«فهمیده‌ها، ایثار و شهادت» با نسخه دشمن از کتاب‌های درسی حذف نمی‌شوند

لیدا اشجعی۱۴ خرداد ۱۳۹۶

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی درخصوص حذف برخی مفاهیم با موضوع ایثار و شهادت از کتاب‌های درسی توضیحاتی را ارائه کرد.

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، کتاب‌‌های درسی در طول چند وقت اخیر با کش و قوس‌هایی همراه بوده‌اند و تغییر و تحولات صورت گرفته در آنها از سوی برخی کارشناسان با نگرانی‌هایی همراه بود، نگرانی‌هایی که از حذف تدریجی برخی مفاهیم ارزشی از جمله فرهنگ ایثار و شهادت خبر می‌دهد.

شاید بتوان آغاز این تحولات را با حذف درس شهید فهمیده از کتاب درسی دانش‌آموزان پایه ششم مرتبط دانست هر چند با اعتراضات صورت گرفته آموزش‌وپرورش قول بازگشت آن را به کتاب‌های درسی برای سال تحصیلی آینده داد.

موضوع دیگری که این روزها خبر ساز شد، حذف بیت «در هر کجایت خون شهیدان؛ پیوسته جاری است ای خاک ایران» از وسط شعر «ای خانه ما» در کتاب فارسی دوم دبستان بود و اینبار هم آموزش‌وپرورش اعلام کرد که حذف این بیت در سال 91 رخ داده است.

تصویر خالکوبی دیوید بکهام در کتاب تفکر و سواد رسانه‌ای دوره دوم متوسطه نیز موضوع دیگری بود که به عنوان یکی از ایرادات قابل تأمیل کتاب‌های درسی خبرساز شد و  آموزش‌وپرورش قول اصلاح آن را برای سال تحصیلی آینده داد و حال این سوالات در ذهن مخاطبان ایجاد شده است که در چند سال اخیر موضوعات مرتبط با مفاهیم ایثار و شهادت و جهاد از کتاب‌های درسی در حال حذف هستند ، چرا این اتفاق در حال رخ دادن است و آیا میان حذف تدریجی مطالبی با مفاهیم ایثار و شهادت و سند بین‌المللی آموزش 2030 ارتباطی وجود دارد؟

در همین زمینه حجت‌‌الاسلام محی الدین بهرام محمدیان رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی اظهار کرد:‌ امام خمینی (ره) برای ما این پیام را داشت که برای کشور استقلال و آزادی بخواهیم و تلاش کنیم تا ایران مستقل بوده و بر خط اسلام استقامت کند. امام (ره) تاکید داشت نسل آینده با هویت اسلامی و انقلابی بزرگ شوند،  تربیت نسل بر عهده خانواده و نهاد تعلیم و تربیت است بر همین اساس نقش آموزش و پرورش در هویت‌سازی بی بدیل است و معتقدیم که باید بیشترین توجه را به هویت اسلامی، انقلابی و ایرانی نسل آینده داشته باشیم.

وی افزود: برای اجرایی کردن این اهداف، سیاست‌های کلی رهبر معظم انقلاب و وصیت‌نامه سیاسی و الهی امام خمینی (ره) خطوط اصلی را نشان می‌دهند همچنین سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش را در اختیار داریم، این سند با پشتوانه مطالعات کارشناسی که در داخل کشور اتفاق افتاده تهیه شده و در نهایت به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده  است همچنین برنامه درسی ملی که نقشه تولید محتوای آموزشی است در اختیار ما قرار دارد که برای رسیدن به اهداف بلندکشور این اسناد باید عملیاتی شوند و راهنمای عمل برای برنامه‌‌های آینده آ‌موزش‌وپرورش هستند.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: آنچه امروز با آن مواجهیم این است که با اتکا به سند تحول بنیادین موضوع تقویت هویت و توسعه امنیت ملی را در نظر بگیریم و دانش‌آموزان را با توجه به سیاست راهبردی پیشرفت و عدالت به نیازهای آینده کشور توجه دهیم و برنامه درسی معطوف به این سیاست‌‌ها و ناظر به این نیازها باشد تا به لحاظ رفع نواقص و تامین نیازها محتاج دیگران نباشیم.

حجت الاسلام محمدیان ادامه داد:‌ محتواهایی که در سال‌های قبل داشتیم دیگر پاسخگوی نیازهای امروز نیست و باید مجدد بازتولید شود تا بتوانیم کشور را در سطح ملی و منطقه‌ای جزو کشورهای رقابت کننده با دیگران قرار دهیم و برنامه درسی ملی از دستگاه‌های ذیربط، نهادهای قانونگذار و کارشناسان برنامه‌ها را دریافت و به برنامه درسی ترجمه می‌کند و بر اساس آنها محتوا تولید می‌شود.

وی با اشاره به اینکه نیاز نسل امروز بسیار متنوع شده است و این نیازها و سلیقه‌ها باید در چارچوب سیاست‌های کلان کشور بازطراحی شود تا به نیازهای اساسی توجه کنیم، افزود:  استفاده از تجارب جهانی و موفق بین‌المللی که منطبق با اسناد بالادستی باشد یک فرصت است و باید یقین بدانیم آنچه خود داریم از بیگانه تمنا نکنیم  چرا که ایران دارای یک فرهنگ قوی بوده و استعدادهای نخبه بسیاری داریم که سرمایه ما هستند و باید آنها را به کار بگیریم.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: در برنامه درسی ملی اگر از روش یا مدلی استفاده می‌کنیم که مورد تایید جوامع مختلف در عرصه تعلیم و تربیت است نشان دهنده این است که جهانی می اندیشیم، اسلامی فکر و ایرانی عمل می‌کنیم و این ارتباط جهانی متأثر از بینش اسلامی و روش ایرانی ما است نه اینکه حرف بیگانه را به زبان خودمان ترجمه کنیم و سیستم پالایشی داریم تا به آنچه مطلوب ماست اقدام کنیم.

حجت الاسلام محمدیان تصریح کرد: امام خمینی (ره) به ما آموخت که راهبرد ما حرکت در خلاف دشمن باشد و باید روزی از خودمان ناراحت باشیم که دشمن ما را تأئید کند این بدین معناست که منافع ملی ما با منافع دشمن متفاوت است و باید در مسیری حرکت کنیم که منافع ملی و جایگاه منطقه‌ای ما را حفظ کند.

وی ادامه داد:  هنوز در کشور تمام مولفه‌های سند تحول بنیادین را به طور کامل اجرا نکرده‌ایم و رهبر انقلاب بر اجرایی شدن بند بند سند تحول تاکید دارند و باید در فرصت محدود آن را فراهم کنیم در همین زمینه نظام تربیت معلمان باید ساماندهی شود تا در آینده با مشکل معلم مواجه نشویم همچنین معلمانی باید تربیت شوند که تحول را در عرصه عمل نیز محقق کنند.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی عنوان کرد: برخی دوستان نقدهایی می‌کنند اما نقد کامل باید به تمام ابعاد توجه داشته باشد نقدهایی که از یک جریان فقط یک بعد را گرفته و آن را بزرگنمایی می‌کنند منصفانه نیست اگر نقدی می‌شود باید کل مجموعه را نگریست. برخی دوستان در روزهای اخیر گفتند از کتاب درسی، بیتی از یک شعر حذف شده و این مرتبط با سند 2030 است،اما باید توجه داشت که این درس 20 سال قبل در کتاب درسی بوده و پس از 10 سال حذف از فرآیند آموزش، سال 91 مجدد به کتاب درسی پایه دوم بازگشت، چرا به این موضوع توجه نمی‌شود.

حجت الاسلام محمدیان ادامه داد: در این چند سال در کتاب‌های درسی نام شهدایی مطرح شده که قبلاً در کتاب‌های درسی نبوده است مثلاً شهید باکری و شهید خرازی به عنوان فرمانده دل‌ها در کتاب های درسی هستند و اعضای بسیح دانش آموزی در استان اصفهان این درس را بهانه قرار داده و بر مزار شهید خرازی حضور یافتند همچنین در کتاب درسی شهید چمران، شهدای هسته‌ای و شهدای زن و دختر ذکر شده‌اند که تمام این موارد ارزش‌ها و گنجینه‌های ما و پشتوانه هویت علمی، انقلابی و امنیتی کشور هستند. منتقدان اگر می‌گویند یک درس جابه جا شده است چرا نمی‌گویند چنیدین شهید را در کتاب‌های درسی معرفی کرده‌ایم. در یکی از کتاب‌‌های شاخه فنی‌وحرفه‌ای به بهانه آموختن صنعت پل سازی به پل خیبر که در دفاع مقدس بوده اشاره کرده‌ایم.

وی بیان کرد: دشمنان در تلاش هستند  تا در کشورهای مختلف جهان اسلام فرهنگ ایثار و شهادت فراموش شود، در ایران هم به دنبال تحقق این هدف هستند اما آموزش و پرورش ما متعهد به آرمان‌های شهیدان، منویات رهبری و میثاق با امام خمینی (ره) است. نسل انقلاب هرگز اجازه نمی‌دهد نام شهیدان به فراموشی سپرده شود. وصیت‌نامه امام (ره)  روش راه ما است که اگر می‌خواهیم این انقلاب بماند باید پشتیبان ولایت فقیه باشیم.

رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی مطرح کرد: در کتاب‌های درسی اشکالاتی وجود دارد و هیچ کدام از نویسندگان معصوم نیستند اما اصلاحگری مشفقانه، یادآوری ضعف‌ها به صورت دوستانه است و هر فردی بخواهد ناکارآمدی و ضعف را سرپوش بگذارد دچار اشتباه است اما بزرگ کردن ضعف‌ها که دشمن را شاد کند نشان دهنده خیانت است رسالت یک انقلابی این است که اگر ضعفی را می‌بیند مشفقانه آن را یادآوری کند.

حجت الاسلام محمدیان ادامه داد:‌ در عکسی که در کتاب‌ درسی منتشر شده بود، ابتدای سال تحصیلی برخی دوستان متوجه شده و آن را تذکر دادند و سال آینده که کتاب منتشر می‌شود این عکس و بخشی از متن‌ها اصلاح می‌‌شوند. البته حرکت ما در کتاب سواد رسانه‌ای واکیسناسیون است و باید به دانش‌آموزان بگویسم صدای آمریکا و بی بی سی یک خبر را چگونه  و صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران آن را چگونه گزارش می‌کند و باید دانش‌آموزان را آگاه کنیم که چگونه اخبار کذب را داخل یک خبر صحیح به خورد مردم می‌دهند.

وی خاطرنشان کرد: معتقدم که در سالگرد ارتحال  امام  خمینی (ره) باید به آموزش و پرورش با نگاه عمیق و ژرف نگریست، آموزش‌وپرورش وظیفه تربیت نسل آینده کشور را برعهده دارد و باید مراقب بود آینده کشور را با تصیم‌گیری‌های سیاسی و جناحی آمیخته نکنیم. دولت‌ها در حال رفت و آمد هستند اما آنچه در کشور ثابت است اصول حاکم بر جمهوری اسلامی بوده و هیچ دولتی نمی‌تواند آن را مخدوش کند و نباید بر اصول نظام چوب حراج زد.

حجت الاسلام محمدیان گفت: آموزش و پرورش ثابت کرده است که پاسداشت ارزش‌ها و تقویت هویت انقلابی همیشه سرلوحه کتاب‌های درسی بوده است و در آینده نزدیک از برخی کتاب‌ها رونمایی می‌کنیم تا همه بدانند افرادی که در آموزش‌وپرورش کار می‌کنند از ارزش‌ها کوتاه نمی آیند و با نسخه دشمن مباحثی همچون شهادت، فهمیده‌ها، ایثار و جهاد از کتاب‌های درسی حذف نمی‌شود بلکه تلاش می‌کنیم نسلی تربیت شود که دولت عدالت گستر و صلح آور مهدوی را بنیان کند.