زخم کهنهاش این روزها تازه شده، از همان روزی که خبر را در روزنامه هشهری خوانده به ده سال پیش برگشته. همان وقتهایی که پسرک نه سالهاش امید، شبها کابوس میدید و به زور به مدرسه میرفت. همان روزها که برای کم اشتها شدن، ترسو شدن و گوشهگیر شدن پسرش بارها به مطب روان شناس مراجعه کرد و دست آخر پی به راز مهم کودکش برد، رازی که زندگیاش را سیاه کرد.
پسر نه ساله در مدرسه از طرف یکی از معاونان مدرسه مورد تجاوز قرار گرفته بود و تهدید شده بود اگر چیزی بگوید، کشته میشود. او هنوز هم دوست ندارد نام پسرش ، به طور کامل مطرح شود، میگوید: «آنوقت اصلا خبر تجاوز به بچه من رسانهای نشد. الان هم پسرم نوزده ساله است و فکر نمیکنم دلش بخواهد درباره آن روزها چیزی بگویم. طرف اخراج شد اما پسرم امید تا ۱۵ سالگی تحت نظر روانپزشک بود تا بتواند آن روزها را فراموش کند.»
خبر را ابتدا خبرگزاری ایلنا منتشر کرد. مظفر الوندی دبیر مجمع حقوق کودک درباره تجاوز در مدارس، گفت: «از نظر علمی نیز برخی اعتقاد دارند این کششها و گرایشها به صورت دو طرفه در برخی مقاطع سنی وجود دارد. من هم معتقدم تمامی این موارد به زور نبوده و در برخی موارد این گرایش، دو طرفه بوده است.»
دکتر محمد جعفر صفایی روانشناس تربیتی و استاد دانشگاه در گفتوگو با «ایران وایر» درباره این خبر میگوید: «به هیچ وجه نمیتوانیم در مورد این موضوع از تمایل دو طرفه صحبت کنیم. سازمان بهداشت جهانی میگوید هر نوع رفتار جنسی با یک کودک تا سن هجده سالگی حتی اگر با میل خودش باشد، سوء استفاده جنسی محسوب میشود.» او معتقد است که زمانی میتوان از گرایش کودکان صحبت کرد که بچهها در یک گروه سنی همسان براثر کنجکاوی و یا فقدان آموزش مناسب، با یکدیگر رفتارهایی داشته باشند. این نوع گرایش هم بیشتر به دلیل ارضای حس کنجکاوی است.
دکتر رابعه موحد روانشناس و استاد سابق دانشگاه نیز سخنان مظفر الوندی را بی اساس میداند: «کودکان را به راحتی میتوان اغفال و یا جذب کرد اما این به هیچ وجه معنی تمایل جنسی از سوی کودک نمیدهد. تجاوز فقط به رابطهای که با زور و کتک و تهدید با اسلحه و چاقو صورت گرفته شده باشد، گفته نمیشود. یک فرد بزرگسال میتواند کودکان را با فریب وارد رابطه کند. مثلا خارج از رابطه جنسی نقش یک پدر مهربان را برای کودک بازی کند و یا خلاهای عاطفی او را پرکند، در همه این موارد باز هم تجاوز صورت گرفته و مسئولیت انجام این عمل به عهده فرد بزرگسال است، نه کودک زیر هجده سال.»
روان شناسان انگلیسی هم با همکاران ایرانیشان هم عقیده هستند؛ «فی مکستد» (Fay Maxted)، مدیر ارشد سازمان Survivors Trust، درباره این موضوع به «ایران وایر» می گوید: «بچه ها در این سن و سال نمیتوانند در مورد رابطه یا عمل جنسی ای که انجام می دهند، رضایت خود را اعلام کنند یا مسٔولیتش را به عهده بگیرند، و هر کسی هم که خلاف این را ادعا میکند، صرفا دروغ میگوید تا خود را تبرئه کند.»
پدر امید با یاد آوری خاطرات تلخ ده سال پیش میگوید: «من میدانم الان پدر و مادر این بچهها چه حالی دارند. کاش یکی بگوید اگر از دست تان کاری ساخته نیست، لااقل نمک روی زخمشان نپاشید و عصبانیتشان را زیادتر نکنید. آخر بچهها در این سن از مسايل جنسی چه میدانند؟ »
موحد که به عنوان روانشناس در مهدکودک ها هم حضور داشته و رفتار کودکان زیادی را بررسی کرده، معتقد است که بچهها در سنین دبستان از کارکرد دستگاه تناسلی خود آگاهی دارند، اما هرگز نیاز جنسی ندارند « این خنده دار است که بگوییم یک پسر هشت ساله چنان تحت فشار رابطه جنسی بوده که از آقایی سی و چند ساله خواسته با او رابطه جنسی برقرار کند.»
پدر امید با ایران وایر درباره روزهای سخت زندگی می گوید. اینکه پس از این اتفاق، امید به شدت گوشهگیر میشود. اعتماد به نفساش را از دست میدهد و نمیتواند با همسالانش ارتباط برقرار کند. کابوس های شبانه و ترس از جاهای خلوت هم تا سال ها همراهش میماند: «هنوز هم گاهی از چیزهای ساده وحشت میکند. مثلا وقتی برق میرود ابتدا شوکه میشود.» پدر نمیتواند خودش را نگه دارد. صدایش میلرزد و بریده، بریده میگوید: «آخر از خدا بی خبر او را به زیر زمین تاریک مدرسه میبرده و ….»
“کیم لی” (Kim Lee)، روان درمان امور کودکان و نوجوانان و مدیر مؤسسه “مشاوره کودکان” (Children’s Consultancy)، حرف های پدر امید را تائید میکند و به «ایران وایر» میگوید: « ضررهایی که این نوع از سوء استفاده و آزار جنسی میتواند ایجاد کند انواع و اشکال مختلفی دارد. کودکانی که در این موقعیتها قرار میگیرند، همیشه در موضع ضعف اند، و به ندرت پیش میآید که با کسی درد دل کنند؛ این است که محکوم اند در سکوت رنج بکشند. از آثار کوتاه مدت و درازمدتِ سوء استفاده جنسی میتوان به افسردگی، خودآزاری، و اعتیادهای گوناگون اشاره کرد و در مواردی حتی میتواند باعث این شود که قربانیان خود به آزار و تجاوز دیگران روی آورند. در اکثر موارد، این کودکان در آینده وارد روابطی میشوند که مبتنی بر آزار است. به طور کلی، آنها همیشه ضربه دیده هستند، ولی در مواردی تا سالها بعد هم خود را نشان نمی دهد. بنابراین، احتمال بروز مشکلاتِ ذهنیِ درازمدت بسیار بالاست، ولی نکته اصلی ای که میخواهم بر آن تأکید کنم این است که کودکان هرگز مقصر و مسئول نیستند.»
پدر یکی از قربانیان اخیر از روی تغییر رفتار فرزندش پی به موضوع تجاوز برده و بعد از شکایت او، عدهای دیگر از خانواده ها متوجه موضوع شده اند. او به روزنامه شهروند گفته بود: « رفتار فرزندم و یکی دیگر از هم کلاسهایش به شدت تغییر کرده بود و از انجا که بارها ار مشکوک بودن رفتار ناظم حرف زده بودند، به موضوع پی بردیم.»
«فی مکستد» درباره واکنش کودکان قربانی پس از تجاوز میگوید: «در اغلب این جور موارد، قربانیانِ تجاوز خودشان را مقصر میدانند چون فرد متجاوز به آنها این طور القا کرده که تقصیر از خودشان است. این نوع از آزار جنسی مسموم کننده است و کودکان را تا سالها مبتلا و آزرده میکند.»
محمد جعفر صفایی نیز با او هم عقیده است و میگوید: « اغلب کودکانی که مورد تعرض جنسی قرار میگیرند، خودشان را کودکان بدی میدانند که این اتفاق برایشان رخ داده، اما اگر به آنها درست آمورش دهیم و به آنها بگوییم تو در هر لباس و شکل و با هر رفتاری که باشی، همیشه آدم هایی هستند که به رفتارهای غلط تمایل دارند، می توانیم انتظار این را داشته باشیم که آنها بدون احساس گناه، شرم و حقارت، این قبیل اتفاقات را اطلاع دهند.»
این روانشناس در توضیح آموزش و تربیت درست جنسی میگوید: « بحث آموزش و تربیت جنسی از شش سالگی کودک آغاز میشود و تا چهارده سالگی ادامه مییابد. مسائل جنسی باید مثل ریاضیات از پایه آموزش داده شود. یعنی در شش سالگی ابتدا باید به کودک تفاوت راز و موضوع خصوصی را یاد بدهیم. بسیاری از افرادی که از کودکان سوءاستفاده جنسی میکنند این موضوع را به عنوان راز به کودکان تحمیل میکنند در حالی که ما باید به کودک بگوییم در این مورد رازی وجود ندارد و ما یک سری اندام خصوصی در بدن داریم. همان طور که کسی اجازه استفاده از مسواک ما را ندارد، اجازه نزدیک شدن به اندام خصوصی ما را هم ندارد.»
پدر امید موقع خداحافظی دوباره تاکید میکند که از نوشتن نام کامل امید خودداری کنیم. او میگوید: «نگذارید زخم های امید تازه شود.» استان وایر 16 مرداد
آخرین دیدگاهها