نامۀ سرگشاده ی دکتر عبدالکریم لاهیجی به کمیسر عالی حقوق بشر

شرحی از رویدادهای روز 28 فروردین و روزهای پس از آن

در زندان اوین(بر پایه شهادت های زندانیان)

   حمله های 28 فروردین

• در ساعت 9:30 صبح روز 28 فروردین، که اکنون زندانیان آن را «پنج شنبه سیاه» می نامند، عده ای از ماموران لباس شخصی ـ گویا ماموران امنیتی و اطلاعاتی ـ و نیز گارد و مسئولان زندان برای بازرسی وارد بند 350 مردان شدند.
• برخلاف بازرسی های پیشین، ماموران در روز 28 فروردین با خود دوربین های فیلم برداری به همراه داشتند.
• بعضی از زندانیان اتاق های 1 و 3 بند 350، که از بازرسی های پیشین تجربه ناپدید شدن وسایل و حتا مواد غذایی را داشتند خواهان آن شدند که بازرسی از اتاق‌های‌شان در حضور آن‌ها صورت بگیرد. آنها بدون مقاومت و مخالفت با بازرسی اصرار کردند که در زمان بازرسی اتاق هایشان حضور داشته باشند.
• لوازم شخصی زندانیان شامل پتو، قاشق، بشقاب، کتاب، دفتر، مواد غذایی به وسط اتاق پرتاب و روی هم تلنبار شد. زندانیانی که در داخل اتاق ها مانده بودند صدای اعتراض بلند کردند، سرودهای اعتراضی خواندند و فریاد «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند.
• گویا ماموران به زندانیان دستور دادند به طور کامل لباس هایشان را در بیاورند که با مخالفت و اعتراض لفظی شدید آنها رو به رو شدند.
• سپس، ماموران تعداد زیادی از زندانیان اتاق های دیگر را به هواخوری فرستادند. چندین مامورلباس شخصی و در حدود 60 گارد ویژه زندان با باتوم و تجهیزات ضد شورش به زندانیان داخل بند حمله ور شدند و آنها را مورد ضرب و شتم قرار دادند. در حدود 20 تا 25 تن از ماموران چهره هایشان را با ماسک پوشانده بودند.
• زندانیانی که در هواخوری بودند با اطلاع از حمله در داخل بند به اعتراض های لفظی پرداختند. آنها نیز مورد ضرب و شتم قرار گرفتند و در نتیجه عده ای مجروح شدند.
• ماموران سپس در راهرو تونل تشکیل دادند و زندانیان را در حال عبور از داخل آن با باتوم و مشت و لگد زدند. سپس بعضی از زندانیان را با دستبند و چشم بند به داخل مینی بوس ها منتقل کردند. کف مینی بوس ها و هواخوری زندان خون آلود بود.

• · انتقال زندانیان به انفرادی

1)  بیش از 30 زندانی در پی حمله در روز 28 فروردین به سلول های انفرادی منتقل شدند (نگاه کنید به فهرست 2 در پایین).

2)  در سلول های انفرادی نیز زندانیان مورد بدرفتاری قرار گرفتند. لخت کردن زندانیان، تراشیدن موی سر، زدن دستبند و کشیدن بر روی زمین، مشت و لگد، فحاشی و تحقیر، گرفتن پتو و لباس زیر و زدن چشم بند از جمله این آزارها بوده است. ماموران زندان موی سر و سبیل تمام زندانیان منتقل شده به انفرادی را تراشیدند.

3)  10 تن از زندانیان انتقالی به سلول های انفرادی را که نسبت به بقیه کمتر آسیب دیده و مجروح شده بودند صبح روز شنبه 30 فروردین به بند 350 بازگرداندند. هفت تن دیگر در روزهای دوشنبه اول اردیبهشت و سه شنبه دوم اردیبهشت به بند 350 بازگشتند. دو تن نیز عصر روز 3 اردیبهشت به بند 350 بازگشتند.

4)  دست کم 11 تن از زندانیان در تاریخ 4 اردیبهشت هنوز در سلول های انفرادی هستند. تمام زندانیان باقی مانده در انفرادی گویا در اعتصاب غذا به سر می برند.

مراقبت پزشکی از زندانیان مجروح در روز 28 فروردین

1)  زندانیان انتقالی به انفرادی از مراقبت پزشکی فوری در بهداری زندان بهره مند نشدند. ماموران زندان مقداری لوازم پانسمان به سلول های انفرادی ارسال کردند. تنها یکی از زندانیان (محمد صدیق کبودوند) که به انفرادی منتقل شده بود گفت که او را برای مراقبت پزشکی از سلول انفرادی بیرون برده اند. او در دیدار با خانواده اش در روز 1 اردیبهشت گفت که پس از گذراندن 3 روز در سلول انفرادی، او را در روز 31 فروردین برای درمان بیرون برده اند.

2)  بنا به گزارش ها، دست کم پنج تن از زندانیان را به بیمارستان بیرون از زندان اعزام کردند ولی به سرعت آنها را به زندان بازگرداندند.

3)  زندانیانی که در روز اول اردیبهشت با خانواده هایشان دیدار داشتند گفتند که دو زندانی (اسماعیل برزگری و امید بهروزی) را روز 28 فروردین برای اعزام به بیمارستان طالقانی (در خارج از زندان اوین) سوار آمبولانس کردند اما آنها را همان روز به بهداری زندان بازگرداندند. آقای برزگری را یک یا دو روز در بهداری زندان به تخت زنجیر کردند. آقای بهروزی را نیز (با دستبند و پابند) در بهداری زندان اوین به تخت زنجیر کردند. او در اعتراض به این بدرفتاری تا بازگشت به بند 350 در روز 30 فروردین دست به اعتصاب غذا زد.

4)  اکبر امینی ارمکی یکی از زندانیانی بود که در روز 30 فروردین به بیمارستانی در بیرون زندان اعزام شد ولی در نتیجه مخالفت رئیس بهداری زندان با بستری شدن وی، او را به سرعت زندان بازگرداندند. [1]

5)  تعدادی از زندانیان به خانواده هایشان گفتند که مسئولان زندان از زندانیان مجروح عکس رادیولوژی هم تهیه نکردند و پرونده پزشکی برایشان تشکیل ندادند تا مدرک و سندی بر جا نماند.

روزهای پس از حمله 28 فروردین

• روز یکشنبه 31 فروردین، پنج زندانی اجازه یافتند به خانواده هایشان تلفن کنند، یعنی عبدالفتاح سلطانی و دوار حسینی وجدان (که هر دو در روز 28 فروردین به انفرادی منتقل شدند و روز 30 فروردین به بند 350 بازگشتند)، عماد بهاور، حسن اسدی زیدآبادی، و امین چالاکی (هر سه پس از حمله 28 فروردین در بند 350 باقی ماندند).
• روز دوشنبه 1 اردیبهشت، خانواده ها اجازه یافتند با زندانیان بند 350 دیدار کنند. تعدادی از زندانیان که در سالن ملاقات زندان برای دیدار با خانواده هایشان حضور پیدا کردند با عصا و کمربندهای طبی به ملاقات رفته بودند. موهای سرشان تراشیده بود و برای راه رفتن به یک دیگر کمک می کردند. کبودی ها آشکار بود. به گفته زندانیانی که در سالن ملاقات حضور پیدا کردند، آنها گویا از بقیه که هنوز در سلول های انفرادی هستند کم‌تر مورد خشونت قرار گرفته اند.
• زندانیان دیگر که مجروح نشده یا به انفرادی منتقل نشده بودند موهای سرشان را در همبستگی با قربانیان تراشیده بودند.

فهرست 1: زندانیان مجروح

اطلاعات ناکامل زیر از نامه های شماری از زندانیان و اظهارات خانواده های زندانیانی که روز دوشنبه 1 اردیبهشت با زندانیان دیدار داشتند، و اطلاعات مورد تایید دو پزشک زندانی در بند 350 که اکثر زندانیان را معاینه و جراحت های آنها را مشخص کرده اند،گردآوری شده است.

1)  سمکو خلقتی:

شکستگی دست؛ پيراهن و لباس هاى او را از تنش در آورده و مستقيم به پشت و گردن و کتف لخت وى با شدت مى کوبيدند.

2)  سهیل بابادی

: ضرب و شتم شدید با باتوم؛ کبودی شدید و خونمردگى گردن و کتف و بازو.

3)  سروش ثابت:

ضربات باتوم و شکستگی سر.

4)  سعید متین پور:

ضربات باتوم و بیهوشی به مدت طولانی. او هنوز در انفرادی است و از وضعیتش اطلاعی در دست نیست.

5)  اسماعیل برزگری:

شکستگی دو دنده و ادرار خون آلود.

6)  امید بهروزی:

پارگی شریان دست در اثر شیئی تیز (به احتمال شیشه) که بخیه شده است.

7)  کامیار ثابتی صنعت:

احساس فشردگی و درد در قفسه سینه به همراه علائم قلبی که به دنبال استفاده از دارو کاهش پیدا کرد.  

8)  اکبر امینی ارمکی:

پارگی پوست سر در ناحیه بالای گوش راست، خونمردگی و تورم در قسمت پشت سر، سرگیجه و تهوع و تاری دید، شکستگی سر و جراحت گردن. ضعف شنوایی در گوش راست.

9)  علیرضا رجایی:

کوفتگی در ناحیه قدام ساعد دست راست، کبودی و کوفتگی در ناحیه پشت (کتف چپ و کتف راست)

10) امین چالاکی:

کوفتگی و خونمردگی در ناحیه آرنج چپ.

11)مسعود عرب چوبدار:

کوفتگی کتف راست و بالای بازوی راست به همراه تورم در مفصل کتف راست.

12) فرشید فتحی:

کوفتگی و تورم در انگشت شست پای چپ. سپس مشخص شد که انگشت پای وی شکسته و به بیمارستان طالقانی اعزام شد. ممکن است برای درمان او جراحی لازم باشد.

13) سید حسین رونقی ملکی:

کوفتگی و تورم جزئی پوست سر در ناحیه پشت، بریدگی های کوچک در انگشتان و پشت دست چپ و کف دست راست.

14)مجید محمدی معین:

قرمزی ملتحمه چشم چپ و کوفتگی به همراه کبودی مختصر اطراف چشم چپ.

15)اصغر قطان:

کوفتگی به همراه تورم خفیف در پشت پای چپ و راست.

16)عماد بهاور:

کوفتگی های متعدد در سراسر بدن، کبودی های پشت و کتف ها، خراشیدگی های خفیف و کوفتگی در ناحیه مچ هر دو دست.

17)پیمان کاس نژاد:

کوفتگی و تورم در ناحیه ساعد چپ و بریدگی جزئی در ساق راست.

18)محمد صدیق کبودوند:

شکستگی سه دنده، خونریزی کلیه، شکستگی دو انگشت پای چپ، کبودی زانو و بازو، و تورم پشت سر

19)بهزاد عرب گل:

ضرب و جرح شدید در سر بینی (شکستگی احتمالی)

20)سعید حائری:

کبودی شدید بر روی بدن

زندانیان زیر درروز 28 فروردین به انفرادی منتقل شدند و پس از بازگشت به بند 350 مورد معاینه دو پزشک زندانی در بند قرار گرفتند که جراحت های زیر را تشخیص دادند:

21)اسدالله هادی:

زخم و خراشيدگی در حال ترميم در ساق پای چپ ـ بالای قوزک داخلی ـ کوفتگی و تورم پوست سر در ناحيه پشت گوش راست، کبودی در حال بهبودی در مچ دست راست.

22)اسدالله اسدی:

خونمردگی وسيع در ناحيه بالای ناف، کوفتگی در ناحيه پشت کتف راست و محدوديت حرکت در مفصل کتف.

23) امير دوربين قاضيانی:

کبودی در حال جذب در پشت کتف راست، کبودی در حال جذب کشکک زانوی راست و محدوديت حرکت نسبی در مفصل زانوی راست.

24)داور حسينی وجدان:

تورم و کبودی در پشت، کتف چپ، به همراه محدوديت حرکت در مفصل کتف چپ.

25)مصطفی عبدی:

خراشيدگی در حال ترميم در ناحيه بالایی پوست سر به همراه تورم مختصر.

26)مصطفی ريسمان باف:

کبودی های ساعد دست راست که در حال بهبودی است.

27)ياشار دارالشفا:

آسیب دیدگی کمر، کبودی و تورم در پشت کتف راست و کبودی در حال جذب در ساق پای چپ.

28)مهدی خدايی:

زخم در حال ترميم شصت دست راست، کبودی درحال جذب همراه با تورم خفيف و کوفتگی در پشت کتف راست.

29)مجيد اسدی:

کبودی درحال جذب داخل بازوی چپ.

30)هوتن دولتی:

کبودی و کوفتگی در حال بهبود در مچ دست راست.

31)مهرداد آهنخواه:

جراحت سر.

 فهرست 2: زندانیانی که روز 28 فروردین به سلول های انفرادی منتقل شدند

اطلاعات ناکامل زیر از نامه های شماری از زندانیان و اظهارات خانواده های زندانیانی که روز دوشنبه 1 اردیبهشت با زندانیان دیدار داشتندگردآوری شده است.

(10 زندانی اول روز 30 فروردین به بند 350 بازگشتند)

1)  عبدالفتاح سلطانی (وکیل حقوق بشری)

2)  داور حسینی وجدان

3)  آرش همپای

4)  علی عسگری

5)  مصطفی ریسمانباف

6)  مصطفی عبدی

7)  امیر دوربین قاضیانی

8)  سهیل عربی

9)  اسدالله هادی

10) اسدالله اسدی

(7 زندانی بعدی در روزهای اول یا دوم اردیبهشت به بند 350 بازگشتند)

11)                    هوتن دولتی

12)                    یاشار دارالشفا

13)                    مجید اسدی

14)                    مهدی خدایی

15)                    سروش ثابت

16)                    امیر رضازاده

17)                    سعید حائری

(دو زندانی بعدی عصر روز 3 اردیبهشت به بند 350 بازگشتند)

18)                    محمد داوری

19)                    مهرداد آهنخواه

(زندانی بعدی گویا از 28 تا 30 فروردین را در سلول انفرادی گذراند ولی پس از دیدار با خانواده اش در زندان اوین در روز 1 اردیبهشت هنوز به بند 350 بازنگشته است.)

20) محمد صدیق کبودند (رییس سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان)

(در تاریخ 4 اردیبهشت، 11 زندانی زیر هنوز به بند 350 بازنگشته اند.)

21)                    محمد امین هادوی

22)                    بهزاد عرب گل

23)                    غلامرضا خسروی

24)                    ابوالقاسم فولادی

25)                    رضا اکبری منفرد

26)                    بهنام ابراهیم زاده

27)                    سعید متین پور

28)                    سهیل بابادی

29)                    سمکو خلقتی

30)                    رضا همیاری

31)                    محمد شجاعی

 واکنش های زندانیان در پی حمله های 28 فروردین

• 74 تن از زندانیان بند 350 که به سلول های انفرادی منتقل نشدند نامه سرگشاده ای به دادستان کل کشور نوشتند که در روز 30 فروردین منتشر شد. این نامه رویدادهای روز 28 فروردین و تشخیص های اولیه در باره جراحت ها را شرح داده است. امضاکنندگان آن نوشته اند که حاضرند در مراجع قضایی شهادت بدهند.[2] 
• نامه دیگری که 28 زندانی امضا کرده اند در روز 31 فروردین برای آقای روحانی، ریاست جمهوری، ارسال شد. امضاکنندگان این نامه با شرح رویدادهای 28 فروردین خواهان معاینه فوری پزشکی مجروحان پیش از بهبود جراحت ها و تحقیق و بررسی به وسیله هیات مستقل و غیرجانبدار شده اند. [3] 
• 12 تن از زندانیان بازمانده در بند 350 پس از حمله روز 28 فروردین، در روز اول اردیبهشت دست به اعتصاب غذا زدند. [4]در بیانیه ای که در وبگاه خبری کلمه منتشر شد، این زندانیان اعلام کردند که اعتصاب غذا «در اعتراض به برخوردهای غیرقانونی و تضییع حقوق زندانیان و نیز اعتراض به عدم رسیدگی به این تخلفات فاحش و بی سابقه و ارائه اخبار کذب در جهت قلب واقعیت ها» صورت می گیرد.[5]
• 21 زندانی[6]  نیز در روز 2 اردیبهشت اعتصاب غذا را آغاز کردند و بیانیه ای منتشر کردند که به شرح رویدادهای روز 28 فروردین پرداخت: [7]

·        ضرب و شتم شدید زندانیان

·        ایجاد صدمات عمدی به عده‌ای از زندانیان

·        عدم اعزام مصدومان به بیمارستان و مراکز پزشکی

·        عدم پیگیری شکایات زندانیان

·        تراشیدن موی سر و صورت به اجبار به قصد تحقیر زندانیان

·        زدن دستبند و چشم‌بند

·        تخریب اموال عمومی و شخصی

در این نامه 7 خواست مطرح و اعلام شده که این 21 زندانی تا تحقیق این خواست ها به اعتصاب غذای خود ادامه خواهند داد:

• بازگشت همه زندانیان مضروب اعزامی به انفرادی
• رسیدگی به موضوع و تعقیب مسئولان قانون شکنی و نقض حقوق زندانیان
• اعزام فوری مجروحین به پزشکی قانونی برای ارزیابی میزان صدمات جسمی
• اعزام مجروحان به بیمارستان برای درمان
• عذرخواهی رسمی از زندانیان و خانواده‌هایشان
• جبران خسارات مادی و معنوی زندانیان

• حضور «نمایندگان شریف ملت ایران» و اعضای هیات حفظ حقوق شهروندی دادگستری استان تهران در محل بند ۳۵۰ زندان اوین و استماع اظهارات زندانیان و تهیه صورت جلسه.

اقدامات و واکنش های خانواده های زندانیان

• در روز 31 فروردین، خانواده های زندانیان سیاسی در جلوی ساختمان مجلس گرد آمدند. کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به یکی از نمایندگان مجلس، آقای دواتگری، ماموریت داد با خانواده ها دیدار کند و به کمیسیون گزارش بدهد. [8] بعضی از نمایندگان درخواست کردند که خانواده ها بتوانند ملاقات ویژه ای با اعضای خانواده هایشان در زندان اوین داشته باشند. خانواده ها هر هفته در روزهای معین با زندانیان ملاقات دارند و از طریق تلفن و از پشت شیشه با آنها صحبت می کنند. بعضی از خانواده ها در روز اول اردیبهشت از ملاقات حضوری برخوردار شدند. اما زندانیانی که در روز اول اردیبهشت در سلول انفرادی بودند با خانواده هایشان ملاقات نداشتند.
• در روز 2 اردیبهشت، در حدود 300 نفر از اعضای خانواده ها و حامیان آنها در جلوی ریاست جمهوری گرد آمدند[9] و پنج نفر را برای دیدار با آقای مهدوی، بازرس ویژه ریاست جمهوری، به داخل فرستادند. این پنج تن نمایندگان خانواده ها نامه ای را با پنج درخواست به آقای مهدوی دادند:

·         تشکیل سریع کمیته ی حقیقت یاب متشکل از نمایندگان هر سه قوه و اعزام فوری آنان به بند ۳۵۰ جهت بررسی رویدادهای 28 فروردین و روزهای پس از آن؛

·         معرفی آمران و عاملان این حادثه وحشتناک به قوه قضائیه و محاکمه آنان و پیگیری جهت اجرای عدالت؛

·         بازگرداندن زندانیانی که به سلول های انفرادی منتقل شده اند به بند 350 و اقدام برای درمان آنها؛

·         اخذ تضمین از قوه قضائیه برای حفظ امنیت پایدار زندانیان و اعطای حقوق به حق آنان از قبیل مرخصی،[10] آزادی مشروط، تلفن، ملاقات حضوری؛

·         بازخواست و برکناری وزیر دادگستری به خاطر نادیده گرفتن رویدادهای 28 فروردین و انکار وقوع جراحت ها؛

·         سؤال از وزیر اطلاعات در خصوص علل رویدادهای 28 فروردین.

 اظهارات رسمی دولتمردان ایران

• در روز 30 فروردین، وزیر اطلاعات حجت الاسلام سید محمود علوی گفت که وزارت اطلاعات به زودی در باره موضوع اطلاعیه صادر خواهد کرد. [11]این اطلاعیه تا تاریخ 4 اردیبهشت منتشر نشده است.
• در روز 31 فروردین، وزیر دادگستری حجت الاسلام مصطفی پورمحمدی، در گفتگو با خبرنگاران در حاشیه مراسم روز زن، اعلام کرد که تنها دو نفر از زندانیان که در هنگام بازرسی مقاومت کرده بودند در درگیری های بند 350 زندان اوین به طور جزیی زخمی شده اند. [12]
• در روز 31 فروردین، رییس وقت سازمان زندان ها غلامحسین اسماعیلی، در گفتگو با خبرنگاران در حاشیه مراسم روز زن، وقوع هر گونه درگیری یا ضرب و شتم در زندان اوین در روز 28 فروردین را تکذیب کرد. او گفت: «در بازرسی صورت گرفته عده‌ای از زندانیان مقاومت کردند و بیرون نمی رفتند که همکاران ما آنها را جابجا کردند و آنان نیز در مقابل به همکاران ما توهین و ناسزا گفتند و اقدام به شکستن در کردند.» [13]
• در روز 31 فروردین، در جلسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، رییس وقت سازمان زندان ها غلامحسین اسماعیلی گفت که «تیم بررسی که افرادی غیر از کارکنان فعلی زندان بودند این افراد را از اتاق بیرون کردند و در جریان کشمکش مذکور هیچ‌کس… نه ضرب‌وشتم شده و نه مجروح شده است… تفاوت این بار با بازرسی‌های پیش این بوده، نیروهای سازمان زندان‌ها از زندان‌های دیگر کار بازرسی را انجام داده اند.»[14]
• در روز اول اردیبهشت، یکی از روزنامه ها گزارش داد که نماینده مجلس آقای تابش گفته است که «فیلم آن روز درگیری در «بند ۳۵۰» از سوی برخی نمایندگان در کمیسیون امنیت ملی مجلس مورد بازبینی قرار گرفته و گزارش آن به دیگر نمایندگان ارایه خواهد شد.» [15] تا تاریخ 4 اردیبهشت، مجلس اطلاعیه رسمی در باره محتوای این فیلم که گویا نمایندگان دیده اند منتشر نکرده است.
• در روز 2 اردیبهشت، 9 تن از نمایندگان مجلس به طور رسمی از وزیر دادگستری درخواست کردند در باره رویدادهای روز 28 فروردین در بند 350 زندان اوین تحقیق کند. [16]
• در روز 3 اردیبهشت، رییس قوه قضاییه آیت الله آملی لاریجانی، در جلسه ای با مسئولان بالارتبه قضایی، گفت بر اساس گزارش رییس سازمان زندان ها هیچ خلافی در روز 28 فروردین صورت نگرفته است. [17]
• در روز 3 اردیبهشت، سخنگوی دولت، آقای نوبخت، در جمع خبرنگاران گفت که برای بررسی رویدادهای 28 فروردین و گزارش در باره آنها تیمی در دولت تشکیل شده است. [18]