۲۴ دسامبر ۲۰۱۹
به دنبال عدم اعزام تیم ملی ایران به مسابقات جهانی روسیه، علیرضا فیروزجا، استاد بزرگ شطرنج تصمیم گرفته به جای مسابقه با نام ایران، زیر پرچم فیده (فدراسیون جهانی شطرنج) مسابقه دهد.در حال حاضر مقابل نام آقای فیروزجا که با ۲۷۲۳ امتیاز در رتبه ۲۹ رده‌بندی جهانی قرار دارد، بجای پرچم ایران نام فیده به چشم می‌خورد.بی بی سی
علیرضا فیروزجا تنها شطرنج‌باز تاریخ ایران است که صاحب عنوان “سوپر استاد بزرگ” شده؛ عنوانی که گرچه جزو عناوین رسمی فدراسیون جهانی نیست اما به شطرنج‌بازانی داده می‌شود که از امتیاز ۲۷۰۰ عبور کرده‌اند.
به گفته رئیس فدراسیون شطرنج ایران دلیل فرستاده نشدن تیم مردان ایران به مسابقات جهانی بلیتز (شطرنج برق‌آسا) روسیه که از فردا در ورزشگاه لوژنیکی مسکو آغاز می‌شود، مخالفت شورای برون مرزی وزارت ورزش بوده؛ مخالفتی که دلیل اصلی آن به احتمال قریب به یقین حضور حریفان اسرائیلی در جدول و مسابقه تقریبا قطعی نمایندگان ایران با دست‌کم یکی از آنها بود.
- اتفاقی کم‌‌سابقه در ورزش ایران: شطرنج‌بازهای ایرانی با اسرائیل مسابقه دادند
- ‘نابغه ایرانی’ در راه اسطوره‌های شطرنج دنیا؟
- حضور بدون حجاب و شطرنج با اسرائیل؛ نماینده مجلس خواهان دخالت دستگاه‌های امنیتی شد
- رییس فدراسیون شطرنج ایران: برنا درخشانی اظهار ندامت کرد
- مسابقات جهانی شطرنج زنان در ایران؛ تحریم یا مشارکت؟
مسئولان ورزش ایران سال‌هاست برای طفره رفتن از مسابقه با حریفان اسرائیلی از ترفند‌هایی مانند تظاهر به مصدومیت یا باخت عمدی در دورهای اول رقابت‌ها استفاده می‌کردند.
اما پس از این که سعید ملایی، قهرمان جودوی جهان در این مورد افشاگری کرد و جودوی ایران معلق شد، فدراسیون جودوی ایران با انتقاد بسیاری روبرو شد که چرا اصلا سعید ملایی، در وزنی که اسرائیل ورزشکار داشت، به مسابقات اعزام شده است.
پس از جنجالی که پس از مسابقه محمدامین طباطبایی و پرهام مقصودلو با گورشتین ایدو، شطرنج‌باز اسرائیلی در تورنمنت سیتخس اسپانیا به وجود آمد، به نظر می‌رسد که مسئولان ورزش ایران تصمیم گرفتند “خیال خودشان را راحت کنند” و در صورت حضور ورزشکاران اسرائیلی به طور کلی قید سفر را بزنند.
حق نشر عکسGETTY IMAGESبه همین دلیل هم فدراسیون شطرنج ایران با توجه به حضور پنج شطرنج‌باز اسرائیلی تصمیم گرفت که تیم مردان را به روسیه نفرستد. علیرضا فیروزجا به فدراسیون اعلام کرد که قصد دارد در این تورنمنت شرکت کند و وقتی با مخالفت رئیس فدراسیون شطرنج ایران روبرو شد به او گفت که زیر پرچم فدراسیون جهانی مسابقه می‌دهد.
تصمیمی که به احتمال زیاد منجر به تغییر تابعیت او خواهد شد و خیلی بعید است (با توجه به مسابقه احتمالی با حریفان اسرائیلی و امکاناتی که فرانسه در اختیار او قرار داده)، آقای فیروزجا بار دیگر به عنوان “شطرنج‌باز ایرانی” مسابقه دهد.
نابغه‌ای که می‌تواند قهرمان جهان شود
علیرضا فیروزجا نه تنها بهترین شطرنج‌باز حال حاضر (از حدود هشت ماه پیش) و احتمالا تمام تاریخ ایران است بلکه یکی از آینده‌دارترین‌های این رشته در جهان هم به شمار می‌رود. او شطرنج‌بازی است که کاملا قابلیت تبدیل شدن به شماره یک دنیا را دارد.
او تنها شطرنج‌باز ایرانی است که به عنوان “لژیونر” به لیگ فرانسه دعوت شده است و آن طور که گفته می‌شود خانه اختصاصی و امکانات قابل توجهی هم دریافت کرده است.
- باید ببازی علیرضا؛ دستور به کشتی‌گیر ایرانی در مسابقات جهانی
- سعید ملایی با پرچم مغولستان مسابقه خواهد داد
- ورزش ایران در سال ۹۶: دو خط قرمز حکومت؛ ‘باید ببازی’ و ‘به ورزشگاه نیایی’
- اسرائیل و حجاب همچنان ورزش ایران را شکست می‌دهند
فیروزجا که متولد بابل است در ۱۲ سالگی قهرمان ایران شد و دو سال بعد از آن عنوان “استاد بزرگ” را به دست آورد. آقای فیروزجا هنگامی که ۱۶ سال و یک ماه سن داشت از مرز ۲۷۰۰ امتیاز در رده‌بندی جهانی عبور کرد. او جوان‌ترین شطرنج‌باز جهان پس از “وی یی”، شطرنج‌باز چینی است که چنین افتخاری به دست آورده است.
“تا دو سال امکان تغییر تابعیت ندارد”
با انتشار خبر حضور علیرضا فیروجا در مسابقات روسیه، به نظر می‌رسد که فدراسیون شطرنج ایران پیش از این که به دنبال راهی برای حفظ برجسته‌ترین ورزشکارش باشد، می‌خواهد سنگی پیش پای علیرضا فیروزجا بیندازد.
حق نشر عکسFIDEمهرداد پهلوان‌زاده، رئیس فدراسیون شطرنج ایران به فیده “اعتراض” کرده و قرار است “این موضوع در هیات رییسه فدراسیون جهانی بررسی و تصمیم نهایی اتخاذ شود.” او به خبرگزاری ایسنا گفت: “فیروزجا در حال حاضر اقامت فرانسه را دارد و ممکن است تغییر تابعیت او حتی برای آمریکا نیز باشد و بخواهد زیر پرچم فرانسه یا آمریکا در مسابقات شرکت کند اما در شرایط کنونی از نظر قانونی (امکان) تغییر پرچم برای فیروزجا وجود ندارد و حداقل تا شهریور ۱۴۰۰ باید زیر پرچم ایران در مسابقات حضور پیدا کند… مگر این که هیات رییسه فدراسیون جهانی رای نهایی را صادر کند که این ورزشکار می‌تواند تغییر تابعیت دهد.”
از “باید ببازی” تا “اصلا نباید بروی”
گرچه بحث مسابقه دادن شطرنج‌بازان ایرانی با حریفان اسرائیلی تازه داغ شده است اما سابقه این ماجرا به نخستین سال‌های پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ می‌رسد؛ زمانی که مهرشاد شریف، بهترین بازیکن ایران در آن زمان حاضر به مسابقه با اسرائیل نشد؛ شطرنج‌بازی که بعدها راهی فرانسه شد.
ممنوعیت شطرنج در اوایل دهه شصت تا فتوای آیت‌الله خمینی در سال ۱۳۶۷ طول کشید؛ سال‌هایی که کل شطرنج منتفی شد و به تبع آن مسابقه با حریفان اسرائیلی. پس از آزادی شطرنج در ایران هم قانون “قرعه ممنوعه” که به شطرنج‌بازان اجازه می‌داد حریفانشان را انتخاب کنند، ایرانی‌ها را از حریفان اسرائیلی دور نگه می‌داشت.
اما با حذف این قانون از ابتدای سال ۲۰۱۹ مشکلی که سال‌ها گریبان ورزش ایران را گرفته است، خودش را به شطرنج هم نشان داد.
حق نشر عکسYOUTUBEحدود یکسال پیش بود که مسابقه برنا درخشانی، شطرنج‌باز ۱۵ ساله با الکساندر هوزمان از اسرائیل در تورنمنت جبل‌الطارق جنجالی شد؛ جنجالی که با حضور بدون حجاب درسا، خواهر برنا در همان مسابقات شدت بیشتری هم گرفت. اتفاقی که به ادعای رئیس فدراسیون شطرنج ایران به “ابراز بی‌اطلاعی از ملیت حریف اسرائیلی و ندامت” برنا درخشانی و پدرش منجر شد.
در مورد محمدامین طباطبایی و پرهام مقصودلو نیز گفته شد که این شطرنج‌بازها از ملیت حریف خود اطلاعی نداشته‌اند اما با توجه شناختی که این شطرنج‌بازها در مسابقات مختلف از یکدیگر پیدا می‌کنند، باورکردنش سخت است. در مسابقات سطح بالای شطرنج، ورزشکاران بازی تمامی حریفان را بدقت تحلیل می‌کنند تا با تاکتیک مناسب به مصاف آنها بروند.
شاید به همین دلیل هم نماینده مردم مشهد و کلات در مجلس ایران این ادعا را ” توهین به مخاطبین” دانست و به خبرگزاری فارس گفت: “آنها قطعاً می‌دانستند که چه کار می‌کنند و نباید اینگونه اظهار نظر کنند. ما همچنان منتظر توضیح رسمی مسئولان هستیم. امیدوارم توضیحات قانع‌کننده‌ای برای این تخلف خود داشته باشند.”
شطرنج‌بازها معمولا با هزینه شخصی به مسابقات می‌روند و با جوایزی که بدست می‌آورند تمام یا بخشی از هزینه‌هایشان را تامین می‌کنند. گرانی قیمت ارز موجب شده که آنها نه تنها در خرج سفر بلکه در پرداختن حقوق مربیانشان هم مشکلات جدی داشته باشند.
حال که این شطرنج‌بازان مجبورند از برخی مسابقات یا رویارویی با حریفان اسرائیلی هم انصراف دهند، شرایط بمراتب سخت‌تر است و احتمالا دیر یا زود هر شطرنج‌باز برجسته‌ای سر همان دوراهی قرار می‌گیرد که علیرضا فیروزجا کمی قبل پیش رو دید.
آخرین دیدگاه‌ها