گزارش هرانا از برگزاری همایش ازدواج کودکان در انجمن انسان‌شناسی دانشگاه تهران
۱۳۹۷/۰۹/۲۳
روز چهارشنبه ۲۱ آذر همایش ازدواج کودکان با رویکرد پزشکی، فرهنگی و سیاست‌گذاری در انجمن انسان‌شناسی دانشگاه تهران برگزار شد. در این همایش که با حضور دانشجویان و اساتید دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد، دکتر زهرا مودی و کامیل احمدی به سخنرانی پرداختند.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در ابتدای این برنامه دکتر زهرا مودی استادیار دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان از تجربیات و تحقیقات خود در زمینه زایمان زنان در شهر زاهدان گفت. وی اشاره کرد که شاید این موضوع به صورت مستقیم به ازدواج کودکان مربوط نباشد اما این مساله به صورت غیرمستقیم تاثیر زیادی بر سلامت کودکان ازدواج کرده دارد. او گفت که بر اساس تحقیقاتی که در شهر زاهدان داشته عموم زنان سعی می‌کنند زایمان خود را در منزل انجام دهند نه در بیمارستان و این مساله با وجود ریسک‌هایی که در حوزه علم پزشکی دارد، دارای مزایا و نکات مثبت زیادی نیز هست.
به همین دلیل بر اساس سیاست‌گذاری‌های صورت گرفته در سال‌های اخیر سعی شده به این فرهنگ و اراده محلی توجه شود. زیرا این مساله نه به دلیل فقر اقتصادی یا فرهنگی بلکه به دلیل فرهنگ و احساس آرامشی است که زن باردار و اطرافیان او خواهند داشت. به همین دلیل در شهر زاهدان دو واحد زایمان در قسمت‌های فقیرنشین تاسیس شده که در آن‌ها به صورت ۲۴ ساعته و رایگان عمل زایمان زنان انجام می‌شود.
دکتر مودی در ادامه گفت که حدود ۲۰۰ زایمان در ماه در این دو مرکز انجام می‌شود که این میزان زایمان با تعداد زایمان‌های بیمارستان اصلی شهر زاهدان برابری می‌کند. وی در انتها نتیجه‌گیری کرد که مدل فرهنگی زایمان در خانه مدل نسبتا موفقی است و باید در سیاست‌گذاری‌ها بیشتر به آن توجه کرد.
در بخش دوم برنامه کامیل احمدی، پژوهشگر آسیب‌های اجتماعی به سخنرانی پرداخت. وی که تحقیقات خود را به صورت تخصصی بر ازدواج کودکان قرار داده بود، گفت: “من وقتی در زمینه ختنه دختران در شمال آفریقا فعالیت می‌کردم به موضوع ازدواج کودکان رسیدم و پس از چند سال تحقیق در این زمینه نتایج این تحقیق را در کتاب “طنین سکوت” منتشر کردم.”
پس از آن آقای احمدی در مورد تاریخچه ازدواج کودکان توضیح مختصری داد و به عوامل ازدواج کودکان پرداخت و با اشاره به قانون عنوان کرد که پیش از انقلاب ۵۷ شرط قانونی ازدواج برای پسران و دختران سن ۱۸ سال بوده که پس از انقلاب این قانون تغییر کرده است. وی عوامل تسهیل‌کننده ازدواج کودکان را سنت‌های آسیب‌زا، آمارهای خاکستری (آمارهای ثبت نشده)، صیغه محرمیت و سیاست‌های جمعیتی و تبلیغات صدا و سیما دانست.
آقای احمدی بر اساس تحقیقاتی که در ۷ استانی که بیشترین آمار ازدواج کودکان را داشته‌اند عنوان کرد، بر اساس آمار این استان‌ها احتمال طلاق در کودکانی که ازدواج کرده‌اند بیشتر از ازدواج در بزرگسالان است و همچنین این پدیده گاهی منجر به مساله کودک بیوه می‌شود که مساله بسیار دردناکی برای کودک و اطرافیانش است. آقای احمدی در ادامه خاطرنشان کرد که دلیل اصلی ازدواج کودکان بر اساس جغرافیا تغییر می‌کند و این مساله اگر در آذربایجان شرقی به دلیل سنت است، در خراسان رضوی به دلیل فقر و کم‌سوادی است.
به گزارش خبرنگاران هرانا، این پژوهشگر آسیب‌های اجتماعی در ادامه روایات برخی از افرادی که با مساله ازدواج کودکان درگیر بودند را بیان کرد. از نظر ایشان “تکان‌دهنده‌ترین روایت”، روایتی از سراب بود که در آن مردی از وضعیت ازدواج کودکان در آن منطقه می‌گفت: “اینجا همه زود ازدواج می‌کنند، وقتی عروس‌های ما باردار میشوند و سونوگرافی می‌کنند اگر بچه دختر باشد او را ناف‌بر می‌کنند.”
در انتهای سخنرانی آقای احمدی از راهکارهای مقابله با ازدواج کودکان گفت و تاکید کرد به عنوان یک پژوهشگر اعتقاد دارد که باید پژوهشگرها به حوزه سیاست‌گذاری وارد شوند. وی راهکارهای این مساله را چنین عنوان کرد؛ بسترسازی فرهنگی، تعیین سن قانون ازدواج بالای ۱۸ سال، الزامی شدن ثبت موالید و ازدواج‌ها، ضمانت وجود سیاست‌های اجرایی مناسب، ثبت صیغه محرمیت در گام اول و لغو آن در گام دوم، بهبود اقتصاد محلی و برنامه مدون برای توانمندسازی دختران، اجباری کردن و تقویت فرهنگ تحصیل، جرم‌انگاری ازدواج کودکان، بهره بردن از حمایت مردان در این امر، استفاده از سیاست‌های مساوات جنسی برای تضمین حمایت از قربانیان و درگیر کردن شخصیت‌های مذهبی جهت ایجاد تغییر.
در انتهای مراسم و پیش از بخش پرسش و پاسخ یکی از زنان ساکن سیستان و بلوچستان که از نزدیک شاهد فرهنگ ازدواج کودکان بوده صحبت کرد. وی در این زمینه گفت: “کسی در بلوچستان بر خلاف مردم تهران از ازدواج کودکان تعجب نمی‌کند. در سنت بلوچی دختران را به ازدواج ترغیب می‌کنند و این به دلیل فقر فرهنگی و تحصیلی در این مناطق است. به همین دلیل مردم محلی اجازه نمی‌دهند که دخترانشان تحصیل کنند و این بدترین خشونت نسبت به یک زن است”.
در ادامه برنامه دانشجویان و روزنامه‌نگاران سوالات خود را زمینه ازدواج کودکان از سخنرانان برنامه پرسیدند.
آخرین دیدگاه‌ها