خودکشی و افسردگی نوجوانان؛ بحران خزنده جدید در ایران

۱۳ آذر ۱۴۰۲ ایران وایر

این گزارش درباره شیوه افسردگی و اقدام به خودکشی در میان نوجوانان ایران است که بنابر گزارش‌های رسمی و غیررسمی، آمار آن در کشور به‌شکل نگران کننده‌ای بالا رفته است.

یک روان‌درمانگر متخصص کودکان و نوجوانان به «ایران‌وایر» می‌گوید طی یک سال گذشته با افراد زیر ۱۸ سال بسیاری مواجهه داشته است که اقدام به خودزنی یا خودکشی ناموفق کرده‌اند.

او در عین حال می‌گوید در مقایسه با ۲ سال گذشته، نوجوانانی که از افسردگی رنج می‌برند و مراجعین او هستند، افزایش قابل ملاحظه‌ای داشته است. به گفته او، نوجوانان در ایران از مشکلات بسیاری رنج می‌برند که به آن‌ها توجه نمی‌شود.

برای حفظ امنیت این فرد، نام مستعار «فرشته» برای او انتخاب شده است.

«علی ناظری»،‌ دبیر علمی سی و نهمین کنگره روانپزشکان ایران، شهریور ۱۴۰۲ اعلام کرد در ۲۶ سال گذشته، آمار افسردگی در ایران دو برابر شده است.

رییس انجمن علمی روانپزشکان ایران هم از اضطراب و افسردگی به‌عنوان شایع‌ترین اختلالات روانی در کشور نام برد. به گفته «وحید شریعت»، شیوع اختلالات روانی درصد قابل توجهی در سال‌های گذشته افزایش یافته است. هم‌زمان رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران اعلام کرد آمار خودکشی در سال ۱۴۰۱، محرمانه شده است.

«شهلا بسته‌حسینی»، روانشناس و مشاور خانواده با تخصص کودکان و نوجوانان، می‌گوید: «طی چند ماه اخیر با نوجوانان تازه وارد بسیاری که با خانواده خود از ایران به کشور کانادا مهاجرت کرده‌اند به‌عنوان مشاور صحبت کرده‌ام و به‌عنوان مشاور و روانشناس به آن‌ها کمک می‌کنم. طبق بررسی‌های میدانی من و باتوجه به اطلاعاتی که از این کودکان گرفته‌ام، بیشتر همکلاسی‌ها، همسالان و گروه دوستان این نوجوانان، گرفتار خودزنی و آسیب رساندن به بدن خود هستند.»

خانم بسته‌حسینی به‌عنوان روانشناس با چند نوجوانانی که خودزنی‌های مکرر داشته‌اند، گفت‌وگوهای طولانی و چندین جلسه مشاوره داشته است. او می‌گوید: «این نوجوانان گاهی با کاتر بدن خود را زخمی کرده‌اند، برخی هم با سوزاندن این کار را کرده‌اند.»

این نوجوانان از شهرهای تهران، شیراز و کرج به کشور کانادا مهاجرت کرده‌اند.

یک روزنامه‌نگار اجتماعی به ایران‌وایر می‌گوید فرم غالب خودزنی نوجوانان در ایران، سوزاندن با آتش سیگار است.

خانم بسته‌حسینی می‌گوید داشتن افکار خودکشی در میان اکثریت این نوجوانان تازه مهاجرت کرده از ایران و دوستان آن‌ها که هنوز ساکن ایران هستند، وجود دارد.

به گفته شهلا بسته‌حسینی، روانشناس، علت اصلی خودزنی نوجوانان و افکار خودکشی آن‌ها در ایران، ناامیدی از رسیدن به خواسته‌های آن‌ها در زندگی، فقر و مشکلات خانوادگی، از‌جمله طلاق والدین عنوان شده است: «این نوجوانان به حرف والدین خود گوش نمی‌دهند و بیشتر از این گلایه دارند که والدین و به‌خصوص پدران، به خواسته‌های آن‌ها بی‌توجه هستند.»

‌خانم بسته‌حسینی می‌گوید این کودکان خودشان را با خانواده‌ها و همسالان خود که در شرایط مشابه نبوده‌اند مقایسه می‌کنند: «چون این کودکان نمی‌توانند با دیدن فرق فاحش میان خانواده‌های خود با دیگران خشم خود را بروز دهند، آن را به‌صورت خودزنی تخلیه می‌کنند.»

فرشته، مددکار اجتماعی و روان‌درمانگر می‌گوید: «نوجوانان در ایران از مشکلات بسیار زیادی همچون افسردگی، ناامیدی، تنهایی، پرخاشگری ، اضطراب و اضطراب اجتماعی رنج می‌برند.»

به گفته او، مشاهدات بالینی بیانگر این نکته است که میل به خودزنی و خودکشی در میان نوجوانان تغییر معناداری کرده است، هرچند آمار و مستنداتی از سوی سازمان‌های مسوول منتشر نمی‌شود، ولی این تغییرات که بیانگر افزایش خودزنی،‌ میل به خودکشی،‌ اضطراب و افسردگی است، نگران کننده است.

شهلا بسته‌حسینی، روانشناس می‌گوید: «بیشتر این نوجوانان تمایل دارند  با نوجوانانی رفاقت کنند و وقت‌ خود را بگذرانند که خودزنی کرده و به خود آسیب می‌رسانند.»این روانشناس از نوجوانی می‌گوید که به‌تازگی با خانواده خود از شیراز به تورنتو مهاجرت کرده است. این نوجوان سابقه خودزنی مداوم داشته است ولی در کانادا به‌دلیل کمک‌های روان‌درمانگری که دریافت کرده است، تداوم خودزنی‌ها کمتر شده است.

به گفته خانم بسته‌حسینی، افرادی که به او مراجعه کرده‌اند بین ۱۴ تا ۲۱ سال بوده‌اند.

این روانشناس می‌گوید: «این نوجوانان شاهد خودزنی همکلاسی‌های خود در کلاس مدرسه بوده‌اند، شماری از این نوجوانان نیز افکار خودکشی دارند. این نوجوانان هیچ خدمات حمایتی دریافت نکرده‌اند.»