پیامد آلودگی هوا؛ شبح سرطان بالای سر تهرانی‌ها
فرستنده: بهادور تهی
تهران بیشترین تعداد کودکان سرطانی را در دنیا دارد.
: «ماه گذشته سازمان بهداشت جهانی رسما اعلام کرد که آلودگی هوا یکی از عوامل سرطان است. الان در هر خانواده یک نفر سرطان دارند. تهران بیشترین تعداد کودکان سرطانی را در دنیا دارد. چند وقت پیش من در محک بودم و یکی از بچه‌ها پیش من آمد و گفت که راست است که آلودگی هوا باعث سرطان من شده؟ این جمله برای من خیلی سنگین و ناراحت کننده بود.»
این جملات، بخشی از سخنان حیدرزاده، مدیرکل محیط زیست استان تهران است که دی ماه سال جاری در گفت‌و‌گو با تارنمای خبرآنلاین است مطرح کرده بود.
وی با اعلام این هشدار که نشست زمین، تهران را در آستانه بیابان شدن قرار داده است، گفته بود:«در دی ماه، هوای ۲۴ روز مستمر در شرایط ناسالم بوده؛ یعنی همیشه شاخص آلودگی هوا بالای ۱۰۰ بود. در استان خراسان رضوی هم به همین صورت است. به نظر من اگر سوخت و خودروهای فرسوده را هم درست کنیم بازهم مشکلات باقی می‌مانند. مشکل اصلی این است که ما آلودگی خاک و آب هم داریم و به نظرم مشکل آلودگی هوا بعد از آنهاست.»
مردم نمی‌دانند باید کودک بیمار خود را ببرند؟
در دولت محمود احمدی‌نژاد، هرگاه میزان آلودگی هوا افزایش می‌یافت مسئولان شهری تصمیم می‌گرفتند خودرو‌ها از در خانه زوج و فرد شوند و مدارس ابتدایی و مهدکودک‌ها تعطیل شوند. اگرچه این تصمیم هنوز اجرا می‌شود. اما زوج و فرد کردن خودرو‌ها تاکنون، کمکی به کاهش میزان آلودگی هوا درکلان شهر‌ها نکرده است.
آیا به راستی، حل مشکل آلودگی هوای تهران امکانپذیر است؟ بسیاری از شهرهای دنیا توانسته‌اند به سادگی این مشکل را حل کنند اما در تهران سالهاست این مشکل، حل نشده باقی مانده است.
معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت از محیط زیست ایران، یکم بهمن ماه، در سخنانی «راه‌حل سریع» برای گریز از آلودگی هوای پایتخت را خروج از تهران دانسته بود. توصیه ابتکار بیشتر، متوجه خانواده‌هایی بود که کودک بیمار یا خردسال دارند.
محمد آقازاده، روزنامه نگار باسابقه ساکن تهران در واکنش به سخنان اخیر معاون رئیس جمهور ایران در پستی عمومی که در صفحه فیس بوک خود منتشر کرد می‌گوید: «احمدی‌نژاد هزار عیب داشت ولی یک حسن داشت که گوش‌های ما را نسبت به حرف‌های یاوه حساس کرد.»
وی می‌افزاید: «خانم معصومه ابتکار، معاون رئیس جمهوربرای حل مشکل آلوده گی هوا توصیه طلایی ارائه داده و ازما به عنوان شهروند خواسته‌اند از تهران برویم، ایشان حتماً باید برای طرح ابداعیشان که حاصل نبوغ بیش از حد است جایزه نوبل بگیرند، البته من طرح اعجاب آور ایشان را پذیرفته‌ام ولی مانده‌ام از تهران باید کجا بروم، ولی هر چه فکر کردم به جایی نرسیدم، البته ایشان مسئول تصمیم گیری فردی ما نیستند شعار ندهند، عمل کنند، کجا بروند، فکر می‌کنید مردم نمی‌دانند باید کودک بیمار خود را ببرند، امکانات می‌خواهد، پول می‌خواهد و تازه گرفتاری شغلی خانواده‌ها را چه باید کرد، یک مقام مسئول باید مسئولانه حرف بزند و اگر این توصیه را می‌کند اطلاع دهد تسهیلاتی برای این خانواده‌ها در نظر گرفته شده است.»
تهران در جایگاه نخست شیوع سرطان کودکان
سال ۱۳۸۹ بود که تعداد روزهای آلوده و تعطیل شدن پایتخت در تهران به اوج خود رسیده بود. محمد حسین شهریاری، رئیس وقت کمیسیون بهداشت و درمان مجلس سال در همان روز‌ها، گفته بود نزدیک به چهارهزار نفر از پایتخت نشینان به خاطر سموم موجود در هوا، مرده‌اند. البته این آمار، از سوی مراکز مستقل و برخی دیگر از نمایندگان مجلس ازجمله انوشیروان محسنی بندپی نیز تایید شد. ولی در همان روز‌ها بلافاصله وزارت بهداشت، آن آمار را تکذیب و اعلام کرد که کسی به خاطر آلودگی هوا نمی‌می‌رد و آلودگی هوا تنها باعث بروز مرگ در برخی بیماران می‌شود.
اکنون به آلودگی ناشی از سوخت‌های فسیلی در تهران و دیگر شهرهای ایران، ریزگردهای عربی نیز افزوده شده‌اند. ریزگردهایی که با گذر از استان‌های غربی، شمال غرب و جنوب غربی، این روز‌ها به شهرهای مرکزی و حتی پایتخت نیز رسیده‌اند.
خبرگزاری مهر، دوم بهمن ماه به نقل از کاوه جاسب، رئیس پیشین بیمارستان شفا در استان خوزستان نوشت: «آمار‌ها نشان می‌دهد که مراجعات جدید بیماران سرطانی بیمارستان شفا در سال‌های ۷۵ تا ۹۱ حدود ۵۰۰ درصد افزایش داشته است.»
وی ارتباط منطقی و مستقیمی میان افزایش تعداد بیماران سرطانی و تعداد روزهای وقوع پدیده گرد و غبار در استان خوزستان دانسته بود.
اهواز در بین شهرهای ایران، نه تنها رکورد آلودگی هوا را در سطح ملی شکسته، بلکه به گفته سازمان بهداشت جهانی اکنون آلوده‌ترین شهر جهان است.
«م، ج» یکی از محققان ارشد اداره کل محیط زیست استان تهران که نخواست نامش ذکر شود با اعلام این هشدار که «سونامی سرطان کودکان» در تهران مدت هاست آغاز شده است به جرس می‌گوید:«باوجودی که مسئولان وزارت بهداشت و ادرات محیط زیست تهران و کلان شهرهای دیگر ایران نسبت به این موضوع آگاهی دارند اما به قول خودشان نمی‌خواهند سیاه نمایی کنند.»
به گفته این کار‌شناس، بررسی آمار‌ها نشان می‌دهد که از سال ۱۳۸۹ تا کنون میزان شیوع سرطان در بین کودکان تهرانی افزایش چشمگیری داشته است به طوری که به جرات می‌توان گفت که تهران در رده کودکان سرطانی در بین کشورهای منطقه در جایگاه نخست قرار دارد.
خبرگزاری فارس، دوم بهمن ماه جاری به نقل از عظیم مهرور، رئیس بیمارستان فوق‌تخصصی محک، نوشته بود: «آلودگی هوا به دلیل داشتن بنزن و ذرات معلق در ابتلای کودکان به سرطان بسیار مؤثر است و گاهی اوقات منبع فشارهای قوی برق که در محدوده نزدیک به سکونت مردم نصب می‌شود و حریم قانونی در این مورد رعایت نمی‌شود، بر ابتلای کودکان به سرطان خون تأثیر می‌گذارد.»
وی در مورد اینکه آیا تعداد کودکان سرطانی در این مدت افزایش یافته، گفته بود: «افزایش بیماران هم به دلیل شرایط محیطی است و هم به دلیل کنترل بیماری‌های عفونی، تا چند سال پیش، بیماری‌های اسهال و عفونی داشتیم که کودکان را از بین می‌برد، اما اکنون این بیماری‌ها کنترل شده و سرطان خود را نشان می‌دهد.»
قوام نصیری، رئیس پیشین مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه مشهد نیز معتقد است:«در سال‌های اخیر، سرطان‌های مغز استخوان در اطفال و سرطان‌های ریه در بزرگسالان افزایش شدیدی داشته که ما یکی از علل آن را آلودگی هوا می‌دانیم.»
«م، ج» پژوهشگر اداره کل محیط زیست استان تهران در ادامه گفتگوی خود به جرس می‌افزاید: «چند وقت پیش شنیدم که یک مقام غربی در گفتگو با یک نشریه امریکایی در سخنانی گفته بود این همه اصرار بر تحریم و فشار اقتصادی به ایران نداشته باشید تا چند سال دیگر با ادامه وضعیت الودگی هوا و روند خشکسالی دیگر از ایران چیزی باقی نمی‌ماند. نمی‌دانم آیا این سخنان صحت دارد یا نه اما آیا از دیدگاه شما با ادامه این روند، با وجود مشکلات بسیار زیست محیطی در تهران، کلان شهر‌ها، خشکسالی دریاچه‌ها و تالاب‌ها دیگر امیدی به بهبود این وضعیت وجود دارد؟»
گزارش بانک جهانی در سال ۲۰۰۶ نشان داده است که دولت ایران ۸ میلیارد دلار خسارت ناشی از آلودگی هوا متحمل شده است. گزارش وزارت بهداشت نیز نشان می‌دهد ماهانه به صورت میانگین ۲۲۷ مرگ منتسب به آلودگی هوا در تهران داشتیم آمار تکان‌دهنده‌ای که باید دو هزارو ۵۲۰ مورد بستری شدن ناشی از بیماری‌های قلبی در سال و چهار هزارو ۵۲۵ مورد بستری بر اثر مشکلات تنفسی را به آن افزود.
م، محمدی، ۳۲ ساله، فارغ التحصیل رشته حسابداری که در یک موسسه مالی در خیابان مطهری تهران کار می‌کند به جرس می‌گوید: «از سال ۸۹ با وارد شدن سوخت تولیدی از پتروشیمی‌ها ذرات معلق چندین و چند برابر افزایش پیدا کرد. پدر من در زمستان همان سال براثر ابتلا به سرطان ریه ازدنیا رفت. بقیه اعضای خانواده و شهروندان تهرانی نیز هم در این چند سال، با ادامه این روند در حال جان دادن تدریجی هستیم. یک نوع مرگ و قتل خاموش و تدریجی.»
ایران در سال ۲۰۱۵ با سونامی سرطان روبه‌رو می‌شود
افزایش شمار بیماران مبتلا به سرطان در تهران و برخی کلانشهر‌ها، نگرانی‌هایی درباره گسترش پدیده‌ای ایجاد کرده که از آن به عنوان «سونامی سرطان» یاد می‌کنند.
کاظم ندافی، رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در آبان ماه سال جاری اعلام کرد که ابتلا به سرطان‌هایی چون سرطان ریه به دلیل آلودگی هوا افزایش یافته است.
پیام آزاده، دبیر هشتمین همایش سالانه انجمن سرطان ایران نیز آذرماه سال گذشته در سخنانی گفته بود:«در ۳۰ سال گذشته سرطان در ایران با رشد وحشتناکی روبرو بوده به طوری که اکنون بیش از ۵۰۰ هزار نفر در کشور به سرطان مبتلا هستند.»
«بهمن، س» یک فوق تخصص بیماری‌های ریوی نیز ضمن هشدار نسبت به افزایش میزان ابتلا به انواع سرطان‌ها در ایران بر کاهش سن ابتلا به سرطان تاکید کرده و به جرس می‌گوید: «بررسی میزان مراجعات بیماران به کلینیک‌ها و بیمارستان‌ها بیانگر افزایش ابتلا به سرطان درایران است که تنها مختص به سرطان ریه نیست اما به طور حتم، بین افزایش سرطان در کشور با موضوع استفاده از بنزین غیراستاندارد وآلودگی هوا ارتباطی مستقیم وجود دارد.»
پیش از این نیز برخی مقام‌ها یا پزشکان دیگر دربارهٔ موج ابتلا به سرطان در ایران هشدار داده‌اند.
تارنمای خبرآنلاین به نقل از صدرالدین علیپور، مدیرعامل مراکز معاینه فنی خودروهای تهران نوشته است:«به دلیل افزایش آلاینده‌های هوا متاسفانه آمار بیمارهای سرطانی عجیب و غریب به صورت وحشتناکی رشد یافته است به طوری که پزشکان در این عرصه دچار شوک شده‌اند. تعجب من از افرادی است که خود در این محیط زندگی می‌کنند اما، قانون افزایش سن معاینه فنی را تصویب می‌کنند.»
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، پروفسور ناصر پارسا، عضو انجمن سرطان‌شناسی آمریکا خردادماه ۱۳۹۱ در یک سخنرانی در دانشگاه آزاد بروجرد، شمار بیماران سرطانی به ویژه در ایران را رو به رشد دانسته و هشدار داده بود که در سال ۲۰۱۵ ایران با «سونامی سرطان» روبه‌رو خواهد شد.»
هم‌اکنون بیماری سرطان سومین عامل مرگ و میر در ایران است و تصادفات و بیماری‌های قلبی به ترتیب در رتبه نخست و دوم قرار دارند. گفته می‌شود، روزانه نزدیک به ۱۰۵ نفر به دلیل سرطان در ایران جان خود را از دست می‌دهند.
حمید امامی، یک متخصص رادیوتراپی، اونکولوژی و سرطان به خبرگزاری ایمنا یکی از دلایل افزایش تعداد بیماران سرطانی را افزایش روز به روز جمعیت و دلیل دیگر را صنعتی شدن کشور دانسته و گفته بود در نتیجه مواد شیمیایی و مواد زاید کارخانجات وارد هوا، آب و زمین آلوده شده و از راههای مختلف به بدن انسان وارد می‌شوند و ایجاد سرطان می‌کنند.
به گفته وی، شایع‌ترین نوع سرطان در زنان ایرانی، سرطان سینه و در بین مردان سرطان‌های پروستات و ریه بوده و در درجه دوم، سرطان روده بزرگ هم در زنان و هم در مردان شایع است.
محمدرضا زاهدپور انارکی، متخصص بیماری‌های داخلی و فوق تخصص بیماری‌های ریوی نیز در گفتگو با فرارو آلودگی محیط زیست و وجود آلاینده‌های خطرناک در هوا را فاکتورهای مهمی در بروز سرطان ریه دانسته و گفته است: «ترکیبات بنزن و استفاده از روغن‌های سنگین در موتور سیکلت در ایجاد سرطان ریه نقش دارند.»
هرچند، آمار دقیقی از میزان مرگ و می‌رهای ناشی از آلودگی هوا در ایران وجود ندارد، ولی برپایه آمارهای منتشرشده از سوی وزارت بهداشت سالانه بیش از ۴۶۰۰ تن از شهروندان ایرانی به خاطر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. جرس05 بهمن ماه
آخرین دیدگاهها