی از متن این بیانیه نظر می‌افکنیم:

«۲۲خرداد (۱۲ ژوئن) روز جهانی لغو کار کودک درحالی فرا می‌رسد که قریب ۱۷ سال از پیوستن ایران به کنوانسیون محو فوری بدترین اشکال کار کودک و آیین‌نامه اجرایی آن و همچنین ۱۳ سال از تدوین آیین‌نامه ساماندهی کودکان خیابانی می‌گذرد.»

در بخشی دیگر از این بیانیه آمده است:

‎«اگرچه طبق قوانین داخلی و بین‌المللی به دفعات کار کودکان ممنوع اعلام شده‌است، لیکن در عمل شاهد افزایش این معضل اجتماعی هستیم و علیرغم پذیرش پیمان‌نامه‌ی جهانی حقوق کودک و مقاوله‌نامه‌ شماره ۱۸۲ سازمان جهانی کار، بهره‌کشی از  کودکان در بدترین شکل کار کودک، ادامه دارد؛ علاوه بر آن برخلاف احکام قانون کار همچنان کودکان زیر ۱۵ سال توسط کارفرمایان به کار گمارده می‌شوند.»

‎در ادامه این بیانیه آمده است: «دسترسی محدود و سختگیرانه به امکانات درمانی و خدمات اجتماعی همچنین بازماندگی از تحصیل بخصوص برای کودکان کار مهاجر در کنار مخاطرات ناشی از قرار گرفتن در معرض انواع آسیب‌های جسمی و عاطفی، چالش‌های اجتماعی قابل لمس و مشاهده‌ای است که مسئولان بر آن چشم بسته‌اند.

‎باری، آینده‌ی این سرزمین از آنِ کودکان امروز است و بدیهی است جامعه‌ای که نسل امروزش دچار شدیدترین و بدترین اشکال نابرابری‌ها، بی‌عدالتی‌ها و خشونت‌هاست، آینده‌ای سالم همراه با صلح، آرامش و امنیت روانی و اجتماعی نخواهند داشت.»

‎این بیانیه «در راستای لغو کار کودک، به‌ویژه در مشاغل سخت، بار دیگر توجه و اهتمام ویژه همه نهادها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی را به اهمیت ویژه‌ مساله کودکان کار جلب می‌نماید؛ مساله‌ای که راه‌حل آن، نه حذف کودکان کار از چهره شهر و برخوردهای قهرآمیز است، نه نمایش‌های مقطعی و توزیع کالا در سر معابر شهری؛ بلکه شیوه صحیح، توجه به ریشه‌های پدید آمدن کودک کار، یعنی فقر، بیکاری، توزیع نابرابر ثروت، مهاجرت، اعتیاد، تعطیلی کارخانه‌ها و شرایط تبعیض‌آمیز جامعه کارگری، بازماندگی از تحصیل رسمی، ضعف و خلاء قوانین حمایتی است.»