چند درصد از دانش‌آموزان به اپلیکشین شاد دسترسی دارند؟ وزیر راست می‌گوید یا نمایندگان؟

۰۵ اردیبهشت ۱۳۹۹

«فاطمه ذوالقدر»، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی روز سه‌شنبه دوم اردیبهشت ۱۳۹۹ طی نطقی در صحن علنی، با اشاره به احتمال شیوع مجدد کرونا در سال آتی تحصیلی گفت: «وزارت آموزش و پرورش باید ساز و کاری پیش‌بینی کند که عدالت آموزشی محقق شود.»

او مدعی شد تنها ۳۰ درصد از دانش‌آموزان به نرم‌افزار آموزشی شاد دسترسی دارند.

ذوالقدر اضافه کرد: «نباید دانش‌آموزان مناطق محروم را فراموش کرد که کتب درسی را نیز به سختی دریافت می‌کنند، چه رسد به وسایل ارتباطاتی پیشرفته که کالایی لوکس محسوب می‌شود و زیرساخت نیز برای استفاده از آن وجود ندارد. لذا از وزیر انتظار داریم با توجه به پیش‌بینی‌های موجود که ممکن است سال تحصیلی آتی را نیز تحت تاثیر قرار دهد، سازوکاری را تدبیر کند که عدالت آموزشی محقق شود.»

چند درصد از دانش‌آموزان به نرم‌افزار آموزشی «شاد» و آموزش آنلاین دسترسی دارند؟ «ایران‌وایر» در این گزارش می‌کوشد به این پرسش پاسخ دهد.

نرم افزار آموزشی شاد چیست و چه‌گونه می‌توان از آن استفاده کرد؟

در اطلاعیه وزارت آموزش و پرورش در خصوص راه‌اندازی نرم‌افزار آموزشی شاد آمده است: «در پی شیوع ویروس کرونا در کشور و در پی تصمیم ستاد ملی مبارزه با کرونا، تمامی مدارس کشور در هفته اول اسفندماه تعطیل شد… این وزارت‌خانه از ابتدا با شعار آموزش تعطیل نمی‌شود، در صدد احیای پیوند‌های معلم و دانش‌آموز بر آمد. در گام اول، با هماهنگی و همکاری سازمان صداوسیما، پخش زنده دروس باقی‌مانده دانش‌آموزان از این طریق دنبال شد. مهم‌ترین نقص این فضا، ناتوانی در تعامل معلم- دانش‌آموز و کنترل و هدایت فضای آموزشی و خارج شدن نبض سیستم آموزش کشور از دست مدیریت نظام آموزشی کشور بود. از این رو، این وزارت‌خانه با تعامل تنگاتنگ با متخصصان مرتبط آموزش و فضای مجازی، تصمیم به راه‌اندازی “شبکه فراگیر ارتباط معلم با دانش‌آموز” گرفت.»

وزارت آموزش و پرورش در اطلاعیه خود اعلام کرد با بهره‌گیری از توان متخصصان جوان و نخبه کشور، تلاش شبانه‌روزی هر دو طرف و موفقیت‌آمیز بودن تست‌های سخت‌گیرانه برای جلوگیری حداکثری از بروز خطا‌های احتمالی، شبکه تعاملی شاد در روز پنج‌شنبه ۲۱ فروردین ۱۳۹۹ راه‌اندازی شد.
بنابر این اطلاعیه، در حالی که راه‌اندازی این شبکه در روز تعطیل رخ داد، در کمتر از هشت ساعت کاری، تعداد نصب این نرم‌افزار تا هنگام نگارش این اطلاعیه، به بیش از یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر رسید.
بنابراین، وزارت‌ آموزش و پرورش برای از سرگیری آموزش و جلوگیری از تعطیلی طولانی‌مدت نظام آموزشی، شبکه شاد را برای آموزش آنلاین راه‌اندازی کرد. این اپلیکیشن قابلیت دانلود و استفاده روی گوشی تلفن همراه هوشمند اندروید و تبلت را دارد؛ یعنی دانش‌آموزان و معلمان برای ورود به این شبکه و استفاده از محتوای آن، باید گوشی تلفن همراه هوشمند اندروید و یا یک تبلت، یک خط تلفن و دسترسی به اینترنت نسبتا پرسرعت داشته و از حداقل دانش فنی برای نصب اپلیکیشن و استفاده از آن برخوردار باشند.

در ابتدا، این نرم‌افزار قابلیت نصب روی کامپیوتر نداشت ولی گفته می‌شود این قابلیت ایجاد شده است. همه چیز درباره این سامانه را می‌توان در این لینک مشاهده کرد.

چند درصد از دانش‌آموزان‌به شاد دسترسی دارند؟

چند درصد از دانش‌آموزان ایرانی به چهار امکان فوق دسترسی دارند تا بتوانند با ورود به شبکه آموزشی شاد، از امکانات آن بهره ببرند و در جریان آموزش آنلاین قرار گیرند؟ بحث در این خصوص زیاد است و آمارهای متفاوتی در این حوزه ارایه می‌شود. وزیر آموزش و پرورش مدعی است بیش از ۹۰ درصد از دانش‌آموزان به شاد دسترسی دارند. معاون آموزش متوسطه او اما می‌گوید ۸۵ درصد دسترسی دارند.

ولی نمایندگان مجلس شورای اسلامی این آمار را قبول ندارند. فاطمه ذوالقدر، نماینده تهران مدعی است تنها ۳۰ درصد از دانش‌آموزان کشور به شاد دسترسی دارند.
«مهدی زاهدی»، رییس «کمیسیون آموزش و تحقیقات» نیز معتقد است این آمار واقعی نیست. او روز چهارشنبه سوم اردیبهشت ۱۳۹۹ در صحن مجلس در تذکری به وزیر آموزش و پرورش گفت: «چرا این وزارت‌خانه دانش‌آموزان را مجبور به استفاده از نرم‌افزار شاد می‌کند؟ مگر نمی‌دانید که مردم چه‌قدر محروم هستند و همه مردم توان و امکان خرید تلفن همراه هوشمند ندارند؟ به فرض هم که داشته باشند، بهای اینترنت چه می‌شود؟»

فعلا کمیسیون آموزش و تحقیقات مکلف شده است تا راه آلترناتیوی پیدا کند یا با طرحی دو فوریتی، دولت را به تغییر رویه آموزشی برای جبران کاستی‌های شاد وا دارد. ولی آن‌چه دید می‌شود، این است که بین دولت و نمایندگان مجلس در خصوص آمار دسترسی دانش‌آموزان به شاد، اختلاف نظر جدی وجود دارد.

آمار رسمی چه می‌گوید؟

آخرین آمار ثبت‌نام کاربران در شبکه آموزشی دانش‌آموزان (شاد) که چهارشنبه سوم اردیبهشت ۱۳۹۹ از سوی وزارت آموزش و پرورش منتشر شده، حاکی از آن است که ۹ میلیون دانش‌آموز و ۵۸۵ هزار معلم در این شبکه ثبت نام و اطلاعات خود را وارد کرده‌اند.

براساس آمار منتشره توسط مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش‌وپرورش، تا روز سوم اردیبهشت، تعداد دو میلیون و ۲۴۴ هزار و ۳۰۷ کلاس درس و ۱۳۴ هزار مدرسه در شبکه آموزشی دانش‌آموزان تأسیس‌ شده است.
براساس این آمار، تاکنون تعداد ۲۳۲ میلیون و ۳۱۴ هزار و ۳۳۵ فایل و بیش از ۵۹۲ میلیون و ۳۲ هزار پیام در این شبکه مبادله شده است.

چند دانش‌آموز در مهر ماه سال ۱۳۹۸ ثبت نام کرده‌اند؟

مطابق آمار منتشره در مهر سال ۱۳۹۸، معادل ۱۴ میلیون و ۶۰۰ هزار دانش‌آموز ثبت‌نام کرده و در ۱۱۰ هزار واحد آموزشی مشغول به تحصیل شده‌اند. در نتیجه، ۵۷۰ هزار کلاس درس تشکیل شده بود.

پس یک ضرب و تقسیم ساده نشان می‌دهد که تا امروز، پنج میلیون و ۶۰۰ هزار دانش‌آموز، یعنی معادل ۳۸ درصد دانش‌آموزان هنوز در شبکه آموزشی شاد ثبت نام نکرده‌اند. بنابراین، تا این جای کار نه اطلاعات دولتی‌ها که معتقدند بالای ۹۰ درصد به شبکه دسترسی دارند و نه اطلاعات مجلسی‌ها که می‌گویند۳۰ درصد به شاد دسترسی دارند، با آمار رسمی مطابقت ندارد.

آمار دسترسی به اینترنت و تلفن همراه هوشمند

تازه‌ترین آمار رسمی از دسترسی ایرانیان به اینترنت و تلفن همراه، در دی ماه سال ۱۳۹۷، از سوی مرکز آمار ایران منتشر شد. براساس این آمار که در آذر و دی ۱۳۹۶ جمع‌آوری شده است:

۱- حدود ۷۰ درصد خانواده‌های ایرانی در منزل به کامپیوتر دسترسی دارند.

۲- حدود ۷۳ درصد خانواده‌های ایرانی به اینترنت دسترسی دارند.

۳- حدود ۶۶ درصد جمعیت بالای شش سال به تلفن همراه دسترسی دارند.

براساس این آمار، ضریب نفوذ تلفن همراه در گروه سنی کمتر از ۱۵ سال که بیشترین دانش‌آموزان کشور را شامل می‌شود، تنها ۲۹.۷ درصد و در گروه ۱۵ تا ۲۴ سال که بیشتر دانشجویان را در بر می‌گیرد، ۸۹.۶ درصد است.

احتمالا اگر امروز میزان دسترسی ایرانیان به اینترنت و تلفن همراه ارزیابی شود، نتایج آن با نتایج منتشره در آمارگیری سال ۱۳۹۶ متفاوت است. اما بر اساس آمار موجود، واقعیت با آمار اعلامی از سوی نمایندگان مجلس بیشتر تطابق دارد.

جمع‌بندی

فاطمه ذوالقدر، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی مدعی است: «تنها ۳۰ درصد دانش‌آموزان به نرم‌افزار آموزشی شاد دسترسی دارند.»
حال آن که وزیر آموزش و پرورش آمار دانش‌آموزانی که به شبکه شاد دسترسی دارند را حدود ۹۰ درصد می‌داند.

چند درصد دانش‌آموزان به نرم‌افزار آموزشی شاد و آموزش آنلاین دسترسی دارند؟
بررسی‌های «ایران وایر» نشان می‌دهد:

۱- براساس آمار رسمی مرکز آمار ایران، ۷۰ درصد خانواده‌های ایرانی به کامپیوتر، ۷۳ درصد به اینترنت و ۶۶ درصد جمعیت بالای شش سال به تلفن همراه دسترسی دارند. (با هر تلفن همراهی نمی‌توان به شبکه شاد متصل شد)

۲- ضریب نفوذ تلفن همراه در میان گروه سنی کمتر از ۱۵ سال (۶ تا ۱۵ سال)، ۲۹.۷ درصد است.

۳- براساس گزارش رسمی وزارت آموزش و پرورش، ۶۲ درصد دانش‌آموزان کشور تا روز سوم اردیبهشت ۱۳۹۹ در شبکه آموزشی شاد ثبت‌نام و اطلاعات خود را وارد کرده‌اند اما این به معنای دسترسی داشتن به شبکه شاد توسط همه ۶۲ درصدی که ثبت نام کرده‌اند، نیست. چراکه بسیاری از این دانش‌آموزان ممکن است با گوشی تلفن همراه والدین ثبت نام کرده باشند ولی این گوشی در اختیارشان نباشد که بتوانند از محتوای شبکه شاد استفاده کنند. از سوی دیگر، این امکان هست که تعدادی از افرادی هم که ثبت نام کرده‌اند، قادر به تامین هزینه اینترنت جهت استفاده از کلاس‌های شبکه شاد نباشند.

بنابراین، نمی‌توان با قاطعیت گفت چند درصد از دانش‌آموزان کشور به شبکه شاد دسترسی دارند. ولی آن چه روشن است، این که آمار اعلامی از سوی نمایندگان مجلس در قیاس با آمار اعلامی از سوی وزیر آموزش و پرورش تطابق بیشتری با واقعیت دارد.
از این رو، «ایران‌وایر» به ادعای فاطمه ذوالقدر، نماینده تهران مبنی بر دسترسی ۳۰ درصد دانش‌آموزان کشور به شبکه شاد، نشان «حقیقت دارد» می‌دهد. هرچند ممکن است نماینده تهران در ارزیابی خود، دست پایین را گرفته یا حداقل را اعلام کرده باشد