۲۰ آذر ۱۴۰۲ روزنامه شرق
گزارش توصیفی و میدانی «شرق» از کمبود شیر خشک در پاییز امسال
اواسط بهار امسال بود که زمزمه‌های کمبود شیرخشک در برخی از مناطق کشور به گوش رسید. در ابتدا گفته شد این کمبود، مربوط به شیرخشک‌های مخصوص، مثلا ویژه کودکان دارای حساسیت یا مشکلات گوارشی است و درباره شیرخشک «ریگولار» یا شیرخشک معمولی مشکلی وجود ندارد.
عمادالدین کاشانی: اواسط بهار امسال بود که زمزمه‌های کمبود شیرخشک در برخی از مناطق کشور به گوش رسید. در ابتدا گفته شد این کمبود، مربوط به شیرخشک‌های مخصوص، مثلا ویژه کودکان دارای حساسیت یا مشکلات گوارشی است و درباره شیرخشک «ریگولار» یا شیرخشک معمولی مشکلی وجود ندارد. بااینحال، گزارش‌ها از کمبود این کالای ضروری به تدریج افزایش پیدا کرد؛ تا جایی که از اوایل پاییز دیگر این موضوع تبدیل به بحث داغ خبرگزاری‌ها و رسانه‌ها شد و به نظر می‌رسید تبدیل به معضلی جدی شده است. گزارش‌های مربوط به کمبود شیرخشک و تصاویر قفسه‌های خالی منتشر می‌شد، اما مصاحبه‌ها و اظهارنظرهای گاه‌و‌بیگاه و بعضا متناقض مسئولان، پاسخ روشنی به چرایی این مشکل نمی‌داد و گاهی حتی سؤالات بیشتری نیز ایجاد می‌کرد. بااینحال، این اولین بار نیست که این اتفاق می‌افتد. «شرق» درباره چرایی شکل‌گرفتن معضلات تکراری و قابل پیش‌بینی در حوزه دارو گزارش می‌دهد
کمبودهای پیش‌بینی‌شده
وقتی در میانه پاییز موضوع کمبود شیرخشک به تیتر اول رسانه‌ها رسید، یکی از اولین واکنش‌ها درباره چرایی این کمبود، از سمت سازمان غذا و دارو بود که در 28 مهر در گفت‌وگو با ایسنا، علت این کمبود را عدم تخصیص بهموقع ارز عنوان کرد. فردای آن روز، نایب‌رئیس انجمن داروسازان تهران، مشکل اصلی را عمل‌نکردن بهموقع بانک مرکزی، گمرک و سازمان برنامه و بودجه به تعهداتشان اعلام کرد. چنین اظهار‌نظرهایی زمانی جلب توجه می‌کند که به یک سال پیش، در بهار 1401 برگردیم. پاسخ مسئولان درباره این موضوع از یک سال پیش تاکنون تقریبا تکراری است. در بهار سال 1401، در پاسخ به کمبودهای شیرخشک رژیمی، در ابتدا بحث عدم تخصیص ارز مطرح شد، سپس سازمان غذا و دارو شکایت کرد که شیرخشک‌های وارداتی از گمرک ترخیص نشده‌اند؛ اما سازمان گمرک پاسخ داد که اشکال از طرف خود سازمان غذا و دارو است. سازمان غذا و دارو هم در پاسخ اظهار بی‌اطلاعی کرد. دست آخر هم برای حل مشکل، واردات شیرخشک آغاز شد.
هانی تحویل‌زاده، رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد، در 24 اردیبهشت 1401 به دنیای اقتصاد گفته بود: «در صورت ادامه این سیاست‌ها، در چند ماه آینده با کمبود جدی شیرخشک در کشور روبه‌رو هستیم». منظور او از «این سیاست‌ها»، قیمت‌گذاری دستوری و فشار سازمان غذا و دارو بر تولیدکنندگان بود که به گفته او، موجب تعطیلی بعضی از خطوط تولید شده بود و همچنین ناکافی‌بودن ارز اختصاص داده‌شده به تولیدکنندگان برای خرید مواد اولیه. پیش‌بینی او درست از آب درآمد و در سراسر پاییز و زمستان 1401، اخبار کمبود شیرخشک (اغلب شیرخشک رژیمی) در برخی مناطق کشور گزارش شد.
نکته شایان توجه این است که دلایل گفته‌شده درباره علل کمبود شیرخشک در تابستان و به‌ویژه پاییز امسال، همان دلیل‌ها هستند. کمبودها از قبل پیش‌بینی شده‌اند؛ هم در سال 1401 و هم امسال. بهمن صبور، نایب‌رئیس انجمن داروسازان تهران، در 29 مهر امسال به فارس گفته بود از بهمن سال گذشته «می‌دانستیم که مشکل کمبود شیرخشک به وجود خواهد آمد». مشکلی که پیش‌بینی شده بود، اما کسی مسئولیت آن را بر عهده نمی‌گرفت.
در 29 مهر سال جاری نیز رئیس انجمن تولیدکنندگان شیرخشک نوزاد در گفت‌وگو با فارس گفته بود: «تولیدکنندگان به دلیل اینکه خانواده‌ها دچار مشکل نشوند، ماه‌ها بدون تخصیص ارز به تولید ادامه دادند؛ در نتیجه انجمن ما به تولیدکننده مواد اولیه اروپا ۶۱ میلیون یورو بدهکار شد. از همین رو سقف اعتباری برخی از شرکت‌ها نیز پر شده است و توانایی تأمین مواد اولیه ندارند. علت اینکه امروز کمبود وجود دارد، دریافت‌نکردن ارز است و برخی شرکت‌ها بدهی سنگین ارزی دارند که سازمان غذا و دارو فقط بخشی از آن را پرداخت کرده است».
این در حالی است که وزیر بهداشت در گفت‌وگویی با ایسنا در 12 اردیبهشت گفت: «با توجه به توافق این وزارتخانه با بانک مرکزی، ۳.۵ میلیارد دلار ارز 28هزارو 500 تومانی برای واردات دارو، تجهیزات پزشکی و شیرخشک نوزادان در سال ۱۴۰۲ اختصاص داده شده که ماهانه حدود ۳۰۰ میلیون دلار آن برای تأمین کامل نیازهای این حوزه اختصاص می‌یابد».
آخرین دیدگاه‌ها