نگرانی جامعه روانشناسی برای 12 میلیون کودک ایرانی / دستور دهند از روانشناسان در شبکه شاد استفاده شود

۲۷ مهر ۱۳۹۹

اجتماعی رکنا : هشت نفر از هر 10 کودک در دوران کرونا، مورد خشونت قرار گرفته اند. این خبر را مرکز تحقیقات و مدیریت رفاه اجتماعی دانشگاه علوم پزشکی و توانبخشی اعلام کرده است.

به گزارش خبرنگار اجتمکاعی رکنا، 80 درصد کودکان مورد خشونت قرار گرفته اند. آن هم در دوران کرونا یعنی از نه ماه قبل تا امروز. مبرهن است که در این آمار تنها خشونت فیزیکی منظور نشده است. پرسش این است که 80 درصد کودکان در این 9 ماه، مورد چه نوع خشونت هایی قرار گرفته اند. دکتر محمد حاتمی، رئیس سازمان نظام رواشناسی، حول خشونت هایی که کودکان در زمان کرونا متحمل آن می شوند، با رکنا گفت و گو کرد.

حاتمی گفت: خشونت علیه کودکان تنها ضرب و شتم کودک نیست. امروز کودکان در قرنطینه، از شمار زیادی از رفتارهایی که خاصّ این دوره سنی است، محرومند. مانند فعالیت های اجتماعی ، نقش پذیری اجتماعی، حضور در مدرسه، فعالیت های حرکتی و هرگونه رفتاری که جمعی به حساب می آید. این رفتارها برای کودکان نیاز و نیازی روزمره و اولیه است. فشار ناشی از این فقدان که در کودکان انباشته می شود، سبب رفتارهای هیجانی و خشن در کودکان است. بنابراین ما شاهد بروز آمارهایی هستیم که نشان می دهد خشونت در کودکان و متعاقب آن خشونت با کودکان افزایش پیدا می کند. کودکان و والدین آنها گرفتار بحران های ناشی از کرونا هستند و طبیعی است که رفتار خشونت آمیز در آنها افزایش پیدا می کند.
فضای مجازی خشونت را در کودکان افزایش می دهد

وی در پاسخ به این پرسش که « آیا خشونت والدین نسبت به یکدیگر را می توانیم خشونت به کودکان در نظر بگیریم؟ » بیان کرد: امروز والدین نقش خیلی مهمی را دارند. امروز بیشترین زمان کودکان با والدین می گذرد. آنها می توانند حلاجی کنند و از انتشار آن جلوگیری کنند. سابقا کودکان وقت عمده ی خود را در مدرسه می گذراندند. امروز مدرسه به نوعی حذف شده است. بنابراین دو نهاد می تواند کودکان را در برابر آسیب ها یاری کند. اولی رسانه است. زیرا اغلب اوقات افراد ( کوچک یا بزرگ) با رسانه یا رسانه های نوعی می گذرد. دوم خانواده است. خانواده می تواند نقش مهمی داشته باشد تا کودکان از خشونت آنها و جامعه مصون بمانند.
خشونت در رسانه قابل کنترل نیست

رییس انجمن روانشناسی، بیان کرد: متاسفانه رسانه قابل کنترل نیست. زیرا شبکه های مجازی بی حساب و کتاب هستند. یا ما آموزش لازم برای استفاده از این شبکه را ندادیم. بهرحال این شبکه ها به خشونت به کودکان و بین کودکان کمک می کند. اینکه کودکان به اطلاعات گسترده ای ( که خشونت هم در آنها گنجانده شده است ) دسترسی دارند و بی محابا به آن سرک می کشند، خشونت را در میان آنها افزایش می دهد. در این والدین وظیفه مهمتری دارند.
والدین تنها مامن کودکان در برابر خشونت دوران کرونایی هستند

حاتمی گفت: از یک سو مناسبات خانواده است. این مناسبات در ایام کرونا باید، از نظارت بیشتری برخوردار باشد. این تفاهم باید بین اعضای ایجاد شود تا آنها مورد خشونت قرار نگیرند. بهرحال باید به روحیات کودکان، وجوب نیاز آنها به برون ریزی عاطفی و هیجانی توجه شود. والدین بیاموزند که با کودکانشان مقابله نکنند. بیاموزند که شرایط کودکان را درک کنند. کمی نظارت خود را بر فضای مجازی بیشتر کنند و با رویکرد آموزشی با کودکانشان وارد گفت و گو شوند.در این شرایط، تنها والدین هستند که می توانند بر کودکانشان تاثیر مثبت بگذارند.
نگرانی جامعه روانشناسی برای 12 میلیون کودک ایرانی

وی در ادامه بیان کرد: به یقین نقش والدین در آرامش کودکان بالا است. در این روزها خستگی، فرسودگی، مسائل اقتصادی و قرنطینه قابل درک است. این موضوع برای همه کار را مشکل کرده است. اما در این شرایط هم می شود با کودکان بود و شرایط بهتری را برای آنها فراهم کرد. ما جامعه روانشناسی نگران وضعیت کنونی و آینده پیش رو هستیم. خصوصا اینکه نیازهای مختلف بچه ها در خانه و مدرسه براورده نمی شود.
دستور دهید از روانشناسان در شاد استفاده کنند

حاتمی بیان کرد: با عرض تاسف می گویم که آموزش و پرورش هم از نظارت کارشناسانه ما در شبکه شاد استفاده نمی کند. ما انتظار داریم این شبکه بتواند جایگزینی برای فضای مجازی باشد. این شبکه می توانست فراغت کودکان را پر کند اگر به اندرزهای جامعه روانشناسی کشور اهمیت می دادند. ما تاکید می کنیم که لازم است دستور دهید کارشناسان نظام روانشناسی در تکامل شبکه شاد حضور داشته باشند.
آموزش و پروش نخواست، وگرنه آماده همکاری بوده ایم

رییس سازمان نظام روانشناسی کشور، گفت: دولت باید دولت باید ابلاغ کند که آموزش و پرورش کشور با سازمان نظام روانشناسی کشور رایزنی و همکاری داشته باشد. امروز در خصوص کودکان مشکلات زیادی وجود دارد. امروز کودکان هم در خانه و هم در مدرسه مشکل دارند. ما در رابطه با یک جمعیت 12 میلیون نفری صحبت می کنیم. همه باید هر کمکی می توانند بکنند. سازمان هم آماده هرگونه همکاری، بویژه در حوزه آموزش و پرورش است.
حاتمی در پاسخ به این پرسش که « اینکه کودکان مورد خشونت قرار خواهند گرفت را از آغاز کرونا مطرح کردیم. چه اقداماتی مورد بی توجهی قرار گرفت که ما باید امروز خودکشی کودکان را هم ببینیم؟ » بیان کرد : پاسخ به این سوال مشکل است. بخش اعظم آن مربوط به ستاد مقابله با کرونا بود. این ستاد باید هدایتگر این مسائل بود. آنها توجه نکردند که مسئله کرونا تا چه میزان می تواند مسئله ای اجتماعی باشد. تغییر رفتار اجتماعی نیازمند ابزارهای خاص خودش است. ستاد ملی وظایف خود را محدود به ارائه آمار و طراحی پروتکل کرد که در همان هم گرفتار نافرمانی شد.
در کرونا هرگز یک برنامه کلان وجود نداشت

وی افزود: به نظرم در این بخش یا بخش های دیگر، یک برنامه کلان وجود نداشت. این مثالی ساده است. کرونا ناگهانی عارض شد و ما نمی توانستیم انتظار داشته باشیم که والدین و معلمین، با این سرعت و بی آموزش نقش جدید خود را درک کنند و ایفا کنند. عدم آمادگی، سرگردانی ها، ابهامات، مشکلات اقتصادی و گرفتاری های دیگر مردم را مشوش کرد. طبیعی بود که مردم مشوش شوند، اما ستاد ملی که کار کارشناسی می کند، مطالعات مقایسه ای و تطبیقی بین المللی دارد، مایوس کننده است که نتواند موانع را برطرف بکند.
انتظار خشونت و خودکشی در کودکان را داشتیم

رییس سازمان نظام روانشناسی بیان کرد: خشونت کودک امری مشخص است و ما انتظار این خشونت ها را داشتیم. لازم نبود بحث کنیم تا بفهمیم که به این آمارها دست پیدا خواهیم کرد. می پرسید که چرا فلان کودک خودکشی کرد. بدیهی است، وقتی کودک با مانعی روبرو می شوند که توانایی پردازش ذهنی آن را ندارد، دست به این کار می زند. ذهن کودک محدود است و همه چیز را عینی می بیند.
وی در پایان بیان کرد : کلمه خودکشی برای کودکان یا بزرگسالان در یک عبارت خلاصه می شود، انسانی که چهار طرف او بن بست است و راهی برای فرار ندارد، خودش را می کشد. کودک و جوان و پیر هم ندارد. اما در این شرایط کودکان همه چیز را بن بست می بینند. بزرگساالان ابزارهای پیشرفته تری برای عبور از بحران دارند. آنها راهکارهای تجربی و ذهنی بهتری دارند. اما برای کودکان اینطور نیست. آنها زودتر شکسته می شوند و اقدام می کنند. طبیعی است که در کرونا این اتفاقات وجود داشته باشد اما طبیعی نیست که اموزش و پرورش نخواهد از روانشناس در شاد استفاده کند.
مشکلات اقتصادی برای کودکان شکننده تر است

حاتمی در پایان، در پاسخ به ای پرسش که « برخی اظهار می کنند که کودکان درک بزرگسالان را از مشکلات اجتماعی ندارند. بنابراین نمی پذیرند که آنها از مشکلات جامعه ( آنچه «برای آدم بزرگها» مصطلح شده است ) متحمل فشار شوند. این به آنها اجازه می دهد، در گفت و گو با یکدیگر، در کنار کودکان، مشکلات و فشار ناشی از آن راگفت و گو کنند. آیا کودکان نمی فهمند که ما چه می گوییم؟ » بیان کرد: تفاوت کودک و بزرگسال در این پرسش شما است. به دلایلی چون رشد ذهنی و اجتماعی کودک، ذهن او و پردازش او از تجربیات روزانه بسیار متفاوت است. کودکان هر مشکلی را به عنوان مشکلی لاینحل تلقی می کنند. عینی آن را باور می کند. بزرگسالان مدام در ذهن خود مشکلات را حلاجی می کنند و می دانند که می توانند برای آن راه حلی پیدا کنند. کودکان تنها مشکل را می بینند و هنوز باور ندارند که می توانند برای آن راه حلی پیدا کنند. به این سبب کودک در برابر مشکلات شکننده تر است. کودک دنبال این راه حل ها نیست. این سبب واکنش های کودکان می شود و بزرگترها باید بدانند که در حضور کودکان مشکلات را بیان نکنند. کودکان به مراتب آسیب بیشتری می بینند.