والدین از آسیب‌های اجتماعی بازی‌های رایانه‌ای غافل هستند
فرستنده: لیلا سعادت
هیجانات نابجا باعث به هم ریختگی اعصاب کودک می‌شود
یک روانشناس کودک، عدم تحرک تمام اعضای بدن در بازی‌های رایانه‌ای را مهم‌ترین آسیب دانست و افزود: یک جا نشستن می‌تواند عامل بسیاری از بیماری‌های جسمی برای نوجوانان باشد، درحالیکه فعالیت ذهنی در فعالیت‌های علمی بسیار بیشتر است و اخیرا غربی‌ها به سمت تولیدات بازی‌هایی رفته‌اند که در کنار مدرن بودن، کودکان و نوجوانان به وسیله ابزارهای کامپیوتری تحرک و جست‌وخیز هم داشته باشند، اما متاسفانه در ایران کمتر به این بازی‌ها توجه شده است.
حمیدرضا دائمی در گفت‌وگو با خبرنگار«جوانان» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، گفت: بازی ابعاد گوناگونی دارد و علاوه بر بعد تفریح، شادی و تخلیه هیجان باید یک هدف را نیز دنبال کند تا ذهن کودک را پرورش دهد و درعین حال باعث فعالیت بدنی کودک نیز باشد.
هیجانات نابجا باعث به هم ریختگی اعصاب کودک می‌شود
وی با بیان اینکه تخلیه هیجانات برای کودک لازم است، افزود: گاهی این هیجانات نابجا تحریک می‌شود و باعث به هم ریختگی اعصاب کودک می‌شود خصوصا شکست‌هایی که کودک در بازی می‌خورد و او را به تلاش وا می‌دارد؛ درحالیکه این تلاش‌ها واقعی نیست باعث فشارعصبی به کودک می‌شود.
دائمی افزود: رعایت رده بندی سنی بازی‌ها برای کودکان و نوجوانان بسیار با اهمیت است، چرا که در یک بازی و در فضای حقیقی کودک صرفا در حد توانایی‌اش می‌تواند بازی کند و شاید همین امر سبب انگیزه برای رشد کودک شود؛ اما بازی کامپیوتری مناسب سن کودک نیست و فقط فشارهای عصبی به کودک وارد می‌شود و او را از بازی دلزده می‌کند و نمی‌توان به نقاط ضعف و قوت خودش پی ببرد.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی ادامه داد: برای تالیف کتاب درباره رده‌بندی سنی آن چندین متخصص اظهارنظر می‌کنند، بنابراین باید در بازی‌های رایانه‌ای نیز یک نظارت دقیق صورت بگیرد و متخصصین در خصوص رده‌بندی سنی این بازی کار کارشناسی انجام دهند و خانواده‌ها نیز در خرید بازی مناسب توجه لازم را داشته باشند.
وی افزود: برای تولید بازی‌های داخلی باید روانشناسان متخصص در امور کودک و بازی، با سازندگان این بازی‌ها یک کارگروه تشکیل دهند تا بتوانند نیازهای سمن‌های مختلف را به خوبی شناسایی کنند و بازی‌های خیلی ساده و یا پیچیده طراحی نکنند.
دائمی با تاکید بر اینکه باید سن ورود جوانان به جامعه را کاهش داد، افزود: باید در سنین کودکی و نوجوانی فرد وارد اجتماع شود و جامعه را تجربه کند، اما متاسفانه در ایران افراد در سن بیست سالگی تازه وارد جامعه می‌شود.
این روانشناس کودک با بیان اینکه یادگیری اجتماعی مسئله مهمی در بازی کودکان است، تصریح کرد: زمانی که الگوی خشونت به کودک ارائه شود و افراد به وسیله خشونت به اهدافشان برسند، این مسئله در یادگیری اجتماعی کودک تاثیرگذار است و متاسفانه این امردر فیلم‌های تلویزیونی نیز دیده می‌شود. تحقیقات نشان داده است گروهی از کودکان که برای خشونت پاداش دریافت کرده‌اند در مقابل گروهی که پاداش دریافت نکرده‌اند، درآینده برای رسیدن به اهدافشان با خشونت بیشتری عمل می‌کنند.
بازی‌های رایانه‌ای کودکان را از رشد اخلاقی، عاطفی، اجتماعی و شناختی باز می‌دارد
دائمی با بیان اینکه در بازی‌های کودکانه رشد اخلاقی، عاطفی، اجتماعی و شناختی حاصل می‌شود، تاکید کرد: اما در بازی‌های رایانه‌ای این مسائل دیده نمی‌شود چرا که قهرمان مجازی نمی‌تواند زمینه‌ساز رشد اخلاقی و رشد اجتماعی و شناختی کودک شود. وجود این چنین الگوهایی برای کودکان قطعا در بزرگسالی و حضور در اجتماع و رفتار با همسر و فرزندان موثر است.
این روانشناس کودک با اشاره به رفتارهای تبعیض‌آمیز جنسیتی در خانواده و جامعه، گفت: متاسفانه در جامعه ما پسران جایگاه بالاتری دارند و حتی بعضی مشاغل فقط مختص پسران است، همین نگرش باعث می‌شود تا دختران به سراغ رفتارهای پسرانه بروند. زمانی که ویژگی‌های پسرانه مورد تشویق قرار می‌گیرد و به ویژگی‌های دخترانه در کنار آنها توجه نمی‌شود، باعث می‌شود تا امروزه شاهد این باشیم که حتی پوشش دخترهای جامعه نیز به سمت پوشش پسرانه سوق پیدا کند.
استاد دانشگاه علامه طباطبایی در مورد جذابیت‌های جنسی در بازی‌های رایانه‌ای، اظهار کرد: غربی‌ها آموزش‌های جنسی را از سنین دبستان شروع می‌کنند و در بازی‌های رایانه‌ای دست به افراط‌گری می‌زنند و باعث بلوغ زودرس کودک می‌شوند و این مسئله می‌تواند کودک را از خیلی مسائل بازدارد. امروزه خود غربی‌ها هم متوجه غلط بودن نظریاتی همچون نظریات فروید که بر عدم ناکامی کودک در مسائل جنسی تاکید دارد، شده‌اند و شاهد از هم پاشیدگی خانواده‌ها هستند.
وی افزود: آموزش جنسی برای کودک و نوجوان باید متناسب با سن او باشد و عجله کردن در این زمینه اثرات مخربی بر روان کودک دارد.
والدین از آسیب‌های اجتماعی بازی‌های رایانه‌ای غافل هستند
دائمی با بیان اینکه فضای مجازی و بازی‌های رایانه بسیار جذاب و متنوع هستند و قابلیت پر کردن تمام وقت کودک را دارد، گفت: در مواردی دیده شده است که کودک 14 ساعت پای رایانه نشسته و اگر کودک را به حال خود رها کنیم، تمام زندگی او را فرا خواهد گرفت. والدین نیز فکر می‌کنند چون کودک در گوشه‌ای آرام نشسته و از خطرات بیرون در امان است بهترین شرایط برای او فراهم شده و از آسیب‌های اجتماعی بازی‌ها غافل هستند.
وی افزود: تجربه 20 ساله من در مراکز مشاوره نشان داده است که والدین به دنبال آن هستند تا وظایفشان را بر عهده دیگران بیندازند و اشتغال بیش از حد باعث شده تا والدین برای انجام تکالیف خود به سمت سازمان‌ها و ابزارهای مختلف بروند و از مسئولیت خود سرباز زنند. در حالیکه پدر و مادرها موظفند برای فرزندانشان وقت بگذارند خصوصا قبل از سنین نوجوانی، کودک نیازمند این است که همچون سه وعده غذایی در چندین نوبت والدین با او همبازی شوند تا در شکل‌گیری شخصیت اجتماعی کودک دخیل باشند.
این روانشناس کودک با بیان اینکه در دین اسلام توجه به کودکان بسیار تاکید شده و رفتار پیامر اسلام الگوی مناسبی در این زمینه است، افزود: پیغمبر خدا با حسنین همبازی می‌شد و حتی زمانی که آنها دوست داشتند سوار بر مرکبی بشوند، خود را خم می‌کرد و آنها را بر دوش خود می‌گذاشت. همچنین پیامبر با کودکان کوچه و خیابان نیز همبازی می‌شد و حتی آن را از نماز اول وقت نیز با اهمیت‌تر می‌دانست و تمام این موارد نشان‌دهنده لزوم توجه نه تنها به کودک خودمان بلکه به کودکان اطرافمان است. ایسنا 11 مهرماه
آخرین دیدگاهها