چرا زبان فارسی دانش‌آموزان ایرانی روز‌به‌روز ضعیف‌تر می‌شود؟

 

۱۸.مهر.۱۴۰۳ ایران وایر

سواد فارسی دانش‌آموزان فقط از مرز ناتوانی عبور کرده و آن‌ها در پایان تحصیلات متوسطه، حتی قادر نیستند نیاز‌های نوشتاری خود را برطرف کنند. این جمله خبری، نتایج چند پژوهش صورت گرفته روی دانش‌آموزان در مهارت‌های نوشتن، شنیدن و سخن گفتن به زبان فارسی است. بیشترین ضعف دانش‌آموزان، در خواندن ارزیابی شده است. چرا سواد فارسی دانش‌آموزان ایرانی روزبه ‌روز کمتر می‌شود؟

نتایج آزمون یا مطالعه «پرلز» (PIRLS) که «پیشرفت سواد خواندن» را می‌سنجد و هر پنج سال یکبار برگزار می‌شود، نشان از آن دارد که نمره دانش‌آموزان ایرانی در دو آزمون اخیر، سیر نزولی داشته‌است.

با‌این‌حال تنها آزمون پرلز نیست که ضعف دانش‌آموزان ایرانی در تسلط به زبان فارسی را نشان می‌دهد. پژوهش‌های فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز نشان می‌دهد تنها ۳۰درصد جمعیت دانش آموزان قادرند آموزش‌های ادبی خود را کاربردی کنند و فقط ۴۶درصد از آن‌ها توانایی مکتوب کردن اندیشه‌ها و افکارشان را دارند.

نتایج پژوهش دیگری نیز از فرهنگستان زبان و ادب فارسی که با عنوان «بررسی هویت ملی در کتاب‌های درسی» بر روی ۲۰۰ کتاب درسی دوره متوسطه اول و دوم نظام آموزشی ایران انجام شده، نشان می‌دهد «هیچ نقشه و برنامه‌ای برای پرداختن به موضوع هویت زبانی و ملی در کتاب‌های درسی وجود ندارد.»

دکتر «سعید پیوندی»، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه لورن فرانسه در گفت‌وگو با «ایران‌وایر»، در تحلیل چرایی میزان پایین مهارت دانش‌آموزان ایرانی در خواندن و نوشتن به زبان فارسی می‌گوید:‌«دست‌کم ۴۰درصد از محتوای کتاب‌ فارسی دبستان را مسائل دینی و ایدئولوژیک به خود اختصاص داده که هیچ تناسبی با علائق، نیازها و دنیای دانش‌آموزان ندارد.»

او همچنین تاکید می‌کند: «اگر ما با معضلی نظیر یاد نگرفتن یا بد یادگرفتن زبان فارسی مواجهیم، اول باید آسیب‌شناسی کنیم که محتوا و پیام و کسی که میانجی میان این محتوا و دانش‌آموز است، چه سهمی در بروز این معضل دارد.»