زلزله مردم خان‌زنیان فارس را در سرما به کوچه‌ها کشانده است

۰۹ بهمن ۱۳۹۸

در دو روز گذشته منطقه خان‌زنیان استان فارس شاهد دو زلزله نسبتاً شدید بود. در پی این زلزله‌ها بیش از ۳۰ پس‌لرزه نیز رخ داده است. مردم در چنین شرایطی خارج از خانه شب‌ای سرد زمستان را سحر می‌کنند. آن‌ها با مشکلات فراوان از جمله کمبود سوخت روبه‌رو شده‌اند.زلزله دوشنبه هفتم بهمن در خان‌زنیان از توابع شیراز با قدرت ۵,۴ ریشتر ساعت ۱۶ و ۵۸ دقیقه در عمق ۷ کیلومتری رخ داده بود. عصر سه‌شنبه هشتم بهمن ساعت ۱۸ و ۵۴ دقیقه نیز در عمق ۵ کیلومتری همین منطقه زلزله‌ای به قدرت ۵,۱ درجه ریشتر به‌وقوع پیوست و مردم این منطقه را نگران کرد.

رحیم آزادی، مدیرکل مدیریت بحران استانداری فارس گفت: «بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که زلزله ۵,۱ ریشتری خان‌زنیان که سه‌شنبه رخ داد، هیچ‌گونه خسارت مالی و تلفات جانی نداشته است.»

اما به‌گفته عنایت‌الله رحیمی استاندار فارس، برآوردهای اولیه نشان می‌دهد که حدود ۴۳ روستای این منطقه تحت تأثیر زلزله دوشنبه قرار داشته‌اند و چهار روستا نسبت به سایر روستاها آسیب بیشتری دیده‌اند.

بیش از ۳۰ پس‌لرزه با قدرت مختلف و بعضاً شدید پس از این دو زلزله رخ داده است. اکنون مردم این منطقه از ترس و نگرانی، شب‌های سرد زمستان را خارج از خانه‌های خود، در چادر، کوچه، خیابان و آبادی‌های منطقه سر می‌کنند.

آن‌ها با مشکلات فراوانی از جمله کمبود سوخت مواجه‌اند و تنها با هیزم‌هایی که اگر انبار کرده باشند، تن نجات‌یافته از زلزله خود را گرم نگه می‌دارند. این در حالی است که سرمای زمستان امسال در این منطقه نسبت به سال‌های گذشته بی‌سابقه بوده است.

به گفته اهالی منطقه راه بعضی از روستاهای اطراف خان‌زنیان مانند آرندی که بیشترین خسارت را از زلزله نخست دیده از حدود یک هفته پیش به علت کولاک و برف بسته شده است و به همین دلیل برخی اهالی این منطقه ذخایر سوخت‌شان رو به اتمام است و تا عصر روز گذشته (سه‌شنبه) که مسیر آن بازگشایی شد، هیچ سوختی به آن‌ها نرسیده بود.

اهالی این منطقه به بخاری برقی یا وسایل مشابه و ایمن‌تر گرمایشی نیاز دارند تا بتوانند با استفاده از آن‌ها چادرها را گرم نگه دارند.

تأمین آب شرب اهالی روستای آرندی و همچنین آب مورد نیاز برای دام‌ها در این شرایط سرما یکی دیگر از مشکلات مردم منطقه است.

خسارت‌ها به واحدهای مسکن مهر

در شهر خان‌زنیان صدها خانه و واحد مسکونی، به‌ویژه مسکن‌های مهر نیز دچار خسارت شده‌اند و ترک و شکاف در سقف و دیوار منازل پدیدار شده است. این در حالی است که اغلب واحدهای مسکن مهر این شهر بیشتر از سه تا چهار سال عمر ندارند.

۱۶۴ واحد مسکن مهر در خان‌زنیان هنوز لوله‌کشی آب شرب شهری ندارند و روزانه به این محل توسط تانکر آبرسانی می‌شود. در پی سرمای شدید هوا در روزهای گذشته آب ذخیره شده خانواده‌های ساکن در این آپارتمان‌ها که درون تانکر ذخیره می‌شود دچار یخ‌زدگی شده و غیرقابل استفاده است. از این رو خانوارهای ساکن در ساختمان‌های مسکن‌ مهر خان‌زنیان هر روز به شهر رفته و دبه‌های آب برای استفاده شرب را پر کرده و به این محل می‌آورند. این خانه‌ها همچنین برق موقتی دارند و هنوز برق‌رسانی ایمن به این محل انجام نشده است.

به‌گفته ابوطالب نیک‌اقبال، سخنگوی شورای شهر شیراز و عضو شورای شهر خان‌زنیان «خانه‌هایی در این شهر وجود دارد که در پی زلزله خسارت کلان دیده و باید تخریب و از نو ساخته شود اما متأسفانه کارشناسان رأی به تعمیر آن‌ها داده‌اند».

نیک‌اقبال می‌گوید کارشناسان واقع‌بینانه این منازل را کارشناسی نکرده‌اند.

این عضو شورای شهر خان‌زنیان گفت: «برآورد اولیه حاکی از این است که بین ۵۰۰ تا ۷۰۰ منزل مسکونی در شهر خان‌زنیان در پی زلزله دچار خسارت شده که حدود ۲۵۰ واحد آن باید به‌طور کامل تخریب و مجدداً بازسازی و مابقی نیز باید تعمیر شود.»

خان‌زنیان حدود ۷ هزار نفر جمعیت و حدود یک‌هزار و ۲۰۰ واحد منزل مسکونی دارد.

گسل کره‌بس عامل زلزله

طهمورث یوسفی، مدیر مرکز زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی جنوب ایران مستقر در شیراز، وقوع زلزله و پس‌لرزه‌های متعدد در منطقه خان‌زنیان را با توجه به فعال بودن گسل کره‌بس در این منطقه «امری کاملاً طبیعی» دانست و گفت: «گسل معروف کره‌بس یک گسل بنیادی است که فعالیت همین گسل سبب شکل‌گیری دره کهمره سرخی نیز شده است. این گسل حدوداً ۲۰۰ کیلومتری از جنوب سپیدان شروع می‌شود و پس از عبور از هفت‌برم به خان‌زنیان می‌رسد و با عبور از تنگه کهره سرخی تا قیر و کارزین و جنوب استان ادامه می‌یابد.»

به‌گفته یوسفی این گسل، یک گسل یکپارچه نیست بلکه از قطعات مختلف تشکیل شده و زلزله هر بار در یکی از قطعات آن روی می‌دهد و تاکنون نیز سرمنشاء زلزله‌های بسیاری از گذشته دور تاکنون بوده است. با این حال افزون بر ۸۵ درصد زلزله‌ها در این منطقه متوسط است و زمین‌لرزه‌های در حد ۶ ریشتر یا بیشتر بسیار کم روی می‌دهد.

او این منطقه را یک منطقه زلزله‌خیز خواند و گفت استان فارس از لحاظ مخاطرات زمین‌شناسی مانند فرونشست زمین، سیل، رانش زمین و زلزله جایگاه پنجم در کشور را دارد.

در استان فارس پنج گسل کازرون، گسل کره‌بس، گسل سبزپوشان، گسل سروستان و گسل نی‌ریز وجود دارد که برخی از این گسل‌ها از شمال تا جنوب استان امتداد دارد. همه این گسل‌ها فعال هستند.