آماری از‌کودکان معتاد نداریم

فرستنده: مریم مرادی Maryam Moradi

پرویز افشار سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر:

آمار مرگ و میر ناشی از اعتیاد در هفت ماهه اول سال ۹۴ نسبت به مشابه سال ۹۳

نزدیک به یک درصد رشد را نشان می‌دهد.

نوزاد معتاد یعنی کودکی که از مادر معتاد متولد می‌شود، واقعیتی ناراحت‌کننده که از عمق آسیب‌های اجتماعی در کشورها حکایت دارد.

ماه گذشته فاطمه دانشور، رئیس کمیته اجتماعی شهر تهران آماری نگران‌کننده از تولد این نوزادان مطرح کرد که باعث شگفتی‌ها و نگرانی‌های زیادی شد. تولد روزانه دو نوزاد معتاد آن هم نه در کل کشور بلکه فقط در پایتخت موضوعی نبود که بتوان به این سادگی از کنار آن گذشت. بعد از این اظهارنظر دانشور، برخی نمایندگان مجلس با اظهار بی‌اطلاعی از این مساله عنوان کردند آمار کودکان معتاد نیازمند بازنگری بیشتر است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه آرمان، روز گذشته سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر زمانی که در مقابل پرسش خبرنگاری مبنی بر آمار تولد نوزادان معتاد قرار می‌گیرد ضمن تکذیب اصالت این آمار عنوان می‌کند وزارت بهداشت باید آمار واقعی در این زمینه را ارائه دهد.

به گفته پرویز افشار، آمار مرگ و میر ناشی از اعتیاد در هفت ماهه اول سال ۹۴ نسبت به مشابه سال ۹۳ نزدیک به یک درصد رشد را نشان می‌دهد. سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر در پاسخ به پرسشی درباره تولد نوزاد معتاد اظهارکرد: گروه‌های آسیب‌پذیر همواره در اولویت ستاد هستند. از طریق راه‌اندازی مراکز ترک اعتیاد ویژه، حمایت از مراکز ماده ۱۵ و خیریه‌ها تاکید داریم گروه‌های آسیب‌پذیر تحت پوشش قرار بگیرند اما با بضاعتی که ستاد دارد، ادعا نداریم که پوشش ما کامل است. سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر افزود: در برخی از استان‌ها که آسیب‌پذیری آنها بالاتر بود، مراکز ترک اعتیاد زنان و کودکان را ایجاد کردیم. برای مثال در استان سیستان و بلوچستان ۲ تا ۳ مرکز راه‌اندازی شده است تا بتواند این گروه‌ها خدمت ارائه کنند. افشار با بیان اینکه برخی از نوزادان مادران معتاد، در دوره زندگی جنینی از مواد مخدری که مادر استفاده می‌کرده، تغذیه کرده‌اند، گفت: وقتی این نوزادان مبتلا می‌شوند دچار سندرم محرومیت نوزادی هستند. رسیدگی به این موضوع وظیفه قطعی وزارت بهداشت است و این وزارتخانه برای سلامت مادران باردار برنامه‌های مختلفی دارد. در همین راستا دستورالعمل نحوه مدیریت سندرم محرومیت نوزادی تصویب و به همه بیمارستان‌های زنان و زایمان نیز ابلاغ شده است.

آمار تولد نوزادان معتاد صحت ندارد
او با بیان اینکه چون منبع تغذیه در دوران جنینی پس از تولد قطع می‌شود نوزاد دچار عوارض شدیدی پس از تولد می‌شود، گفت: طریقه برخورد با این نوزادان مبتلا سم‌زدایی سریع و فوری نیست و تحمل نوزاد بسیار کم است. در این راستا برنامه‌ای طراحی شده تا مواد نگهدارنده به نوزاد داده شود. این مواد نگهدارنده را به تدریج کم می‌کنند تا کودک تبدیل به یک انسان بالغ شود. ستاد مبارزه با موادمخدر در این زمینه حساسیت دارد، اما مسئولیت قانونی ندارد و این موضوع مربوط به وزارت بهداشت است. درباره آمار عجیبی که درباره تولد نوزادان معتاد اعلام می‌شود باید گفت که هنوز اصالت این آمار تایید نشده است.

افزایش مرگ و میر زنان معتاد در سال ۹۳
او در ادامه به میزان مرگ و میر ناشی از موادمخدر اشاره و عنوان کرد: در سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ با افزایش مرگ و میر زنان معتاد روبه‌رو بودیم. گرچه وضعیت معتادان زن در کشور ۱۰ درصد جمعیت معتادان است، اما آمار مرگ و میر زنان در ۹۳ نسبت به سال ۹۲، ۳۳ درصد رشد را نشان داده است. سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر ادامه داد: علت این امر آن است که زنان زودتر از مردان به انتهای خط می‌رسند. از سوی دیگر وضعیت فیزیکی آنها و همچنین مصرف موادمحرک در آرایشگاه‌ها و باشگاه‌ها برای زیبایی اندام نیز مزید بر علت است. بخشی از این زنان پس از مصرف شیشه به سمت ترامادول و سایر روانگردان‌ها می‌روند و چندمصرفی مواد باعث اوردوز و در نهایت مرگ آنها می‌شود. از سوی دیگر نه تنها در ایران بلکه در کل دنیا زنان به علت انگ اجتماعی، اگر آلوده مواد هم بشوند کمتر به سمت درمان می‌روند.

رشد آمار مرگ و میر ناشی از اعتیاد در هفت ماهه اول سال ۹۴
سخنگوی ستاد مبارزه با موادمخدر درباره روند پوشش بیمه‌ای درمان اعتیاد در کشور گفت: براساس ماده ۱۵ قانون مبارزه با موادمخدر، وزارت رفاه مکلف به انجام دو برنامه است. نخست تکمیل و اجرای آیین‌نامه حمایت از معتادان کم‌بضاعت که تاکنون عملیاتی نشده است و دوم پوشش بیمه‌ای درمان معتادان. در سال‌های ۹۲ و ۹۳ به تدریج ۵/۲۲ و ۳۰ میلیارد تومان بودجه در اختیار سازمان بیمه سلامت قرار گرفت، گرچه این رقم بسیار اندک بود، اما کمک می‌کرد تا معتادان کم بضاعت تحت درمان قرار بگیرند. متاسفانه آیین‌نامه‌ای که تدوین شد بسیار محدودنگر بود و تنها معتادان زیر ۱۸ سال را صرفا در مراکز دولتی تحت پوشش قرار می‌داد. افشار ادامه داد: این بودجه در سنوات قبل جذب نشد و به سمت نیازهای دیگر بیمه سلامت رفت. در سال ۹۴ این آیین‌نامه را بازنگری کردیم و محدودیت سنی و جنسی آن را برداشتیم و قرار شد پذیرش در مراکز خصوصی هم انجام شود. در حال حاضر درمان اعتیاد از طریق پوشش‌های بیمه‌ای در ۱۶ استان کشور در مراکز درمانی دولتی در حال اجراست و انتظار داریم توسعه یابد.

آمارهای متناقض و گمراه‌کننده اعتیاد
سخنگوی مجمع نمایندگان تهران و از اعضای کمیسیون اجتماعی مجلس درباره آمار نوزادان معتاد در کشور به «آرمان» می‌گوید: تعیین تعداد واقعی ولادت نوزادان معتاد در کشور ممکن نیست. حسین طلا می‌افزاید: در حالی که در کشور ما درباره تعداد واقعی افراد معتاد، حتی معتاد متجاهر و کارتن‌خواب که در سطح شهر پراکنده است آمار مشخص و دقیقی نداریم چطور می‌توان تعداد نوزادان معتاد که عموما مربوط به این افراد هستند را مشخص کرد. این نماینده مجلس ادامه می‌دهد: نه فقط درباره مواد مخدر بلکه درباره مصرف سیگار هم حتی ما نمی‌توانیم به هیچ کدام از آمارهایی که در این زمینه مطرح می شود اعتماد کنیم زیرا اکثر آنها مبنا و پایه درست و دقیقی ندارند. طلا با اشاره به تفاوت‌های فاحش آماری درباره معتادان می‌افزاید: در این زمینه ما فقط شاهد آمارهای بی‌پایه و اساس نیستیم بلکه این آمارها در اغلب موارد تفاوت‌های فاحشی با هم دارند و این تفاوت به اندازه‌ای زیاد است که کل اعتبار و صحت آمارهای موجود را زیر سوال می‌برد. این نماینده مجلس به تجربه خودش در این زمینه در مجلس اشاره کرده و می‌گوید: سه سال پیش در مجمع نمایندگان بحث معتادان متجاهر مطرح شد و از آن تاریخ تا امروز که قرار است روز سه‌شنبه جلسه دیگری در این زمینه در مجلس برگزار شود نیروی انتظامی از هفت هزار معتاد متجاهر تا ۱۵ هزار معتاد در تهران را گزارش داده است که این نشان می دهد چقدر آمارهای ما ناقص و گمراه‌کننده است. طلا، نداشتن شناسنامه و کارت ملی درباره اکثر معتادان را عامل اصلی در عدم شناسایی آنها عنوان کرده و می‌افزاید: اکثر معتادان شناسنامه و مدارک هویتی خود را در قبال تهیه مواد مخدر گرو می‌گذارند و این باعث می‌شود اکثر آنها قابل شناسایی و شمارش نباشند. از سوی دیگر اغلب سرشماری‌های صورت گرفته درباره تعداد معتادان مربوط به آنهایی است که در سطح شهرها پراکنده شده و به آخر خط رسیده‌اند در حالی که خیل عظیمی از معتادان اینگونه نیستند.