همیشه پای یک آشنا در میان است!

بررسی مستندات و پرونده‌های بی‌شمار نشان می‌دهند که در 90 درصد موارد، کودک آزاری توسط فردی انجام شده که خانواده کودک او را می‌شناسند، همسایه، اقوام، بستگان و یا آشنایان، سرنخ‌ها می‌گویند اختلافات و مشکلات خانوادگی ریشه همه این آسیب‌ها است.

در ایران تا قبل از 18 سالگی از هر 4 دختر و از هر 8 پسر یک نفر مورد کودک آزاری قرار می‌گیرد، این یعنی از هر 15 کودک زیر 18 سال حتما یک نفر آزار دیده است، این آزارها می‌تواند جسمی یا جنسی بوده و یا در اثر مسامحه و غفلت انجام شود.

آمارهای سازمان بهزیستی استان مازندران نشان می‌دهد که در شش ماهه نخست سال جاری 533 تماس مربوط به کودک آزاری با اورژانس اجتماعی مستقر در مرکز استان به شماره 123 برقرار شده که از این تعداد 305 مورد مربوط به دختران و 228 تماس نیز در رابطه با آزار پسران به ثبت رسیده است.

533 اتفاق کودک آزاری در مازندران به ثبت رسیده است

وحید حسین زاده معاون امور اجتماعی بهزیستی مازندران درگفت‌وگو با ایسنا می گوید: از 533 اتفاق کودک آزاری که در کل استان به ثبت رسیده است، 231 مورد جسمی، 44 مورد جنسی، 43 بار آزار روانی، 203 مورد در زمره مسامحه و غفلت و 12 کودک نیز مورد آزار ترکیبی قرار گرفتند که در همه این موارد بجز ترکیبی، آمار دختران بیشتر از پسران است.

وی در مورد نسبت آزار دهنده‌ها، اذعان می‌کند که مطابق مستندات، تمامی آزارها از طرف افراد آشنا صورت گرفته است، پدر، مادر، خواهر، برادر، ناپدری، نامادری و اقوام، افرادی هستند که محدوده این اطلاعات را از آن خود کرده‌اند.

معاون امور اجتماعی بهزیستی مازندران بیشترین رده سنی مورد آزار قرا گرفته را صفر تا چهار سال و هشت تا 10 سال اعلام کرد و گفت: در رده های سنی 4-0 ، 7-5 ، 10-8 ، 13-11 ، 15-14 و 18-16 سال به ترتیب 126، 92، 136، 97، 39 و 43 مورد کودک آزاری گزارش شده است که بر اساس تحصیلات بیشترین کودک آزاری در مقطع ابتدایی، پیش از ورود به مدرسه و مقطع راهنمایی صورت گرفته است.

اما مطالعات و پژوهش ها در این باره می‌گویند که عدم نظارت والدین بر فرزندان و درکنار آن نا آشنایی پدر و مادر نسبت به چگونگی فرزندپروری یکی دیگر از دلایلی بروز این آسیب اجتماعی است و علت مهم دیگر را می توان در استفاده نادرست و یا در اصطلاح، نبود فرهنگ استفاده از تکنولوژی به خصوص اینترنت دانست.

مسئول سانسور می‌کند، معلم سانسور می‌کند، خانواده سانسور می‌کند، من و شما سانسور می‌کنیم، اما اینترنت سانسور نمی‌کند. تعارض‌ها گاهی کودک را برای آگاهی بیشتر به سوی خطر سوق می‌دهند، کودک 8 ساله گوشی هوشمند دارد، اینترنت هم در خدمت اوست، این سبک و سیاق یعنی سونامی بلوغ زودرس در کودکان؛ همیشه هم فرد کودک آزار مقصر نیست، گاهی کودکان خود به دنبال فاجعه‌اند.

مدیر اورژانس اجتماعی شهرستان تنکابن معتقد است: اعضای یک خانواده بسیار کم با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند، در خانواده‌ها همه با هم به شکلی کاملا محترمانه قهرند، کودکی که دچار مشکل شده، به خودی خود وارد انزوا می‌شود و نمی‌تواند مشکل خود را در خانه عنوان کند.

الهام افروزه کارشناس روانشناسی در گفت‌وگو با ایسنا با انتقاد از مشکلات اقتصادی جامعه که باعث شده هم پدر و هم مادر مجبور به کارکردن شوند سخن گفته و تاکید می‌کند که این شیوه زندگی باعث شده تا فرزند پروری کمرنگ شود.

وی افزود: فرزندسالاری، تک فرزندی، کودکان درون گرا و بی ارتباط با دنیای پیرامون و فاقد مهارت های فیزیکی پیامد این رویکردها هستند.

این کارشناس روانشناسی اظهار کرد: تصور کنید پدر و مادر هر 2 شاغلند و فرزند تمامی وقت خود را در کلاس می گذراند، یا مهدکودکی است، یا کلاس های موسیقی و زبان، و یا در خانه 70 متری مشغول تماشای ماهواره یا بازی با گیم های مرموز است. شما از یک بچه چیزی جز ربات نساخته اید و اجازه ندادید کودکی کند. یکی از دلایلی گه بچه های کم سن و سال حرف های اصطلاحا قلمبه سلمبه می زنند تماشای مدیا یا رسانه هایی است که مناسب سن آنها نیست.

مدیر اورژانس اجتماعی تنکابن گفت: 11 گام برای فرزندپروری وجود دارد که سازمان سلامت جهانی آنرا تنظیم کرده و خانواده ها را در مسیر درست برای تربیت و پرورش فرزندان قرا می دهد. اگر تنها چند بخش از این الگو به والدین آموزش داده شود شاید مشکل کودک آزاری در کشور ریشه کن شود.

این کارشناس روانشناسی تاکید کرد: والدین باید با آموزش صحیح به کودکان درباره نقاط حساس بدن و لباس های مربوط به آن، نام دقیق آن ها را به کودک بیاموزند زیرا بکار بردن اصطلاحات توافقی بین والد و فرزند، هرگز از سوی فرد کودک آزار مورد استفاده قرار نخواهد گرفت.

افروزه با بیان اینکه بسیاری از علائم کودک آزاری قابل مشاهده نیست خطاب به والدین یادآور شد: همواره مراقب کودک خود باشید و به بدترین اتفاق ممکن بیاندیشید؛ بررسی رفتارهای کودک، بی خوابی، پرخاشگری، گوشه گیری، عفونت ادراری، خارش و سوزش تنها بخشی از عواقب کودک آزاری است.

این کارشناس روانشناسی از والدین می‌خواهد که روش رازهای خوب و بد را به کودک آموزش دهند و از کودک بخواهند که رازهای خوب را نزد خود نگاه داشته و رازهای بد را برای والدین بازگو کند.

وی خاطرنشان کرد: صمیمانه از والدین درخواست می کنم که اگر کودکشان مورد آزار قرا گرفته است هرگز او را تنبیه نکرده بلکه از او حمایت کنند. او، دادن اطمینان به فرزندان را موجب افزایش اعتماد کودک به والدین می داند.

افروزه با ذکر مثالی عنوان کرد: گاهی کودک به آسانی و مشتاقانه به منزل عمو یا دایی می رود اما برای رفتن به منزل خاله یا عمه بی تابی کرده و گریه می کند، این می تواند نشانه تجربه کودک در مورد نوع خاصی از آزار باشد.

مدیر اوژانس اجتماعی شهرستان تنکابن با ابراز گلایه از وزارت آموزش و پرورش در نبود حتی یک سرفصل کوتاه درباره مسئله کودک آزاری یا مهارت های نه گفتن به دانش آموزان تصریح کرد: این تابو باید شکسته شود زیرا جامعه هدفی که درباره آن بحث می کنیم بیشترین زمان خود را در سایه نظام تعلیم و تربیت سپری می کند بنابراین باید در این باره آموزش ببیند، حداقل می توان در این حوزه از ظرفیت معلمان پرورشی و قرآنی بهره برد.

وی با تاکید بر اینکه نه تنها آموزش و پرورش بلکه تمامی دستگاه های اداری و اجرایی، نظامی و امنیتی، تمام گروه های مدنی، سازمان های مذهبی و حتی مراجع دینی باید در این موضوع مداخله کنند افزود: همانطوری که همه نهادها برای مقابله با حیوان آزاری پای کار آمدند و این موضوع اکنون به یک فرهنگ اجتماعی تبدیل شد، باید در مورد کودک آزاری نیز این اتفاق رقم خورده و همه حامی و مدافع حقوق کودکان باشند.

به گزارش ایسنا، بر اساس استانداردها و رویکردهای بین المللی حتی نشان دادن یک کلیپ جنسی به کودک می تواند در زمره کودک آزاری قرار گیرد، بنابراین واضح است که دامنه کودک آزاری بسیار گسترده تر از آن است که بتوان تنها با بسیج گروه و یا ارگانی خاص مانع از بروز آن شد.

شاید بسیاری از مردم و نیز والدین ندانند که کودکان تا شکل گیری شخصیتشان در سن 6 سالگی هر شش ماه تغییر خلق و خو داده و اصطلاحا وارد Mode جدیدی می شوند، شاید این تعبیر را بسیای از شما شنیده اید که مادری درباره فرزند خود می گوید: “تا چندماه پیش دختر مودبی و آرومی بود اما چند وقتیه شیطون شده”. واضح است که خلق و خوی کودک وارد مرحله جدیدی شده است، پس مراقبت از کودک و آشنایی با روش های درست تعلیم و تربیت و چگونگی فرزندپروری مهمترین اصل در جلوگیری از آسیب های آتی فرزندان است.

کارشناسان حوزه روانشناسی همگی معتقدند نباید پرسش های کودکان در هر موضوعی بدون جواب بماند. معلمان که رابطه تنگاتنگی بعد از والدین با کودکان دارند می توانند شواهد و حدسیات خود مبنی بر وجود کودک آزاری را با سازمان های مربوط به ویژه اورژانس اجتماعی در میان گذاشته و با وجدان بیدار خود از شیوع این آسیب اجتماعی پیشگیری کنند.

پیگیر موضوعات حقوقی کودک آزاری نیز هرچند برای والدین و کودک بسیار مشکل و سنگین است اما پنهان کردن و عدم درمان آن می تواند علاوه بر آسیب روانی وارد شده به کودک، وی را در آستانه صدمات بیشتری قرار داده و حتی در دوران بلوغ او را قربانی آثار سوئی چون افسردگی، استعمال مواد مخدر، اعتیاد و حتی خودکشی کند.