روایتی از سانسور شخصیت غیررسمی نوجوانان

۸ دی ۱۳۹۸

ایسنا نوشت: محمود برآبادی درحالی از بازتاب کم شخصیت غیررسمی نوجوانان در آثار نویسندگان می‌گوید که معتقد است علت این کمبود، مواجهه با سانسور است.این نویسنده ادبیات کودک و نوجوان درباره وضعیت آثار ادبی طنز کودک و نوجوان اظهار کرد: طنز از ژانرهای مورد علاقه بچه‌ها به‌ویژه نوجوانان است، بنابراین خیلی از ناشران به چاپ آثار تالیفی و ترجمه طنز روی آوده‌اند و بسیاری از نویسنده‌ها هم به آن تمایل پیدا کرده‌اند، چون فروشش تضمین‌شده است، اما آن‌چه امروزه نویسندگان ما انجام می‌دهند، طنز کلامی‌ است تا طنز موقعیت.

او در توضیح بیشتر افزود: طنز کلامی مبتنی بر دیالوگ‌ها و گفت‌وگوهای خنده‌دار شخصیت‌های داستان یا راوی داستان است، اما لازمه طنز موقعیت، موقعیت داستانی‌ است که رفتارهای خنده‌آور و کمیک از شخصیت‌ها سر می‌زند که این نوع طنز اکنون کمتر دیده می‌شود. طنز موقعیت به نسبت طنز کلامی دشوارتر است، بنابراین بیشتر آثاری که می‌بینیم طنز کلامی‌ است و مطبوعات کودک و نوجوان که اکنون تعدادشان به نسبت قبل کمتر شده بیشتر به نوع طنز کلامی که مبتنی بر نوعی لطیفه و شوخی‌های کلامی‌ است می‌پردازند.

برآبادی با بیان این‌که سلیقه و علاقه کودکان و خصوصا نوجوانان به کلی با آن‌چه ما فکر می‌کنیم، متفاوت است گفت: در واقع ما با دو نوع نوجوان طرف هستیم؛ نوجوانی که در خانه و کلاس درس مودب است و با ادب حرف می‌زند اما به محض این‌که وارد جمع دوستانش می‌شود یک‌دفعه ۱۸۰ درجه به لحاظ رفتار و شوخی‌ کردن تغییر و شخصیت دیگری پیدا می‌کند که این شخصیت دوم و شخصیت غیررسمی در آثار نویسندگان ما خیلی کم بازتاب دارد.

این عضو هیئت‌مدیره انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در بیان علت این کمبود اظهار کرد: به محض این‌که نویسنده بخواهد واقعیت رفتاری نوجوانان را منعکس کند با سانسور وزارت ارشاد مواجه می‌شود که می‌گویند «این‌ها بدآموزی دارد و خلاف عفت است و باید حذف شود». اما نوجوانی که ما با او طرف هستیم در این دنیا زندگی می‌کند و بیشتر به خواندن آثار مکتوبی‌ علاقه‌مند است که به ذائقه‌اش نزدیک‌تر است و این را به‌دست نمی‌آورد مگر از طریق کتاب‌هایی که مجوز رسمی ندارند یا از طریق اینترنت به دست‌شان می‌رسند.