نگاهی اجمالی به آمار کودکان معتاد در ایران

دریافت از: مریم مرادی Maryam Moradi    

متابع مختلف:

سن اعتیاد در ایران طی چند سال اخیر به کمتر از ٢٠ سال و به مدارس رسیده است

۴% دانش‌آموزان ایرانی سابقه‌ی مصرف ماده‌ی مخدر نوع “شیشه” را داشته

و هم‌اکنون ١،١% این دانش‌آموزان شیشه مصرف می‌کنند. 

این روزها اعتیاد به گروه و طبقه ی خاصی اختصاص ندارد .یا به عبارت دیگردر بحث اعتیاد فقط به بزرگسالان پرداخته نمیشود .در ایران ،امروز بلای خانمانسوز اعتیاد بعد از زنان و جوانان به سوی کودکان هدفش را نشانه گرفته است .
با توجه به  تولد نوزاد معتاد، کاهش سن اعتیاد به زیر ۱۰ سال، پیدا شدن کودک ۳ ساله معتاد،‌ کودکان خیابانی معتاد، کودکان فروشنده مواد مخدر و مواردی از این دست نشان می دهد که اوضاع شیوع مواد مخدر در ایران وخیم است.

 

منابع مختلف، سنین مختلفی برای کودک و نوجوان در نظر گرفته اند. آنچه در منابع مختلف بیشتر مورد توافق است و در راهنمای درمان بهزیستی نیز آمده که کودک به افراد زیر ۱۸ سال اطلاق میشود .تا سن ۱۲ سال کودک و از ۱۲ تا ۱۶ سال نوجوان به حساب می آیند. سن اعتیاد در ایران طی چند سال اخیر به کمتر از ٢٠ سال و به مدارس رسیده است ۴% دانش‌آموزان ایرانی سابقه‌ی مصرف ماده‌ی مخدر نوع “شیشه” را داشته و هم‌اکنون ١،١% این دانش‌آموزان شیشه مصرف می‌کنند.
در ایران آمارهای ضد و نقیضی درباره‌ شمار کودکان و دانش‌آموزان معتاد و علت گرایش آن‌ها به مواد مخدر منتشر شده است. نمی توان آمار دقیقی از تعداد کودکانی که درگیر مسئله اعتیاد هستند، به دست آورد؛ زیرا راه پیدا کردن به آموزش و پرورش بسیار سخت است و اغلب این قضایا در این سازمان پنهان می شود، زیرا اگر بفهمند بچه ای مواد مصرف می کند او را از مدرسه اخراج می کنند. به همین دلیل مسئله اعتیاد کودکان پنهان می ماند.
چندی پیش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در گزارشی میدانی مدعی شد که ۸۰ درصد کودکان کار به موادی مانند تریاک، حشیش، شیشه و کراک اعتیاد دارند.
از عواملی که به اعتیاد کودکان دامن میزنندمیتوان به:بیکاری ،فقر ونابرابری،مهاجرت،قاچاق موادمخدر ودسترسی اسان به آن،فشاردولتی،مشروعیت دینی اعتیاد،کودکان مهاجر غیر ایرانی،مجاورت با مرکز تولید مواد مخدر،کاهش سن اعتیاد،فرهنگ اعتیاد وتولد کودکان معتاد اشاره کرد.
یکی از مهمترین عوامل داشتن مادران معتاد میباشد. درد اعتیاد زنان آن جا بیشتر می‌شود که مادران معتاد، فرزندان معتاد نیز پرورش می‌دهند و اکنون کودکان دو یا سه ساله زیادی هستند که از سوی مادرانشان معتاد می‌شوند. مادران معتاد برای کسب «نشئگی» و خاموش کردن کودک از بی‌قراری‌ها، به او مواد مخدری مانند شیشه و تریاک می‌خورانند تا به تصور خودشان همیشه در آرامش باشند. هرگز نمی‌توان آماری از میزان کودکانی که توسط مادرانشان، معتاد شده‌اند را بدست آورد اما از دادگاه های خانواده گرفته تا مراکزی که برای ترک اعتیاد کودکان راه‌اندازی شده‌اند، اعتیاد کودکان از سوی مادرانشان را تایید می‌کند.
در ماده ۳۳ پیمان نامه جهانی حقوق کودک به بیان این مسئله می پردازد که کشورهای عضو پیمان نامه موظف هستند کلیه اقدامات قانونی، اجتماعی و آموزشی را به عمل آورند تا از کودکان در برابر استفاده های غیرمجاز از داروهای مخدر و روانگردان که در اسناد بین المللی مربوطه توصیف شده اند، حمایت نمایند و از استفاده از کودکان در تولید غیر مجاز و قاچاق مواد جلوگیری کنند.متاسفانه در ایران جای خالی قوانین حمایتی از کودکان، به شدت احساس می شود
پیشگیری از اعتیاد کودکان را باید از خانواده ها آغاز کرد.کودکان باید در محیطی امن پرورش ییابند . والدین به عنوان مؤثرترین افراد زندگی کودکان نقش اساسی در محافظت از فرزندان دارند.هر چه قدر رابطه ی بین والدین و فرزندان نزدیک تر باشد کودکان اعتماد به نفس بیشتری پیدا میکنند ،و این سبب میشود که از آنها در برابر انواع مختلف بزهکاریها محافظت به عمل آید.

 

طبق اخرین آمار داده شده ۶۲ درصد زنان معتاد ایران متأهل هستند که ۴۱ درصد آنان زیر ۳۵ سال دارند. زنان معتاد یا فروشندۀ مواد مخدر در عین حال اکثریت کل زندانیانی را تشکیل می دهند که در ارتباط با مواد مخدر به زندان افتاده اند، در حالی که ۸ میلیون کودک نیز مستقیم و غیرمستقیم درگیر مسئلۀ اعتیاد در کشور هستند. مصطفی اقلیما، کار‌شناس مسائل اجتماعی در این باره می‌گوید: با توجه به آمار دو میلیون معتاد می‌توانم بگویم در کشور ما چهار میلیون معتاد وجود دارد. اگر استاندارد یک خانواده را چهار نفر که شامل زن و شوهر و دو بچه است در نظر بگیریم یعنی این که ۱۶ میلیون نفر به طور‌مستقیم با اعتیاد درگیر هستند. با این روش هشت میلیون از این آمار کودکان هستند. اگر هم نگوییم از این هشت میلیون همه معتاد هستند، حداقل سه ‌میلیونِ آن‌ها اعتیاد دارند. این روش تنها راهی است که می‌توانیم آمار کودکان معتاد را شناسایی کنیم.
روش‌هایی وجود دارند که می‌توانند زمینه‌ساز برداشتن گام‌های بیشتری در مرحله پیشگیری و درمان این معضل محسوب شوند. برخی از مهم‌ترین این روش‌ها عبارتند از:
فعال‌سازی نهادهای دیدبانی خبری و اطلاع‌رسانی و کمک‌رسانی به کودکان و خانواده‌های آنان و جلب همکاری نهادهای دولتی، آماری، برنامه‌ریزی و آموزشی از این نهادهای مردمی از دیگر ابزار‌ها و نهادهایی است که می‌تواند سبب‌ساز علنی شدن کمیت و کیفیت ابتلای کودکان به اعتیاد شود.
مشکلات امروز به دلیل شایسته ‌‌نبودن مسئولان است. تغییرات ساختاری در مدیریت کلان سیاسی و اقتصادی و اجتماعی کشور می‌تواند چشم انداز روشن‌تری برای مقابله با پدیده اعتیاد و رشد کودکان معتاد در جامعه ایران به دست دهد.
به امید روزی که شاهد ریشه کنی این بلای خانمانسوز باشیم .29 مرداد سازمان ملی میهنی ایران