دانش‌آموزان استثنایی اولویت دست‌آخر مسئولان

دریافت از: لیلا سعادت

 دانش آموزان نابینا، ناشنوا، معلول جسمی حرکتی،

دانش آموزان دارای اختلالات رفتاری، دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری،

دانش آموزان کم توان ذهنی و دانش آموزان چند معلولیتی 

 با سختی‌های بسیاری در مسیر تحصیل دست به گریبانند….

 ۱۰۵ هزار دانش‌آموز استثنایی در نظام آموزشی کشور مشغول به تحصیل هستند اما سال‌هاست که برنامه‌ریزی برای این گروه از دانش‌آموزان به اولویت‌های دست آخر مسئولان بدل شده است، آیا مسئولان جدید وزارتخانه نیازهای ویژه آنها را احساس خواهند کرد؟

به گزارش تسنیم، یک کلاس درس با 10 تا 12 دانش‌آموز که این روزها در گروه‌هایی تحت عنوان آسیب دیده شنوایی، بینایی و معلول جسمی و حرکتی مشغول به تحصیل هستند اما هیچ‌گاه همانند دانش‌آموزان عادی آنها را نمی‌بینیم.

دانش آموزان استثنایی105 هزار نفر از جمعیت دانش آموزی کشور را تشکیل می‌دهند که گاه با سختی‌های بسیاری در مسیر تحصیل گام برمی‌دارند.

مسئولان سازمان آموزش و پرورش استثنایی این روزها دانش‌آموزان استثنایی را در 7 گروه تقسیم بندی کرده‌اند که شامل دانش آموزان نابینا، ناشنوا، معلول جسمی حرکتی، دانش آموزان دارای اختلالات رفتاری، دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری، دانش آموزان کم توان ذهنی و دانش آموزان چند معلولیتی هستند که تحت پوشش آموزش‌های این سازمان قرار می‌گیرند.

** طرح تلفیقی و تحصیل دانش‌آموزان استثنایی کنار دانش‌آموزان عادی

البته عده‌ای از دانش‌آموزان استثنایی که معلولیت خفیفی داشته و توانایی تحصیل در مدارس عادی دارند در قالب طرح تلفیقی در مدارس عادی و در کنار سایر دانش‌آموزان مشغول به تحصیل هستند در شهر تهران حدود 1500 دانش آموز استثنایی در مدارس عادی مشغول به تحصیل هستند و طبق اعلام نامدار عبداللهیان، رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی حدود 40 هزار دانش آموز استثنایی در مدارس عادی تحصیل می‌کنندکه براساس ابلاغیه جدید آموزش و پرورش مقرر شده است سالانه هزار دانش آموز استثنایی در کنار دانش آموزان عادی در مدارس عادی پذیرش و تحصیل کنند.

مهارت کنار آمدن با دانش آموزان عادی و آگاهی دانش آموزان عادی از نیازهای دانش آموزان استثنایی مهم‌ترین دلیل برای اجرای طرح تلفیقی در مدارس کشور است اما دانش‌آموزان استثنایی که در مدارس عادی تحصیل می‌کنند با مشکلاتی مواجه هستند شاید یکی از مشکلات اساسی پیش روی دانش‌آموزان معلول فضای نامناسب مدارس عادی برای حضور آنهاست.

** مشکلات تحصیل دانش‌آموزان استثنایی در کنار دانش‌آموزان عادی از نگاه یک معلم

یکی از معلمان که در مدرسه استثنایی تدریس می‌کند به خبرنگار تسنیم می‌گوید:‌ برخی از دانش‌آموزان ناشنوا که با استفاده از سمعک مشکل خاصی ندارند و دارای معلولیت‌های دیگری نیز نیستند می‌توانند در مدارس عادی تحصیل کنند اما به نظر من که سال‌ها سابقه تدریس در مدارس استثنایی را دارم بهتر است دانش‌آموزان ناشنوا در مدارس خاص خود تحصیل کنند چرا که اگر قرار است یک دانش‌آموز ناشنوا به مدرسه عادی برود باید همکاری زیادی میان والدین دانش‌آموز و معلمش صورت بگیرد اما این موضوع کمتر محقق می‌شود از سوی دیگر در مدارس ویژه ناشنوایان تعداد دانش‌آموزان کمتر است به‌گونه‌ای که در یک کلاس 4 تا 9 دانش‌آموز حضور دارند بنابراین معلم زمان بیشتری را نسبت به مدارس عادی صرف آموزش دانش‌‌آموز می‌کند.

خانواده‌هایی که فرزندانشان در مدارس استثنایی تحصیل می‌کنند نیز مشکلات خاص خود را دارند عمده این خانواده‌ها از طبقات ضعیف جامعه هستند.

** دانش آموزان استثنایی و مشکل هزینه سرویس

مادر یکی از دانش‌آموزان استثنایی که فرزندش مبتلا به PKU است به خبرنگار تسنیم می‌گوید: مدارس ویژه دانش‌آموزان استثنایی عمدتا در شهرهای بزرگ وجود دارد و دانش‌آموزان ساکن حاشیه تهران برای درس خواندن باید به تهران بیایند و در تهران نیز در برخی از مناطق مدارس ویژه این دانش‌آموزان وجود دارد که باید حتما با سرویس به مدرسه بیایند اما هزینه سرویس این دانش‌آموزان مدتی است که توسط آموزش و پرورش پرداخت نمی‌شود.

وی می‌افزاید:‌ هر خانواده باید ماهانه 40 تا 50 هزار تومان هزینه سرویس بدهد و از آنجایی که اغلب خانواده‌ها از طبقات نیازمند جامعه هستند نمی‌توانند از عهده هزینه‌ها بربیایند در حالیکه این دانش‌آموزان برای رفتن به مدرسه به شدت نیازمند سرویس هستند.

وجیهه‌الله پرویزی در خصوص سرویس دانش‌آموزان استثنایی به تسنیم می‌گوید: باید توجه داشت که بحث سرویس برای دانش‌آموزان استثنایی همانند بحث دارو و درمان ضروری است و با توجه به اینکه اکثر خانواده‌های این دانش‌آموزان کم‌درآمد هستند بنابراین نمی‌توانند هزینه ایاب و ذهاب فرزندانشان را تامین کنند بنابراین یکی از اولویت‌های ضروری برای دانش‌آموزان استثنایی تامین سرویس ایاب و ذهاب است. آموزش و پرورش از سال 1380 در رابطه با بحث مشکل دانش آموزان استثنایی مشکل داشت.

وی ادامه می‌دهد: تامین هزینه‌های سرویس ایاب و ذهاب دانش‌آموزان استثنایی مصوبه مجلس را نیز ندارد و در لایحه بودجه بندی را در این زمینه نداریم در حالیکه باید این مشکل را به صورت ریشه‌ای حل کرد و مصوبه‌ای را در برای این موضوع در نظر گرفت.

طبق گفته‌های مادر این دانش‌آموز مبتلا به PKU در کشورهای پیشرفته همچون آلمان حمایت بسیاری از این دانش‌آموزان می‌شود به گونه‌ای که یکی از بستگان فرزندش را که مبتلا به این بیماری بود برای تحصیل و حمایت بیشتر نزد عمویش به آلمان فرستاد.

وی ادامه می‌دهد: در کشورهای پیشرفته از دانش‌اموزان استثنایی حمایت بسیاری می‌شود و تلاش بر این است که به آنها حرفه‌ای نیز بیاموزند اما در مدارس ما چه حرفه‌ای به یک دانش‌اموز استثنایی آموزش داده می شود؟ حتی هزینه‌ای را برای توان بخشی این دانش‌اموزان دولت به صورت ماهانه به خانواده‌های آنها پرداخت می‌کند در حالیکه خانواده‌های ایرانی که فرزند معلول دارند برای هر جلسه توان بخشی باید ساعتی 30 تا 40 هزار تومان پرداخت کنند.

** طرح آتیه و حمایتی که به سرانجام نرسید

طبق طرح “آتیه” قرار بود آموزش و پرورش به دانش آموزان استثنایی مستمری پرداخت و برای آنها کارت هوشمند خدمات درمانی صادر شود اما این طرح متوقف شد. طرح آتیه که سابقه آن به سال 81 برمی‌گردد از سوی‌آموزش و پرورش استثنایی برای حمایت از دانش‌آموزان استثنایی طراحی شد و در سال 86 مسئولان سازمان آموزش و پرورش استثنایی اعلام کردند که این طرح به زودی اجرا می‌شود طبق این طرح سازمان‌آموزش و پرورش استثنایی، سالانه از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی مبالغی را به‌ عنوان سپرده‌گذاری دریافت و در بانک کشاورزی ذخیره می‌کرد اما این طرح هم همانند سایر طرح‌های حمایتی دیگر سرانجامی نداشت.

طبق گفته‌های نامدار عبداللهیان رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی، نهادهای نظارتی، این اقدام را مغایر با مسیر مالی ـ محاسباتی کشور عنوان کردند و لذا این اقدام قطع شد و حتی پرونده در محاکم قضایی هم مطرح بود. همان زمان، اعتباری که پیش‌بینی شده بود به حساب دانش‌آموزان واریز شد و بعدها دیگر اعتباری از دولت به ما برای این کار ارائه نشد.

سال‌هاست که دانش‌آموزان استثنایی در برنامه‌ریزی مسئولان جزء اولویت‌های دست آخر قرار دارند و هنگامی که صحبت از مسائل حمایتی برای آنها همچون برقرای مستمری و بیمه می‌شود، مسئولان عنوان می‌کنند که این موضوع جزء وظایف مرتبط با آموزش و پرورش نیست.به هر حال این روزها در تغییرات مدیریتی وزارت آموزش و پرورش، دانش‌آموزان استثنایی، خانواده‌ها و معلمان آنها چشم انتظارند تا ببینند که وزیر جدید برای این مجموعه از آموزش و پرورش که سال‌هاست جزء اولویت‌های دست آخر است چه برنامه‌ای دارد؟ موضوعی که هنوز آقای وزیر به آن اشاره‌ای نکرده است. تابناک 12 آذرماه