۱۸ دی ۱۳۹۸
سلامت نیوز:در لایحه مقابله با کودک همسری که از سوی دولت تدوین و هفته گذشته در کمیسیون لوایح دولت تصویب شد حداقل سن ازدواج برای دختران 13سال و برای پسران 15سال تعیین شده است؛ لایحه‌ای که باید برای تصویب به کمیسیون لوایح اصلی و در نهایت به هیأت وزیران برود و مصوب شود.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ،این لایحه در حالی در کمیسیون فرعی دولت به تصویب رسیده که پیش‌از‌این، نمایندگان مجلس همین مسئله را در طرحی مورد بررسی قرار داده و به‌دلیل اصلاح برخی ابهامات رسیدگی به آن تعویق افتاده است.مطالعات مربوط به تدوین این لایحه در دولت از سال92 آغاز شد و سرانجام در سال97 لایحه تعیین حداقل سن ازدواج که همان اصلاح ماده1041 قانونی مدنی است، تدوین شد و آذر‌ماه سال‌جاری این اصلاحیه به کمیسیون فرعی دولت رفته و در نهایت تصویب شد.
براساس ماده1041 قانون مدنی ازدواج دختران زیر 13سال تمام شمسی و پسر زیر سن 15سال تمام شمسی با اجازه دادگاه و اذن ولی و رعایت مصلحت مجاز است. با وجود این لایحه‌ای برای اصلاح این قانون تدوین شد که براساس آن ازدواج دختران زیر ۱۶سال و پسران زیر ۱۸سال ممنوع اعلام شد اما در عین حال این لایحه اجازه می‌داد که دختران بین ۱۳ تا ۱۶سال و پسران بین ۱۶ تا ۱۸ سال با حکم دادگاه خانواده ازدواج کنند؛
با وجود این، این لایحه در کمیته فرعی کمیسیون لوایح دولت تصویب نشد و تصمیم به اصلاح مفاد آن گرفته شد که براساس اصلاحیه جدید، حداقل سن ازدواج برای دختران ۱۳ و برای پسران ۱۵سال تعیین شد که درصورت تصویب نهایی این لایحه در هیأت وزیران و در مجلس، ازدواج زیر ۱۳سال برای دختران و زیر ۱۵سال برای پسران ممنوع می‌شود.براساس آمار سازمان ثبت احوال در سال 97، 324مورد ازدواج‌های کمتر از 15سال در پسران و 13هزار و 54ازدواج در دختران کمتر از 13سال به ثبت رسیده است. همچنین 133هزار و 86ازدواج در دختران 14تا 18ساله به ثبت رسیده است.
اما نکته مهم دیگر آمار 11هزار و 535طلاق در سنین 14تا 18سالگی است که دامان کودک- همسران را گرفته است.سیده فاطمه ذوالقدر، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس با بیان اینکه دولت و مجلس در موضوع مقابله با کودک‌همسری، هدف مشترکی را دنبال می‌کنند، گفت: این لایحه تفاوتی با طرحی که در مجلس درخصوص مقابله با کودک همسری تدوین شده، ندارد و در نهایت لایحه دولت با طرح مجلس در یکدیگر ادغام می‌شوند.
نماینده مردم تهران در مجلس ادامه داد: قرار بود طرح نمایندگان درخصوص مقابله با کودک‌همسری روز دوشنبه در کمیسیون قضایی مجلس مورد بررسی قراربگیرد که به‌دلیل مصادف شدن با زمان تشییع پیکر شهید سپهبد قاسم سلیمانی به هفته آینده موکول شد؛ ضمن اینکه مرکز پژوهش‌های مجلس نیز نظر نهایی خود را درخصوص این طرح اعلام کرده است.
عضو فراکسیون زنان مجلس گفت: بحث اصلاحیه ماده 1041قانون مدنی در کمیسیون فرعی دولت و تصویب آن در این کمیسیون هم نشان‌دهنده این است که دولت نه‌تنها مخالفتی با این مسئله ندارد بلکه حامی ممنوع شدن ازدواج کودکان است. مجلس و دولت هدف مشترکی در زمینه مقابله با ازدواج کودکان دنبال می‌کنند. ذوالقدر ابراز امیدواری کرد تا قبل از پایان دوره مجلس، تکلیف این لایحه مشخص شود.
سلامت دختران در اولویت دولتدستیار ویژه حقوق شهروندی معاونت رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده با بیان اینکه دختران جامعه باید در پناه قانون باشند و از آنها و مصالحشان حمایت شود، گفت: اکثر دختران زیر 13سال در کشور ما فیزیک و روحیه‌ای کودکانه و شکننده دارند و لذا متناسب با رشد و آمادگی فیزیکی، جنسی و توان فکری و روحی آنان و به‌خصوص به خطر نیفتادن سلامت‌شان در کلیه ابعاد، باید به مسئله ازدواج آنها اندیشید.شهناز سجادی با اشاره به اینکه قوانین برای استثنائات تدوین نمی‌شود، با اشاره به مسائل فقهی نیز گفت:
فقه پویا برای همین مسائل است و باید همه جوانب مسئله ازدواج کودکان –دختر یا پسر- سنجیده شود چرا که نتیجه توجه به این مسائل، سلامت زنان و دختران جامعه و در نتیجه سلامت جامعه در تمامی ابعاد است.سجادی ادامه داد: اصولا با ازدواج زودهنگام در ایام کودکی، آنها از حقوق دوره کودکی خود ازجمله حق بازی با همسالان، حق در کنار پدر و مادر و خواهر و برادر بودن و بهره‌مندی از محبت آنان، حق تحصیل، حق مهارت‌آموزی و سایر حقوقی که یک کودک در این مرحله از زیستن دارد، محروم می‌شوند.
ضمن اینکه ازدواج در سنین کودکی روی سلامت و بهداشت جنسی و جسمی دختران تأثیرات مخربی بر جای می‌گذارد.دستیار ویژه حقوق شهروندی معاونت رئیس‌جمهور در امور زنان و خانواده ادامه داد: با توجه به رشد افکار عمومی در جامعه و تغییر ارزش‌ها و رفتارهای موجه و عرفی که در جامعه با آن مواجه هستیم نیاز است که قانون نیز متناسب با این تغییرات، تغییر کند. عرفا در دهه‌های 20و 30در خانواده‌ها برای دختربچه‌ها برنامه‌ای جز ازدواج نبود.
به‌خصوص در غالب موارد خانواده ها علاقه‌ای به تحصیل دختران خود نداشتند و شرایط به‌گونه‌ای بود که غالبا دختران در سنین کودکی ازدواج می‌کردند، اما در زمان کنونی بیش از ۶۰درصد جامعه دانشگاهی را زنان و دختران تشکیل می‌دهند؛ لذا آیا زمان ایجاد تناسب بین قوانین با روال و معمول و سبک زندگی جامعه نرسیده است؟!وی با اشاره به اینکه البته هنوز هم در برخی از مناطق و شهرها ازدواج کودکان بین برخی خانواده‌ها یا رسم است یا از سر ناچاری و یا گریز از فقر و یا ایجاب شرایط خاصی است، ادامه داد: در موارد استثنایی، با ورود مرجع قضایی(ترجیحا) بنا به مصلحت طفل تصمیم گرفته می‌شود.
سجادی درخصوص اجازه دادگاه برای ازدواج دختران نیز گفت: براساس قانون فعلی اجازه پدر یا جد پدری و اجازه دادگاه برای نکاح دختران خردسال زیر ۱۳ سال امکان‌پذیر است؛ درحالی‌که در موارد دیگر ازجمله تصرف در اموال، افتتاح حساب بانکی و انجام معاملات تا احراز رشد و یا رسیدن به سن 18سالگی، آنها کودک محسوب می‌شوند و انجام اینگونه امور به‌وسیله کودکان ممنوع است.
سجادی تأکید کرد: مسئله اصلی بحث سلامت جسمی، جنسی و بارداری در دوران کودکی است که می‌تواند مخاطره‌آمیز باشد زیرا که جسم یک زن باید توانایی فیزیکی و روحی مناسب را برای اداره زندگی و فرزندآوری و پرورش فرزند داشته باشد.
وی گفت: زمانی که دختران زیادی در جامعه ما هنوز ازدواج نکرده‌اند چرا باید بحث را به سمتی ببریم که دختران بزرگسال هنوز ازدواج نکرده و تعدادی هم سن ازدواجشان گذشته آن وقت اصرار به نکاح دختران خردسال باشد. این مسئله باید توسط روانشناسان و جامعه‌شناسان مورد بررسی قرار بگیرد که چرا برخی مردان بزرگسال تمایل به ازدواج با دختربچه‌ها دارند؟ این افراد باید از لحاظ روحی و روانی مورد بررسی دقیق قرار بگیرند.
سجادی تأکید کرد: الان در تمام جوامع بشری با تمایلات جنسی بزرگسالان به کودکان مقابله می‌کنند چرا که از نظر روانپزشکی می‌تواند یک اختلال باشد. باید جامعه از نظر فرهنگی به سمتی پیش رود که مردان با دخترانی ازدواج کنند که حداقل اختلاف سنی را با آنها داشته باشند، نه اینکه کودکان برای همسری انتخاب شوند. وی در پاسخ به حرمت شرعی ازدواج با کودکان نیز گفت:
براساس شرع هر فعلی که به سلامت جسم و جان و روان انسان صدمه بزند حرمت پیدا می‌کند. چطور درخصوص موضوع ازدواج کودکان که ممکن است برایشان مخاطره‌آمیز باشد به این نکته توجهی نمی‌شود؟ به‌خصوص که ازدواج در نهایت مستلزم رابطه جنسی، بارداری و فرزندآوری و پرورش فرزند و کار و مسئولیت در خانه است و نمی‌توان این مقولات را از ازدواج جدا کرد.
ازدواج کودکان آسیب‌های فراوانی به همراه دارد لیلا ارشد، با اشاره به اینکه سپردن مسئولیت همسری به دختران 13ساله می‌تواند آسیب‌زننده باشد، گفت: براساس نظر متخصصان زنان، بارداری برای دختران زیر 18سال به‌شدت آسیب‌زننده است و می‌تواند برای مادران خردسال آسیب‌های جدی و حتی مرگ را به‌دنبال داشته باشد.
این مددکار اجتماعی ادامه داد: این دختران هم از نظر جسمی آسیب می‌بینند و هم از نظر روانی و عاطفی؛ ضمن اینکه از آموزش و تحصیل محروم می‌شوند و نمی‌توانند فرزندان خوبی برای جامعه تربیت کنند.وی ادامه داد: این شرایط برای پسران 15ساله هم وجود دارد، پسری که در این سن ازدواج می‌کند درک درستی از همسری ندارد و در موارد زیادی شاهد این مسئله بوده‌ایم که افرادی که در سنین کودکی ازدواج کرده‌اند با گذشت چندین سال از ازدواج و فرزندآوری، به این نتیجه رسیده‌اند که برای یکدیگر مناسب نیستند و آمار طلاق در این ازدواج‌ها بسیار بالاست.
ارشد با اشاره به اینکه کشورمان در سال 72 به کنوانسیون حقوق کودک پیوسته است، گفت: براساس این کنوانسیون 18سالگی پایان کودکی است و اکنون مصوب شدن این قانون که ازدواج دختران 13و پسران 15ساله منعی ندارد تبعیضی بین این 2گروه دختران و پسران است و می‌تواند در آینده‌ای نه چندان دور مشکلات عدیده‌ای را برای این زوج‌های جوان به همراه داشته باشد.
این مددکار اجتماعی گفت: بسیاری از زنانی که دچار سوء‌مصرف مواد و کارتن‌خوابی و تن‌فروشی هستند جزو افرادی هستند که در دوران کودکی به ازدواج مردان بزرگ‌تر از خودشان درآمده‌اند و در زندگی مشکلات عدیده‌ای را تحمل کرده‌اند و در نهایت به اعتیاد و تن‌فروشی و کارتن‌خوابی رسیده‌اند.
ارشد با بیان اینکه براساس قانون دختران و پسران زیر 18سال امکان افتتاح حساب بانکی و حق رأی ندارند و دختران زیر 18سال حتی مهریه‌شان را نمی‌توانند دریافت کنند، گفت: چگونه است که این بچه‌ها تا 18سالگی کودک محسوب شده و نمی‌توانند معاملات اقتصادی و.. داشته باشند اما می‌توانند مسئولیت سنگین والدی و همسری را به‌عهده بگیرند؟
حکم ازدواج در سن زیر 13سال
در بخش استفتائات پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی درخصوص «حکم ازدواج در سن زیر 13سال» آمده است: در گذشته این اجازه به اولیا داده می‌شد که حتی برای صغیر، همسری انتخاب کنند و معمولا مشکلی ایجاد نمی‌شد ولی در عصر و زمان ما عملا ثابت شده است که این ازدواج‌ها به مصلحت دخترها و پسرها نیست و دارای مفاسدی است و با توجه به اینکه غبطه و مصلحت باید رعایت شود اینگونه ازدواج‌ها باطل است و اعتباری ندارد. نسبت به آنچه در گذشته انجام شده اگر در آن زمان واقعا مفسده‌ای نداشته و غبطه صغیر رعایت شده محکوم به صحت است.»
آخرین دیدگاهها