کامیل احمدی در گفتگو با رکنا: هرمزگان بالاترین آمار ختنه دختران در ایران را دارد / معتقدند نوشیدن آب از دست دختر ختنه نشده، حرام است

۱۸ بهمن ۱۳۹۸

رکنا: آموزش پذیری جامعه، تلاش های چندین سال گذشته در خصوص اطلاع رسانی مضرات ختنه دختران، ارتقا سطح آگاهی زنان با وجود شبکه های اجتماعی و… از جمله دلایل کاهش ختنه زنان است.

به گزارش گروه اجتماعی رکنا، سازمان جهانی بهداشت هشدار داد اگر اقدام فوری انجام نشود طی سال های 2015 تا 2030 حدود 68 میلیون دختر و زن ختنه می شوند و تاکنون 200 میلیون زن در جهان ختنه شده اند. در حال حاضر تیغ ختنه در هر 10 ثانیه یک دختر را در جهان قربانی می کند.

طبق همین آمار 44 میلیون دختر زیر 14سال ناخواسته درد ختنه را به جان خریده اند. ایران هم کشوری است که از ختنه دختران مستثنی نیست.

آمار دقیقی از ختنه زنان وجود ندارد

کامیل احمدی، مردم شناس و پژوهشگری است «ختنه زنان» را دستمایه قرار داده و تحقیقات کاملی درباره این موضوع دارد. او در گفتگو با خبرنگار اجتماعی رکنا تاکید کرد: طبق معیارهای جهانی و برگرفته از تحقیقات علمی و مستندات پزشکی ختنه زنان یکی از آسیب زاترین جراحی های موجود است که بدن زنان را از نظر جسمی، روانی و جنسی تحت تاثیر قرار می دهد.

ختنه دختران مضرات و ضررهای متعدی روی بدن کودکان دارد، این سنت به عنوان تابو شناخته می شود و کمتر در مورد ان در جوامع سنتی صحبت و گفتگو می شود و در خفا انجام شدن این جراحی باعث شده آمارهای موثقی در این مورد در دست وجود نداشته باشد.

از سوی دیگر عزمی برای کار تحقیقات جامع از طرف نهادهای متولی اینگونه آسیب ها هستند (مانند وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و بهزیستی) وجود ندارد، بنابراین تصویر جامعی از آمارهای به روز درمورد ختنه زنان در ایران وجود ندارد.

کاهش 35درصدی ختنه زنان

احمدی با بیان این که پژوهشی درباره ختنه زنان بین سال های 88 تا ۹۲ انجام داده است، افزود: این تحقیق در سه استان کردنشین (کرمانشاه، کردستان و آذربایجان غربی) و جنوبی ترین استان ایران (هرمزگان و به ویژه قشم) انجام شد.

از تحقیقات میدانی اولیه کتاب و فیلمی با اسم «به نام سنت» تهیه شد. در خلال کار میدانی و مطالعاتی آموزش هایی ارائه شد و در ارزیابی ها کاهش چشمگیر 35درصدی ختنه زنان را شاهد بودیم.

این موضوع حاکی از تاثیر آموزش و آموزش پذیری جامعه هدف است و خوشبختانه آمار ختنه زنان روز به روز نیز کاهش می یابد.

دلایل کاهش ختنه زنان

این مردم شناس با اشاره به دلایل کاهش ختنه زنان تاکید کرد: آموزش پذیری جامعه، تلاش های چندین سال گذشته در خصوص اطلاع رسانی مضرات ختنه دختران، ارتقا سطح آگاهی زنان با وجود شبکه های اجتماعی و… از جمله دلایل کاهش ختنه زنان است.

البته در کنار این شاخص ها مهاجرت به شهرها، فوت ختانها، عدم گرایش و تغییر نگرش نسل جوان نیز در کاهش ختنه زنان تاثیر به سزایی داشته است. مجموعه این دلایل باعث شده که گرایش به ختنه زنان به صورت چشمگیری کاهش یابد.

هرمزگان بالاترین آمار ختنه زنان را دارد

احمدی در پاسخ به این سوال آیا در ایران منطقه ای وجود دارد که در برابر کاهش ختنه زنان مقاومت کند؟ گفت: به استناد تحقیقات من، در منطقه اورامانات و برخی روستاهای استانهای کردستان، آذربایجان غربی (مناطق کرد نشین) و کرمانشاه به شیوه پراکنده و خیلی محدود شاهد انجام جراحی ختنه دختر بچه ها در سنین 2 تا 6 سال هستیم.

این مناطق به دلیل حمایت های جامعه سنتی، رهبران دینی محلی و اجتماعی همچنان بر انجام جراحی ختنه پافشاری می کند. در کنار این سه استان کردنشین، هرمزگان (به ویژه جزیره قشم، هرمز و بندرهایی مانند بندر چارک، بندر آفتاب و روستاهای نزدیک شهر میناب) همچنان طلایه دار بوده و بیشترین آمار ختنه زنان در ایران و حتی خاورمیانه را به خود اختصاص داده است.

هر چند به شکل پراکنده و محدود ولی هنوز ختنه زنان در این مناطق صورت می گیرد. جامعه سنتی حاکم در این مناطق تمایل بیشتری به جراحی ختنه دختر بچه هایشان دارد.

ختنه ارتباطی با اسلام ندارد

احمدی در پاسخ به این سوال که چرا در استان های غربی و جنوبی ختنه زنان بیشتر است؟ آیا می توانیم بگوییم این معضل اجتماعی از کشورهای عربی به غرب ایران و و یا حوزه خلیج فارس سرایت کرده است؟ تاکید کرد: این تصویر درستی از نقشه ختنه در جهان نیست. طبق دیدگاه کلی و نظریه واحد جهانی ختنه زنان برخواسته از کشورهای آفریقایی است.

در حقیقت ختنه زنان ارتباط چندانی با یک قومیت خاصی ندارد و رابطه خاصی با دین اسلام هم  ندارد. در مرکز و شمال آفریقا جوامع یهودی، مسیحی و دین های محلی وجود دارند که در کنار مسلمانان دختران را ختنه می کنند.

تاکید می کنم که ختنه زنان رابطه مستقیم با دین اسلام یا قومیت عرب ندارد و خواستگاه آن در آفریقاست. البته برخی کشورها ختنه زنان را ترک کرده اند. اما در برخی جوامع به دلیل دور افتادگی جغرافیای، سنتی و مذهبی بودن، عدم توسعه اقتصادی، نبود امکانات تحصیلی و عدم دسترسی به دنیای آزاد این سنت همچنان وجود دارد.

در مناطقی از خاورمیانه مانند کردستان عراق، جنوب ایران، عمان، یمن و حتی اندونزی، فلیپین و آسیای دور جراحی ختنه زنان انجام می گیرد.

کنترل جنسی دختران با ختنه

احمدی در پاسخ به این سوال که آیا دخترانی که ختنه می شوند، به یک ابزار جنسی تبدیل می شوند؟ گفت: شاید این تعریف از زنان ختنه شده به شیوه مناسب نیست. ختنه زنان یک موضوع سنتی با توجیهاتی دینی و محلی در سنین خاص انجام می شود اگر چه پس نگاه مردسالاری، کنترل شهوت جنسی دختران وجود دارد. رهبران محلی اجتماعی و دینی معتقدند برای آرام و سربه زیر کردن و کنترل حرکات خطرآفرین او قبل از ازدواج دختران در روابط جنسی باید آنها را ختنه کرد.

حتی در مناطقی ختنه زنان مساوی تطهیر و پاکیزگی دختران است و گفته می شود آب نوشیدن از دست دختران ختنه نشده یا پختن غذا توسط آنها حرام است و حلال نیست. اما دیدگاه و عصاره اصلی ختنه زنان همان کنترل میل جنسی دختران است. با توجه به وجود نوع و دیدگاه گسترده برای ختنه زنان، درست دلیل نیست که بگوییم «زنان را ختنه می کنند تا لذت جنسی شان از بین برود و از زنان به عنوان ابزار رابطه جنسی استفاده می شود.» ختنه زنان یک پدیده سنتی است و این جامعه سنتی به خانواده دختر ختنه شده مشروعیت می بخشد و یک امر طبیعی در اجتماعات قومی به آن نگاه می شود.

سنتها زیبا هستنند و فرهنگ ها قابل احترام ولی سنت های آسیب زا باید اصلاح شوند و به وسیله بستر سازی فرهنگی، درک درست و صحیح سنت ها و قومیت هاست که می توان در دراز مدت برخی از سنت های آسیب زا را ابتدا تعدیل، اصلاح و قوانین مرتبط با آن را وضع کرد.