خشونت و تبعیض علیه نوجوانان اقلیت‌ جنسی در مدرسه؛ نماد رنگین کمانی قدغن

۲۷ آذر ۱۴۰۰

خبرگزاری هرانا – اقلیت‌های جنسی و جنسیتی در ایران به دلیل جرم‌انگاری رابطه با همجنس در قانون مجازات اسلامی با مشکلاتی در زمینه‌های شغلی، اجتماعی و تحصیلی مواجه می‌شوند. حقوق برخی از نوجوانان اقلیت جنسی که در سنین بلوغ در حال شناخت هویت جنسی و جنسیتی خود هستند نیز از سوی مسئولان و اولیای مدرسه نقض می‌شود. برخی از آنان تنها به بهانه بیان جنسیتی متفاوت، مدل مو و یا نوع راه رفتن تحت فشار و تبعیض قرار می‌گیرند. در گزارش پیش رو به تجربه خشونت و تبعیض اهورا، پانیذ و تینا در مدرسه پرداخته شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، در گزارش پیش رو به تجربه خشونت و تبعیض نوجوانان اقلیت جنسی در مدرسه پرداخته شده است.

اقلیت‌های جنسی و جنسیتی در ایران به دلیل جرم‌انگاری رابطه با همجنس در قانون مجازات اسلامی با مشکلاتی در زمینه‌های شغلی، اجتماعی و تحصیلی مواجه می‌شوند. حقوق برخی از نوجوانان اقلیت جنسی که در سنین بلوغ در حال شناخت هویت جنسی و جنسیتی خود هستند نیز از سوی مسئولان و اولیای مدرسه نقض می‌شود.

برخی از این کودکان به دلیل بیان جنسیتی متفاوت مورد قرار می‌گیرند. دانش‌آموزانی که تنها به بهانه مدل موی کوتاه و یا راه رفتن متفاوت در مدارس دخترانه تحت فشار هستند. به گفته یک منبع مطلع در یکی از مدرسه‌های فرزانگان تهران دانش آموزان حتی اجازه در آغوش کشیدن یکدیگر را ندارند. به گفته او یکی از دانش آموزان به دلیل موی کوتاه تمام سال مجبور به استفاده از هدبند شده بود.
در موردی دیگر پانیذ زمانی که دانش آموز مقطع سوم دبیرستان در تهران بود، بارها به دلیل ظاهر متفاوت و موی کوتاه متهم به “انحراف” شده بود. مسئولان مدرسه چنیدن بار با خانواده او تماس گرفته و از آنها خواسته بودند که پانیذ را به دکتر ببرند. این فشارها و تحت نظر بودن نهایتا منجر به اخراج کوتاه مدت او از مدرسه شد.

پانیذ در این خصوص به هرانا گفت: «از طرف مدرسه به یک اردوی خارج از استان برده شده بودیم و شب را همانجا ماندیم. من با دوست دختر خودم هم اتاق بودم و مدیر و ناظم بارها به بهانه‌های متفاوت به اتاق ما می‌آمدند. بار آخر ساعت دو شب بدون در زدن و اجازه وارد اتاق شدند و دوستم روی تخت من بود. شب از هم جدا شده و به اتاق‌های دیگری برده شدیم و از والدین ما هم خواسته شد تا به مدرسه بیایند. به این ترتیب خانواده‌ها هم به موضوع پی بردند. گوشی‌ تلفن همراه من را باز کرده و عکس‌های خصوصی ما را برای خودشان فرستادند! کاری که اصلا اجازه آن را نداشتند. نهایتا به مدت ۳ روز از مدرسه اخراج شدیم. سال بعد هم از ثبت نام ما جلوگیری شد و من به مدرسه دیگری رفتم.»
در مواردی دانش آموزان قربانی خشونت سایر همکلاسی‌ها می‌شوند. با این وجود مسئولان مدرسه با شماتت قربانی او را مسئول آزار جنسی و خشونت رخ داده قلمداد می‌کنند. تینا، شهروند ترنس اهل اصفهان در دوران مدرسه بارها مورد آزار قرار گرفته بود، با این حال، خود او از حضور در مدرسه محروم شده و تنها حق شرکت در امتحانات نهایی را داشت.
او در این خصوص به هرانا گفت: «تاکید آنها بر این بود که حالات و رفتار من باعث ایجاد فساد بین دانش آموزان شده و با این مغلطه که چرا سایرین مورد این خشونت‌ها قرار نمی‌گیرند من را شماتت می‌کردند که مشکل از من است. یک بار توسط یکی از دانش آموزان در مدرسه به شدت مورد ضرب و شتم قرار گرفتم، ناظم با آنکه شاهد ماجرا بود حتی حاضر نشد به من کمک کند!»

این رفتار مسئولان مدرسه شرایط را برای کودکان و نوجوانان ال‌جی‌بی‌تی‌کیو دشوارتر کرده و در معرض خشونت بیشتری از سوی سایرین قرار می‌گیرند. اهورا شهروند ترنس اهل پیرانشهر که به دلیل همین آزار و خشونت‌ها منزوی شده و روابط دوستی خود را به چند تن محدود کرده بود، به دلیل درگیری دو دانش آموز دیگر به مدت یک ماه از مدرسه اخراج شده بود.

اهورا درباره تجربه خود به هرانا گفت: «دوست نزدیک و صمیمی من به دلیل مشکلات شخصی خودش با یکی از کسانی که همیشه با قلدری من را مورد آزار قرار می‌داد درگیر شد. اصلا دلیل دعوا به من ارتباطی نداشت اما وقتی که آنها را به دفتر مدرسه بردند فردی که مقصر درگیری بود ادعا کرد که دعوا بر سر من بوده و ما را متهم به رابطه با یکدیگر کرد. با توجه به رفتار و پوشش من مسئولان مدرسه هم حرف او را باور کردند. والدین ما را به مدرسه خواستند. من و دوستم به مدت یک ماه از آمدن به مدرسه محروم شدیم اما عامل دعوا و درگیری بدون هیچ مشکلی از فردایش در کلاس حاضر شد. از طرف دیگر من در خانه هم تحت فشار قرار گرفتم و از پدر خودم کتک خوردم و نهایتا بعد از ۱۵ روز با وساطت و اصرار به کلاس درس برگشتم.»

برخی از نوجوانان تنها با مطرح شدن اتهام گرایش به همجنس که در ادبیات جمهوری اسلامی تحت عنوان «همجنسبازی» مطرح می‌شود در معرض توبیخ، توهین و یا اخراج قرار می‌گیرند. طی هفته‌های اخیر یک دانش آموزان محصل پایه دهم در سنندج تنها به دلیل استفاده از چند نماد رنگین کمانی مورد توبیخ قرار گرفته است. او در این خصوص به هرانا گفت: «من را با گزارش چند تا از همکلاسی‌ها به دفتر مدرسه بردند، آنها گزارش داده بودند که من جوراب رنگین کمانی پوشیده‌ام. مجبورم کردند کفش‌هایم را در بیاورم (البته آن روز آن جوراب‌ها را نپوشیده بودم)، به شدت به من توهین کرده و تحقیرم کردند. به من گفتند مثل پسرها راه می‌روم و رفتار می‌کنم حتی یک مسئول مدرسه به من گفت بهتر است دوست پسرم بگیرم تا این رفتارهایم اصلاح شود!»
این نوجوان که پیشتر نیز به دلیل استفاده از عکس رنگین کمان در پروفایل اپلیکیشن “شاد” مورد توبیخ قرار گرفته بود ادامه داد: «از همه طرف روی من فشار است، خانواده یک طرف، این فشارها و توهین‌ها در مدرسه هم یک طرف دیگر. چرا من باید در این سن این همه فشار و سختی تجربه کنم؟»

لازم به ذکر است که برخی از شهروندان اقلیت جنسی در دانشگاه و یا خوابگاه نیز با فشار حراست مواجه شده و در معرض خطر اخراج قرار می‌گیرند. هرانا به زودی گزارشی مجزا در این خصوص منتشر خواهد کرد.

قوانین در ایران نه تنها در خدمت حمایت از حقوق اقلیت‌های جنسی و جنسیتی نیست بلکه در نقطه مقابل به سلاحی مرگبار علیه آنان تبدیل شده است، بعنوان مثال در فصل اول باب دوم قانون مجازات اسلامی رابطه جنسی رضایتمندانه با همجنس بزرگسال جرم‌انگاری شده و در صورت اثبات، مجازات‌هایی از شلاق تا اعدام را برای افراد پیش‌بینی کرده است. هرانا اردیبهشت‌ماه امسال به مناسبت ۱۷ ماه مه، روز جهانی مقابله با همجنسگراستیزی، ترنس ستیزی و دوجنسگراستیزی گزارشی اجمالی از نقض حقوق جامعه اقلیت‌های جنسی در ایران در بازه زمانی یکساله و همچنین مشخصات شماری از افراد و یا موسسات ناقض حقوق اقلیت‌های جنسی و جنسیتی که توسط دادگستر، بانک اطلاعاتی جامع ناقضان حقوق بشر در ایران جمع آوری شده را منتشر کرد.