02.03.1402 ماهنامه خط صلح
ماهنامه خط صلح – مسمومیت‌های سریالی دانش‌آموزان دختر در ایران با گاز شیمیایی، طبق گزارش‌های منتشر شده، از نهم آذرماه از مدارس قم آغاز شد و به ۳۳ شهر و ۱۷ استان ایران رسید و متجاوز از هفت هزار دانش‌آموز را
راهی بیمارستان کرد و گفته می‌شود که چند تن از این نوجوانان هم کشته شده‌اند. حق تحصیل، سلامت و زندگی در هفت ماه گذشته به خطر افتاده و صاحبان قدرت در ایران در پایان دادن به آن شکست خورده‌اند. مقامات دولتی ایران به سبک طالبان و واپسگرایان چچن، نخست سلامت هزاران کودک دختر را نادیده گرفتند و سپس بستری شدن دانش‌آموزان و علائمی از جمله سرفه، مشکلات تنفسی، سوزش بینی و گلو، تپش قلب، حالت تهوع، استفراغ و بی‌حسی اندام‌ها و سردرد را ناشی از «استرس» و «هیجان» قلمداد کردند. در ۲۵ فروردین، پس از گذشت شش ماه از این آسیب‌های زنجیره‌ای، وزیر بهداشت اعلام کرد که «هیچ مدرک محکمی» دال بر مسمومیت دختران دانش‌آموز وجود ندارد و گفت که «بیش از ۹۰درصد ناخوشی‌ها ناشی از استرس و شیطنت بوده».
اگر در خلال متجاوز از چهار دهه استقرار جمهوری اسلامی، حملات و سیاست‌های زن‌ستیز عمدتاً بر روی زنان تمرکز داشته، این‌بار با حضور بی‌باکانه‌ی دختران و نقش‌آفرینی آنان در جنبش «زن زندگی آزادی»، سلامت و امنیت آنان مورد حملات ددمنشانه قرار گرفته است. جوانان و دختران در مبارزات شجاعانه‌ی خود در پی آینده‌ای هستند که جمهوری اسلامی نمی‌تواند فراهم آورد. حملات با گاز شیمیایی به گونه‌ی گسترده و سریالی به طور قطع تأثیرات جسمی و روحی برای این نوجوانان به دنبال خواهد داشت. ترس و واهمه برای سلامت فرزندان در فضای آموزشی در روح و روان خانواده‌ها نفوذ کرده و این نوجوانان تأثیرات روانی آن را در بازه‌ی زمانی عمر خود بدون شک تجربه خواهند کرد.
گاندی چه درست گفت که ستمگران در قدرت «اول شما را نادیده می‌گیرند، سپس شما را مسخره می‌کنند، بعد با شما می‌جنگند و سپس شما پیروز می‌شوید».
به نظر می‌رسد که حکومت ایران خواست سیاسی برای پایان دادن به ایجاد فضای امن آموزشی برای دانش‌آموزان دختر ندارد. حکومتی که با ابزارهای تکنولوژی و دوربین‌های مداربسته، هرگونه کنش دانش‌آموزان و آموزگاران را در مدارس رصد کرده و هزاران دانش‌آموز را به دلیل پایین کشیدن قاب عکس رهبران نظام از کلاس درس و یا عدم رعایت حجاب، به شدیدترین شکل ممکن مجازات می‌کند برای پیدا کردن ردی از آمرین و عاملین این جنایات گسترده گام جدی برنداشته است. اگرچه خبری از دستگیری ۱۱۸نفر در ارتباط با این آسیب‌ها در مطبوعات ایران منتشر شد، اما نه دیگر حرفی از آن دستگیرشدگان به میان آمده و نه این حملات با گاز شیمیایی به طور کامل متوقف شده است. از این‌رو می‌توان نتیجه گرفت که این مسمومیت‌های زنجیره‌ای یک کمپین هماهنگ برای ایجاد فضای ناامن در مدارس و جبهه‌ی جدید جنگ جمهوری اسلامی با دختران و آموزگاران شریف و متعهد ایران است که با روحیه‌ی مبارزاتی خود به مثابه بخشی تفکیک‌ناپذیر از جنبش «زن زندگی آزادی»، بر علیه اقتدارگرایی و برای آینده‌ای از آن خود حماسه آفریدند.
ائتلاف جهانی برای محافظت از آموزش در برابر حمله (Global Coalition to Protect Education from Attack -GCPEA)، در سال ۲۰۱۰ توسط سازمان‌هایی که در عرصه‌ی حقوق بشر و انسان دوستانه کار می‌کنند و در پی دغدغه‌ی شرایط بحرانی و عدم امنیت و حملات نظامی به موسسات آموزشی به وجود آمد. این ائتلاف جهانی، حملات به آموزش را به عنوان «هرگونه اقدام واقعی یا تهدید به حمله علیه دانش‌آموزان، معلمان، دانشگاهیان، مسئولان آموزش و پرورش، ساختمان‌های آموزشی، منابع، یا تسهیلات (از جمله اتوبوس‌های مدرسه)» تعریف می‌کند. حملات به آموزش منجر به مرگ و مجروح شدن، ترک تحصیل، از دست دادن معلمان و تعطیلی طولانی مدارس و دانشگاه‌ها می‌شود. چنین حملاتی کیفیت آموزش را کاهش داده و پیامدهای مخرب و بلندمدتی برای جامعه دارد. ائتلاف جهانی برای محافظت از آموزش در برابر حمله، هم‌چنین بر تأثیرات این حملات به ویژه بر دختران و زنان توجه خاص دارد.
در سال ۲۰۱۵، دولت‌های نروژ و آرژانتین کلید تدوین اعلامیه‌ی مدارس امن را در میان کشورهای عضو سازمان ملل زدند. این اعلامیه، یک توافقنامه و تعهد سیاسی بینادولتی است که به حفاظت از مراکز آموزشی در درگیری‌های مسلحانه و یا تهدید به امنیت مراکز آموزشی اختصاص دارد. فرصت امضای این اعلامیه برای کشورهای جهان در اولین کنفرانس بین‌المللی مدارس امن در شهر اسلو کشور نروژ، در ماه مه ۲۰۱۵ به وجود آمد.
در ماه مارس ۲۰۱۷، دولت آرژانتین میزبان دومین کنفرانس بین‌المللی مدارس امن بود که بیش‌تر بر محور توسعه اختصاص داده شده بود و به حفاظت از آموزش در درگیری‌های مسلحانه پرداخته شد. در ماه مه ۲۰۱۹، دولت اسپانیا میزبان سومین کنفرانس بین‌المللی مدارس امن در شهر پالما ده مایورکا بود و در اکتبر ۲۰۲۱، دولت نیجریه میزبان چهارمین کنفرانس بین‌المللی اعلامیه‌ی مدارس امن در شهر ابوجا بود.
در سال ۲۰۲۰ قطر و ۶۲کشور دیگر اقداماتی برای جلب توجه جهانیان به حمله به مراکز آموزشی -و به ویژه مدارس دخترانه که در حال رشد است- انجام دادند. در تحقیقی که توسط این سازمان انجام شده، بین سال‌های ۲۰۲۵- ۲۰۱۹، ۱۱هزار حمله که در ۹۳کشور صورت گرفته، گزارش شده است. این حملات به سلامت ۲۲هزار دانش آموز آسیب زدند. فرآیند تلاش‌های قطر و ۶۲کشور دیگر، قعطنامه‌ی شورای امنیت ۲۶۰۱ سال ۲۰۲۱ است که طبق آن کشورها متعهد شده‌اند برای ایمنسازی مراکز آموزشی اقدامات مشخص انجام دهند.
تا به امروز ۱۱۸کشور در سراسر جهان به این توافقنامه‌ی سیاسی بین‌المللی و بینادولتی پیوسته‌اند. شاید چنین تصور شود که فقط کشورهایی که در خطر تصادمات نظامی هستند این اعلامیه را امضا کردند ولی چنین نیست و ۱۱۸کشور با امضای آن تعهد سیاسی داده‌اند که امنیت و ایمنی مراکز آموزشی را حفظ کنند.
ایران از امضاکنندگان این اعلامیه نیست. در ماه‌های گذشته جان بیش از هفت هزار نوجوان محصل به خطر افتاده و تأثیرات بلندمدت جسمی که این مسمومیت‌ها با گاز شیمیایی ممکن است داشته باشند و در آینده بروز کنند، ناشناخته است؛ اگرچه در تأثیرات روانی آن که مواردی اعم از ترس، عدم امنیت و اضطراب را شامل می‌شود، تردیدی نیست.
سازمان عفو بین‌الملل هم در بیانیه‌ای خواستار آن شد که گزارشگران ویژه‌ی سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، حق آموزش، خشونت علیه زنان و دختران، حق سلامت و نیز کمیته‌ی حقوق کودک باید برای بررسی این حملات، به ایران دسترسی داشته باشند.
نقض حقوق زنان و سیاست‌های زن‌ستیزانه، در بیش از چهار دهه رفتار صاحبان قدرت در ایران عیان است و حاجتی به بیان در این جا ندارد. اما حملات زنجیره‌ای با گاز شیمیایی به مدارس دخترانه فصل نوینی در حملات به کودکان و نقض حقوق کودکان دختر در دسترسی برابر و با امنیت به مراکز آموزشی، حق سلامت و خشونت علیه زنان و دختران است. این حملات بدون شک بذر مقاومت و تلاش برای آینده‌ای که این جوانان رویای آن را دارند و شایسته‌ی آن هستند، می‌افشاند.
آخرین دیدگاه‌ها