راهکارهای طلاییِ تشویق کودکان به انجام تکالیف

خبرگزاری فارس چهارمحال و بختیاری ۱۴ آذر ۱۴۰۲

زود باش بنویس دیر شد…فقط نیم ساعت دیگه وقت داری!

تمیز ننویسی معلمتان قبول نمیکنه!

یعنی اینو هم نمی‌دونی؟ دقت کن دیگه!

۲ به علاوه‌ی ۲ میشه چند؟

این چیه نوشتی؟ بذار پاکش کنم.

تو که دیروز عین بلبل همه‌ این‌ها رو جواب می‌دادی… چرا الان گیج‌بازی درمیاری؟

دیوونم کردی، به خدا سرمو می‌کوبم به دیوار، بنویس دیگه!

یکی از رایج‌ترین مشکلات والدین و کودکان، مشق ننوشتن کودکان دبستانی است که باید برای حل این مسئله با استفاده از روش‌های صحیح، کودک را به انجام تکالیف تشویق کرد.

وقتی کنار دانش‌آموز خود می‌نشینید و برای نوشتن تکالیف به او استرس وارد می‌کنید، سرش داد می‌زنید و او را تهدید می‌کنید، کودک احساس خطر می‌کند و در واقع مغز او در وضعیت آمادگی برای جنگ و گریز قرار می‌گیرد، یعنی بخش هیجانی و احساسی مغزش فعال شده و ارتباطش را با بخش منطقی از دست می‌دهد، چرا که یکی از ویژگی‌های مغز این است که ۲ قسمت هیجانی و منطقی آن نمی‌توانند به‌ صورت موازی و همزمان فعالیت کند، یعنی اگر قسمت هیجانی فعال شود، بخش منطقی متوقف می‌شود.

پس در نتیجه نمی‌شود از بچه‌ای که مغزش روی بخش هیجانی قرار گرفته و پر از تنش و استرس است، انتظار داشت که املای درست کلمات را به‌ خاطر بیاورد، مسائل ریاضی را حل کند و یا مثل بلبل شعری را که حفظ کرده بخواند.

اما راه‌حل چیست؟

تمرکز روی ایفا نقش و وظایف خودمان

شما مسؤول مشق نوشتن نیستید؛ راهنمایی‌های اضافی انجام ندهید و تا می‌توانید ساکت باشید. اگر کودک بدون حضور شما می‌تواند مشق بنویسد کارتان را درست انجام داده‌اید، در غیر این صورت کودک شما مسئولیت‌پذیری لازم را ندارد.

وظیفه شما ابراز محبت بی‌قید و شرط، درک و همدلی، گفت و گوی مساله محور، اجازه تجربه و اشتباه دادن، تشویق و بازخورد دادن برای تقویت احساس کفایت و شایستگی، محافظت نکردن از بچه‌ها در مقابل پیامدهای انتخاب‌های اشتباهشان است و از همه مهم‌تر، حفظ آرامش و پرهیز از رفتارهایی که ریشه‌ ارزشمندی و عزت نفس آن‌ها را از بین می‌برد.

موارد مزاحم را دور کنید

این حق یک دانش آموز است که در محیطی آرام و بدون استرس تکالیفش را انجام دهد، در زمان مشق نوشتن بچه‌ها با تمام اعضای خانواده هماهنگ باشید و در زمان انجام تکلیف همه اعضای خانواده این موارد را رعایت کنند:

ـ با صدای بلند صحبت کردن ممنوع

ـ دعوا و درگیری ممنوع

ـ صحبت با موبایل با صدای بلند ممنوع

ـ صدای بلند تلویزیون ممنوع

ـ و هر چیز دیگری که باعث حواس پرتی می شود را دور کنید.

دقت کنید که انجام این کار سخت نیست چون فقط حدود نیم ساعت تا یک ساعت در روز این شرایط در خانه ایجاد می‌شود.

به وجود آوردن هدف و انگیزه

یکی از علت‌هایی که بعضی از دانش‌آموزان تمایلی به درس و نوشتن مشق ندارند، نداشتن انگیزه یا این‌ که کاربرد آن را در زندگیشان ندیده‌اند، پس مشق را برایشان جذاب و کاربردی کنید؛ یعنی اینکه در زندگی روزانه از آن‌ها استفاده کنید، به طور مثال در مغازه بگویید: «دخترم می‌توانی قیمت این را برایم بخوانی؟» یا تشویقش کنید که تابلو‌ها را نگاه کرده و فروشگاه مورد نظر شما را پیدا کند.

به هیچ وجه فرزندتا را مجبور نکنید که تکالیفش را انجام دهد، در عوض تلاش کنید برای او انگیزه درونی ایجاد کنید تا اینکه مشق‌هایش را به راحتی بنویسد، مثل اینکه بگویید: تو بچه باهوش و با استعدادی هستی، معلم و دوستانت می‌فهمند که تو چقدر سعی و تلاش می‌کنی و موفق هستی.

اجازه دهید بچه در مدرسه به خاطر انجام ندادن تکالیفش مجازات شود

شما باید اجازه دهید که فرزندتان مشقی که کامل نیست را با خود به مدرسه ببرد و برای آن تنبیه شود. از آن به بعد متوجه می‌شود که ننوشتن مشق سبب خجالت در مدرسه می‌شود، اما چنانچه دائم مشق‌هایش را برایش انجام دهید طعم این تنبیه را نمی‌چشد.

زمان و مکان مشق نوشتن را معلوم کنید

توجه کنید که زمان مشق نوشتن در دانش‌آموزان متفاوت است، برخی از کودکان دوست دارند ابتدا تکالیفشان را انجام دهند و بعد استراحت کنند و برخی دیگر دوست دارند اول استراحت کنند و بخوابند و بعدازظهر‌ها مشق‌هایشان را بنویسند؛ بنابراین بهتر است برای تقویت شخصیت کودکتان از وی سوال کنید دوست دارد چه زمانی، کجا و چطور تکالیفش را انجام دهد.

ولی توجه کنید که جای انجام تکلیف باید دارای شرایطی از جمله نور مناسب، آرامش و سکوت، چیدمان مناسب و منظم بودن باشد؛ بنابراین بعضی از جاها مانند آشپزخانه، روبروی تلویزیون، تخت خواب و میزتحریر شلوغ و به‌هم‌ریخته مکان خوبی برای مشق نوشتن نیست و سبب به هم ریختن حواس کودکان می‌شود.

استفاده از پاک کن ممنوع

تا جایی که می‌شود از پاک‌کن استفاده نکنید، اشتباه‌ترین کار این است که والدین پاک‌کن به دست بالای سر بچه می‌ایستند و هر چه وی اشتباه نوشت را پاک می‌کنند.

این مانند جنایت است! شما با این کار اعتماد به نفس بچه را نابود می‌کنید و لجبازی و نفرت را در او زیاد می‌کنید، بگذارید خودش بنویسد، نوشته‌های بد و اشتباه خود بچه با ارزش‌تر از نوشته‌های درستی است که شما نوشته‌اید.

فرزندتان را با خودش مقایسه کنید

فرزندتان را با خودش مقایسه کنید و هیچ‌وقت او را با بچه دیگری مقایسه نکنید زیرا این کار بچه را لجبازتر می‌کند پس به او نگویید تو از دوستت بدتر می نویسی به جایش به او بگویید تو دیروز مشقت را بهتر نوشتی.

ایراد نگیرید

وقتی کودکتان آغاز به نوشتن مشق‌هایش می‌کند کنار وی بنشینید و از نوشته‌های خوب او تعریف و تمجید کنید، به هیچ وجه از بچه‌ها هنگام نوشتن اشکال نگیرید به طور مثال چرا از خط بیرون زدی، چرا کج نوشتی، چرا درشت یا ریز می‌نویسی، چرا که این اشکال‌ها احساس بدی را در وی به وجود می‌آورد، بجای آن از فرزندتان بخواهید که نوشته‌های بدش را مثل نوشته‌های خوبش کند و آن‌ها را تغییر دهد.

فرزندتان را تشویق کنید

تشویق شدن در هر زمانی به انسان احساس خوبی می‌دهد و باعث افزایش انگیزه وی می‌شود، وقتی کودکتان تکالیفش را به موقع می‌نویسد وی را تشویق کنید، احتیاجی نیست این تشویق حتماً ارزش مادی داشته باشد، شما با یک تشویق زبانی می‌توانید اثر بسیار مثبتی بر وی بگذارید، البته تشویق بیش از حد سبب افزایش تنبلی در نوشتن مشق‌هایشان می شود، یعنی بچه رشوه‌گیر بار می‌آید.