آمار کودکان تهرانی که از اعتیاد و فحشا، می‌میرند

نتایج پژوهشی بر روی نمونه آماری ۱۱۶ نفری از کودکان معتاد ساکن محلات حاشیه‌ای

به گزارش صدای اقتصاد شیوع اعتیاد در میان دانش‌آموزان، هر روز بیشتر می‌شود. این مسئله تا حدی جدی است که حتی در ساخته سیاسی کارگردان نام‌آشنای جبهه و جنگ برای جشنواره فیلم فجر امسال نیز راه یافته است. در دقایق ابتدایی فیلم بادیگارد به کارگردانی و نویسندگی ابراهیم حاتمی‌کیا، همسر حاج حیدر، شخصیت اصلی داستان که معاون یک مدرسه است، دانش‌آموزان دختر مدرسه‌اش را در پارک می‌بیند که در حال خرید مواد مخدر از چند پسر جوان هستند. بسته‌های مواد را از دست آن‌ها قاپ می‌زند و می‌گوید:«مردم! به ولله این‌ها قاتلند.» حالا نیز در آخرین آمار، علی‌اکبر سیاری معاون بهداشت وزارت بهداشت گفته است:«طبق بررسی‌های انجام شده 51.2 درصد دانش آموزان تهرانی قلیان مصرف کرده‌اند. 31 درصد نیز سیگار کشیده‌اند. این آسیب جدی است. 90 درصد کسانی که معتاد به سیگار هستند نیز مصرف آن را از سنین کمتر از 18 سال شروع کرده‌اند.»

چهار نفر از کل کودکان مراجعه کننده به دلیل اعتیاد فوت شدند و پنج کودک مادر شده اند و نوزاد معتاد به دنیا آوردند، پنج کودک به فحشا روی آورده، 16 کودک کارتن خوابی را تجربه کردند

امروز نیز  نشست “بررسی اعتیاد کودکان و رویکرد خدمات و درمان آن” توسط جمعیت دانشجویی امام علی برگزار شد و در آن جزئیات پژوهشی که بر جزییات این پژوهش را که بر روی نمونه آماری 116 نفری از کودکان معتاد ساکن محلات حاشیه‌ای و آسیب خیز صورت گرفته بود، تشریح شد. 

مریم کیایی، یکی از اعضای اصلی جمعیت امام علی، نتایج این پژوهش را چنین تشریح می‌کند:«میانگین سن اعتیاد این کودکان هفت سال و از بارزترین علل اعتیاد آنها معتاد بودن پدر و مادر و یا تولد با اعتیاد بوده است، این درحالیست که 47 درصد از این کودکان فاقد اوراق هویت بوده و 36 درصد از کودکان بالای هفت سال هرگز به مدرسه نرفته بودند. این تحقیق نشان می‌دهد کودکان مبتلا به اعتیاد از ابتدایی ترین حقوق خود محروم هستند. از اقدامات جمعیت سپردن این کودکان به مراکز درمانی، کمپ های ترک اعتیاد و درمان به کمک نگهدارنده ها بوده است، با وجود موفقیت در درمان، در حال حاضر محدودیت ها و عدم همکاری مسئولین در بخش مددکاری ، موجب بازگشت مجدد برخی از این کودکان به اعتیاد شده است. در بازه‌ای شش ماهه از سال 93 تا مرداد امسال، مراجعه کودکان مبتلا به اعتیاد به مراکز جمعیت امام علی 22 مورد بوده، علاوه بر آن چهار نفر از کل کودکان مراجعه کننده به دلیل اعتیاد فوت شدند و پنج کودک مادر شده اند و نوزاد معتاد به دنیا آوردند، پنج کودک به فحشا روی آورده، 16 کودک کارتن خوابی را تجربه کردند؛ این در حالی است که با تشدید آسیب‌های این معضل در میان کودکان هنوز هماهنگی سازمانهای گوناگون و افزایش عملکرد بعضی سازمانها آن طور که باید صورت نگرفته است و شاهد سرنوشت دردناک کودکان مبتلا به اعتیاد هستیم. در حال حاضر در حوزه درمان و پیشگیری از عود مجدد بیماری اعتیاد کودکان مشکلات زیادی وجود دارد، جمعیت دانشجویی و مردمی امام علی (ع)،یک NGO با امکانات و پرسنل محدود است؛ به همین دلیل نمی‌توانیم کار اجرایی زیادی را در این زمینه به انجام برسانیم بلکه بیشتر سعی داریم مطالعات، تحقیقات و مشاهدات خود را در جامعه اطلاع رسانی کنیم.کشور در ایجاد مراکز درمان اعتیاد ویژه کودکان نیاز دارد و اگرچه از سال 93 در سه استان کشور این مراکز ایجاد شده است اما همچنان این نیاز در کشور به شدت احساس می شود.»

 محبوبه فیروزکوهی مقدم؛ فوق تخصص روانشناسی کودک و نوجوان نیز در نشست امروز صحبت‌هایی در خصوص وضعیت کودکان معتاد در سطح کشور داشت. او در رابطه با اولویت رفع نیاز بخصوص تامین امنیت، به موفقیت نسبی طرح ساماندهی کودکان و نوجوانان خیابانی معتاد در زاهدان اشاره کرد و گفت:راه حل دریافت نتیجه مناسب در چنین اقدام هایی همکاری و تامین زیرساختها و بسترسازی مناسب است.

فیروزکوهی که یکسال است به عنوان درمانگر در مرکز ترک اعتیاد کودکان سیستان و بلوچستان در حال فعالیت است در ادامه گفت:«از آذر ماه سال گذشته طی نیازسنجی در استان سیستان و بلوچستان متوجه شدیم که تعداد کودکان خیابانی در این استان رو به افزایش بوده و با نگرانی استانداری و سایر مسئولان طی همکاری با ستاد مبارزه با مواد مخدر، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان بهزیستی کشور در این طرح یک مرکز برای دختران و یک مرکز برای پسران زیر 18 سال مبتلا به اعتیاد در نظرگرفته شده است. درصد کمی از این کودکان به طور اختیاری توسط والدین به مرکز آورده می‌شوند. این در حالیست که اکثریت آنها به طور اجباری توسط نیروی انتظامی دستگیر شده و با حکم قاضی به بهزیستی ارجاع و سپس به بیمارستان فرستاده شده و مراحل ترک را طی می‌کنند. اکثر این کودکان از نیازهای اولیه محرومند به طوری که در هنگام ارجاع به بیمارستان علیرغم اینکه از شرایط و ترک اجباری خود ناراضی هستند اما به علت تامین نیازهای اولیه‌شان در بیمارستان، از ورود به چرخه درمان احساس رضایت می‌کنند. در مرحله اول در واحد دختران 26 کودک معتاد حضور داشته است؛ گفت: 13 مورد از این کودکان ترک کرده‌اند. این افراد در سه ماهه اول پس از سم زدایی در مرکز بهزیستی اقامت داشته و در طی این دوره اقامت سه ماهه کاملا پاک هستند و سپس با پیگیری‌های بهزیستی چنانچه خانواده فرد سالم باشد به خانواده تحویل داده شده و در صورت عدم وجود خانواده سالم به مراکز دائمی بهزیستی ارجاع داده می‌شوند. نیاز است که فرایند تعیین صلاحیت در کشور اصلاح شود و تا زمانی که مطمئن نشدیم خانواده‌ای صلاحیت نگهداری از فرزندش را دارد، فرزند به آنها داده نشود. زیرا برای مثال از 26 کودک گروه اول سه مورد را به خانواده تحویل دادیم که متوجه شدیم که آنها مجددا از منزل فرار کرده و دو نفر آنها دچار عود مجدد شده‌ و از ابتدا وارد چرخه درمان شده‌اند.»

زندگی در محله‌های معضل‌خیز با خانواده‌هایی که درگیر آسیب‌های شدید اجتماعی هستند، جزء اصلی‌ترین عوامل اعتیاد کودکان است. بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد بچه‌های این محله‌‌ها حتی محیط بازی کردن‌شان نیز با اعتیاد عجین شده است. 

آینده‌نگر، ماهنامه اتاق بازرگانی تهران در گزارشی میدانی از محله لب‌خط تهران نوشته است:«چهار پسربچه دور دو تاب کوچک جمع شده و با صدای بلندی بازی می‌کنند. پارک کوچک است و اطراف آن، یکی دو لباس کهنه و چند کارتن روی زمین افتاده است. ساعت حوالی 5 عصر است و کمی تا تاریکی کامل هوا باقی مانده است. یکی از بچه‌ها که پوست سفید و چشم‌های آبی دارد می‌گوید:«این‌جا الان خلوت است. هوا که تاریک می‌شود، یک عالمه معتاد می‌آیند. چند نفری زیر پتو و کاپشن جمع می شوند و می‌کشند. الان شب‌ها خیلی کم‌شده‌اند، چند هفته پیش آمدند گرفتندشان. همه را دستبند زدند بردند. فقط یکی از آن‌ها را که معتاد نبود و پلاستیک‌فروشی می‌کرد، زودتر آزاد کردند.» پسربچه‌ای که قد کوتاهی نسبت به دوستش دارد می‌گوید:«من از این بزرگ‌‌ترم کلاس ششم هستم، بهتر می‌دانم. معتادها خیلی زیاد بودند اما ما از آن‌ها نمی‌ترسیم. اصلا معتاد که ترس ندارد، همه جا هست دیگر، تازه آن‌ها از ما می‌ترسند. قبلا که زیاد بودند تیرکمان درست می‌کردیم با سنگ می زدیم‌شان. یکی اینجا بود که همیشه دختربچه‌ها را گاز می‌گرفت. یک بار خواست خواهر من را گاز بگیرد، اما آبجیم عین جت دوید و به ما گفت، آمدیم زدیم‌شان.» پسربچه دیگر، یک دستش را به شکل وسیله‌ای در می‌آورد و جلوی دهانش می‌برد، دست دیگر را نیز با حالتی خاص جلوی آن می‌گیرد و می‌گوید:«این شکلی مواد می‌کشند. البته نوع کشیدن جنس‌های مختلفش فرق دارد. البته ما فقط دیده‌ایم‌ها! واگرنه از بوی قلیان هم حال‌مان بد می‌شود.»صدای اقتصاد 25 بهمن