دانشور :مسئولان حساسیت کافی نسبت به آسیب در حال رشد کودکان کارگر ندارند / تهران، مشهد و کرج در صدر بیشترین تعداد کودکان کار
۰۴ تير ۱۳۹۷
یک فعال اجتماعی در خصوص کودکان کار گفت: «در یکی از بندهای لایحه حمایت از کودکان که همچنان تصویب شدن یا نشدن آن بلاتکلیف است برای خبرنگاران و مستندسازان انتشار اخبار گزارش های کودک آزاری مجازات درنظر گرفته شده اما برای کودک آزاران تاکید بر مجازات سنگین وجود ندارد. »
به گزارش فانوس، کودکان کار به کودکان کارگری گفته می‌شود که به صورت مداوم و پایدار به خدمت گرفته می‌شوند که این امر آنها را در بیشتر اوقات از رفتن به مدرسه و تجربهٔ دوران کودکی بی‌بهره می‌سازد و سلامت روحی و جسمی آنها را تهدید می‌کند. کار کودک نزد بسیاری از کشورها و سازمان‌های بین‌المللی فعالیتی استثماری تلقی می‌شود.
و اما بد نمی شود اگر پلیس راهنمایی و رانندگی به مدت یک روز مسیرهای ویژه تردد مسئولانی که باید نگاه ویژه به معضلات اجتماعی داشته باشند را باز نکند تا این عزیزان برای رفت‌وآمد خود ساعاتی در شهر پشت چراغ قرمزها متوقف شوند و ببینند آنچه باید دیده شود و لکه سیاه آن از قلب جامعه پاک شود . مشکلاتی به طور اخص برای کودکانی که زیر سلطه کار، انواع آزارها را متوجه می‌شوند و هرروز هم برآمارشان افزوده می شود و نوع فعالیتشان گسترده تر و بیشتر.
هربار که از سه نهاد مربوطه ( بهزیستی، شهرداری، نیروی انتظامی) مسئول به ساماندهی کودکان کار در مورد چرایی حل نشدن این آسیب اجتماعی پرسیده می شود تقصیر را همچون توپی در زمین دیگری می اندازند و حکایت این معضل اجتماعی که هر روز مقابل چشمان شهروندان رشد می یابد در میان این انداختن توپ به زمین یکدیگر همچنان از ده ها سال پیش تاکنون ادامه دارد .
حال برای دانستن چرایی لاینحل ماندن این آسیب اجتماعی و هرروز بزرگتر شدن آن با یک فعال حوزه کودکان به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه می خوانید:
فاطمه دانشور – عضو سابق شورای شهر تهران و فعال اجتماعی در پاسخ به این سوال که چرا یک نهاد متخصص و متمرکز موظف به ساماندهی کودکان کار نیست و نمی شود و همچنین از ساختمان‌های پر تعداد خالی و بلا استفاده مانده در تهران که همین چند روز پیش از آمار بی شمار آنها عضو شورای شهر پایتخت خبر داده بود برای ساماندهی و اسکان این دسته از کودکان کار به اضافه کودکان بدسرپرست و بی سرپرست استفاده نمی‌شود تا در جامعه از سوی افراد سودجو مورد انوع آزارها قرار نگیرند بیان کرد: «به لحاظ قانونی امکان پذیر نیست که از این ساختمان ها برای اسکان و پناه دادن به این کودکان استفاده شود ، قانون این اجازه را نمی‌دهد و همچنین تا زمانی که ضعف قانونی در این خصوص وجود دارد روایت تلخ کودکان کار هم ادامه خواهد داشت. بخشی از کم کاری‌های بهزیستی به ضعف قوانین موجود باز می‌گردد؛ برای مثال زمانی که کودک درحال کار را از سر چهارراه ها و خیابان ها جمع می کنند، خانواده کودک تنها تعهد می‌دهد و بعد از تعهد کتبی ،کودک به خانواده بازگردانده می‌شود و فردا همان روز دوباره به چرخه کودکان کار بازمی گردد. علت این بازگرداندن ضعف قوانین موجود است که باید هرچه سریع‌تر قوانین مربوط به کودکان تقویت شود.»
* خبرنگاران اجتماعی مجازات می شوند کودک آزار نه !
وی در پاسخ به این سوال که چرا چندین دهه است که آسیبی به نام کودکان کار در جامعه ایرانی مطرح است ولی هنوز راه حلی برای پاک کردن این آسیب از اجتماع پیدا نشده است گره اصلی کار کجاست بیان کرد: «اعضای مجلس در تمام این دهه ها حساسیت مسئله را درک نکردند و نمایندگان مسئول در این حوزه ، اشرافیت کافی نسبت به مسئله ندارند؛ این موضوع را می‌توان از راه حل‌هایی که ارائه داده شده است متوجه شد. راه حل‌هایی که در خصوص مشکلات کودکان ارائه می شود نشان دهنده درک نکردن مسئله است. باید درهای مجلس به روی فعالان حوزه کودکان که سال‌هاست در این خصوص فعالیت می‌کنند باز شود چرا که در طول زمان دولت‌هاو نمایندگان تغییر می‌کنند اما ان جی اُ ها بوده‌اند و هستند و ابعاد این آسیب اجتماعی را به درستی درک کرده‌اند. نمایندگان مجلس اگر از نظرات فعالان حوزه کودکان استفاده کنند راه حل ریشه‌ای برای رفع این معضل پیدا می شود زیرا اعضای سازمان های مردم نهاد سال هااست به طور مستمر و از نزدیک در تلاش برای یافتن راهی برای گذر بحران کودکان کار هستند و راهنمایی خوبی برای نمایندگان می توانند باشند. لایحه حمایت از کودکان مدت‌هاست که معطل مانده و گزارشی هم که در خصوص این لایحه ارائه شده نشانگر این است که حتی اگر لایحه به سرانجام هم برسد آنچنان که باید و شاید مشکلی را حل نمی کند و علت آن هم از آنجا است که تدوین کنندگان آن اشرافیت کافی بر این معضل ندارند . جالب است در یکی از بندهای لایحه حمایت از کودکان که همچنان هم تصویب شدن یا نشدن آن بلاتکلیف است برای خبرنگاران و مستندسازان انتشار اخبار گزارش های کودک آزاری مجازات درنظر گرفته شده اما برای کودک آزاران تاکید بر مجازات سنگین وجود ندارد. اکثریت کودکان کار خانواده دارند و براساس قوانین مردسالارانه موجود نمی‌توان فرزند را از پدر جدا کرد؛ پدر بارها و بارها تعهد می‌دهد و سپس فرزند خود را بازپس می‌گیرد و مجدد آن را سر کار خواهد فرستاد و در نهایت موظف به پرداخت جرائم نقدی (زیر یک میلیون تومان) خواهد شد.»
*ترس خانواده علت افزایش آمار تعرض
دانشور با اشاره به این موضوع که بخش اعظمی از کودکان کار کودکان افغان هستند، گفت: «همین مسئله را بغرنج می کند چون این کودکان از حقوق کافی دربرابر قوانین موجود ایران برخوردار نیستند؛ کشورهای پیشرفته در خصوص مهاجران و پناهندگان حداقل‌های رفاهی را درنظر می‌گیرند اما در ایران خبری از این حرف‌ها نیست و طبیعی است زمانی که اتفاقی (تجاوز، آزار و اذیت، دزدیده شدن و …) برای این دسته از کودکان رخ می‌دهد، خانوده‌ها از ترس برگردانده شدن و بازگشت به افغانستان گزارشی به کلانتری ارائه نمی‌دهند در نهایت پرونده‌ای تشکیل نمی‌شود و رسیدگی صورت نخواهد گرفت، همچنین آن‌هایی هم که کارت اقامت دارند حداقل مداخلات برایشان انجام می‌شود.»
*تصمیم احمدی نژاد عامل رشد معضل کودکان کار
وی در ادامه افزود: «همیشه همه‌ی مشکلات و آسیب‌های اجتماعی را به گردن بهزیستی می‌اندازیم در صورتیکه روش نادرستی است. بدنه‌ی بهزیستی با این تعداد از نیروی انسانی کشش این همه بار و توانایی حل مشکلات را ندارد. اشتباه بزرگ این بود که احمدی نژاد یک وزارت نوپا را با وزارتی دیگر ادغام کرد و همه معضلات اجتماعی در یک معاونت اجتماعی خلاصه شد. آقای ربیعی رویکرد کار دارد و رویکرد اجتماعی ندارد و همچنین انتصابات در این حوزه هم افرادی هستند که در حوزه اجتماعی تبحر ندارند؛ چندین سال است که روسای سازمان بهزیستی پزشک هستند و معاونت اجتماعی وزارتخانه فردی است که اقتصاد خوانده؛ همین موضوعات موجب می‌شود که این مشکل بزرگ نتواند راهکار پیدا کند.»
*13 هزار کودک کار طبق آمار سال 89
دانشور در پاسخ به این سوال که چه تعداد کودک کار در تهران وجود دارند، بیان کرد: «آخرین مطالعه‌ای که در سال 89 انجام شد و به روز هم نشده آمار 13 هزار نفر کودک را نشان داد اما در طول چند سال اخیر این آمار افزایش پیدا کرده است. پرجمعیت‌ترین شهرها هم از نسبت وجود کودکان کار به تهران، مشهد و کرج اختصاص یافته است.»
*انتخاب ها با نگاه تخصصی باشد نه سیاسی
وی با بیان این مطلب که به اکثر کودکان کار تجاوز می‌شود و معتاد، مبتلا به بیماری ایدز هستند و سو تغذیه دارند، بیان کرد: «بسیار تلاش شد تا زنان با تعداد بیشتری به مجلس فرستاده شوند تا به مشکلات کودکان و زنان رسیدگی شود؛ جنس زن باید نسبت به موضوع زنان، کودکان ومادران حساس‌تر باشد اما در عمل شاهد هیچ اتفاق خاصی نبودیم. علت این است که افرادی که لیست‌های انتخاباتی را می‌چیدند سیاسی فکر کردند و نگاه سیاسی قالب در چیدمان لیست‌ها و فرستادن افراد به مجلس وجود داشت؛ همین موضوع موجب شد که تخصص شهید شود. نباید تنها نگاه سیاسی در انتخاب ها وجود داشته باشد زیرا نتیجه نگاه سیاسی به همه عملکردها و جایگاه ها رخ ندادن هیچ اتفاق خاصی در کشور می‌شود.»
آخرین دیدگاهها