روزهایی که مدرسه جای درس دادن واقعه عاشورا می‌شود
۱۰ شهریور ۱۳۹۸ –
امروز اول محرم است، روزی که قدم به قدم ما را به درس های بزرگ عاشورا نزدیک می کند. دانش آموزان نیز هر سال سهم مهمی در برپایی هیئت های عزاداری در این ایام دارند.به گزارش خبرنگار مهر، بار دیگر وارد روزهای محرم شدیم. روزهایی که همهمه عاشقان حسینی در کوچه پس کوچه‌های شهر و روستاهای کشورمان می‌پیچید. قافله‌های عزاداری به راه می‌افتد و اشعاری در وصف واقعه عاشورا زمزمه می‌شود.
بزرگان دین همواره گفته‌اند این ایام -که همه ایام سال- فرصت خوبی است تا خصوصاً به نوجوانان از درس‌های عاشورا بگوییم. از چرایی قیام عاشورا، از یاران امام حسین (ع) یکه سوار عاشورا، از نوجوانانی که یار و یاور وی در این سفر شدند، از وقایع بعد از عاشورا و…. حالا همه نوجوانان می‌دانند عاشورا درس آزادگی دارد اما شاید باید درباره چرایی موج زدن این آزادگی در قیام عاشورا بیشتر سخن بگوییم.
اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش آموزان یکی از نهادهایی است که در این زمینه وظایف زیادی بر عهده دارد و با توجه به جمعیت کثیری از دانش آموزان از سراسر کشور که عضو آن هستند و ساختار تشکلاتی که دارد، کارش می‌تواند کارستان باشد. شاخص ترین فعالیت این انجمن در ایام محرم برپایی هیئت‌های انصارالمهدی در سراسر کشور است به طوری که سال گذشته در ۱۲۰ شهرستان کشور این هیئت‌ها برپا شد و انتظار می‌رود امسال این تعداد گسترش پیدا کرده باشد. از امروز تا ۱۲ محرم این هیئت‌ها برپا می‌شود و در کنار آن برنامه پر طرفدار «احلی من عسل» که از برنامه‌های شاخص معاونت پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش است برگزار می‌شود که اتحادیه انجمن‌های اسلامی نیز در برگزاری آن نقش مهمی دارد.
این روزها ممکن است از داخل مدرسه کنار خانه شما صدای عزاداری بیاید. آنجا بچه‌هایی هستند که صفر تا صد کارهای یک هیئت عزاداری را به سرانجام می‌رسانند. حالا دیگر تقسیم وظایف کرده‌اند و هر کس می‌داند در این محفل انس با درس‌های عاشورا چه وظایفی دارد. آنها دور هم جمع می‌شوند، عزاداری می‌کنند، کارگروهی یاد می‌گیرند و در عین حال درس‌های ستیز با ظلم را می‌آموزند.
معمولاً فعالیت‌های جانبی نیز در کنار برپایی این هیئت‌ها صورت می‌گیرد، قرارهای معنوی عزاداری، برگزاری مسابقه کتابخوانی با مضمون عاشورا و…. آنها در خیمه گاه‌های انصارالمهدی جمع می‌شوند تا برای چند روز فضاهای سالن‌های جماعت مدارسشان حال و هوایی دیگر به خود بگیرد. البته به گفته مسئولان اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش آموزی برخی از هیئت‌ها در حسینیه های اتحادیه و یا امامزادگان برگزار می‌شود.
محمدرضا مسیب زاده مدیرکل قرآن، عترت و اقامه نماز آموزش و پرورش پیشتر اعلام کرده بود سوگواره احلی من العسل یکی از اتفاقات موفق با حضور هیئت‌های مذهبی است که با بهره‌گیری از ظرفیت‌های فرهنگی و مذهبی کشور برگزار می‌شود. وی اعلام کرد که زمان برگزاری این سوگواره روز شنبه ۱۶ شهریور است.
این سوگواره هفتمین سال خود را طی می‌کند که هر سال روز ششم محرم توسط دانش آموزان دوره متوسطه اول برگزار می‌شود و مسئولان تربیتی آموزش و پرورش معتقد هستند این برنامه یکی از برنامه‌های پر غنای دینی آموزش و پرورش و تجربه‌ای بی نظیر در حوزه تمرین مشارکت است. این سوگواره با نام حضرت قاسم (ع) گره خورده است. نوجوانی که وقتی امام حسین (ع) به او اذن جنگ را داد از ایشان درباره وجهه مرگ پیش روی امام پرسیدند و امام پاسخ دادند: «مرگ نزد من از عسل هم شیرین‌تر است».
قافله‌های سوگواری دانش آموزی سال گذشته در هیئت‌های ۲۰۰ نفره که گاه تا ۵۰۰ نفر نیز تعداد اعضا می‌رسید تشکیل می‌شود. برنامه ریزی اتحادیه دانش آموزی این است که در تهران در مناطق تهران و در تمام استان‌ها این هیئت‌ها برپا شود.
اما شاید ضعف عملکردی این اتحادیه و حتی معاونت پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش برنامه ریزی برای بعد از دهه اول محرم باشد. هر چند برخی هیئت‌ها برای دهه دوم محرم هم برپا می‌مانند و محتواهایی برای این رویداد تولید می‌شود و در اختیار دانش آموزان قرار می‌گیرد اما برنامه‌های بعد از دهه اول محرم پراکنده و نامنسجم است.
سال گذشته در حاشیه برپایی این هیئت‌ها با توجه به آنکه سال ۹۷ سال حمایت از کالای ایرانی نام داشت، نمایشگاه نوشت افزارهای ایرانی نیز برپا شد. این چنین فعالیت‌هایی نیز می‌تواند در کنار فعالیت‌های کتابخوانی و گردهمایی‌های پرسش و پاسخ برای بعد از دهه اول محرم کارایی داشته باشد.
یکی دیگر از موارد حائز اهمیت در این هیئت‌ها این است که چه مداحی برای سخنرانی انتخاب می‌شود. هر چند اتحادیه می‌گوید که مداح‌ها و سخنران‌های این هیئت‌ها که عموماً بزرگسالان هستند گزینش و آموزش داده می‌شوند تا متناسب با سن دانش آموزان سخن بگویند اما با توجه به حساسیت‌های این سن و اهمیت واقعه عاشورا عدم انتخاب درست سخنران می‌تواند به دافعه در میان دانش آموزان بیانجامد در حالی که باید جاذبه این سخنرانی با توجه به شناخت دنیای نوجوانان در نظر گرفته شود. برای همین تاکید بر حماسه آفرینی که جاذبه زیادی برای نوجوانان دارد و در این سن به دنبال قهرمان‌های خود می‌گردند، و در کنارش حرف از فلسفه عاشورا زدن در قالب سخنانی کوتاه و قابل فهم می‌تواند بسیار موثر باشد.
امروز یکم ماه محرم است؛ هر چند هنوز اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش آموزان جزئیات فعالیت‌های دانش آموزی در ایام محرم و خصوصاً دهه اول محرم را اطلاع رسانی نکرده است که عدم اطلاع رسانی جای پرسش دارد، اما به نظر نمی‌رسد تغییر رویدادهای اصلی که هر سال در قالب هیئت‌های انصارالمهدی و سوگواره احلی من العسل برگزار می‌شود امسال نیز با جدیت در دستور کار این انجمن و معاونت پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش باشد.
آخرین دیدگاه‌ها